Gewetenloos

***()*

Vergeet Sara Linton even: Karin Slaughter heeft een nieuwe doortastende vrouwelijke hoofdpersoon bedacht bij wie de lezer op de schouders mag staan. Vier jaar geleden ontdekte Andrea Oliver in ‘Gespleten’ dat haar natuurlijke vader een moordzuchtige sekteleider is, en nu, in het nieuwe ‘Gewetenloos’, laat ze zich – zeer tegen de zin van Laura, haar moeder – inlijven door de United States Marshals Service, een dienst van de Amerikaanse federale politie. In haar eerste opdracht staat ze in voor de beveiliging van Esther Vaughn, een federale rechter – indertijd nog benoemd door Ronald Reagan – die met de dood bedreigd wordt. Die opdracht brengt Andrea naar een suf stadje aan de Amerikaanse westkust waar in 1982 Emily Vaughn, zeventien en zwanger, brutaal toegetakeld werd, en vervolgens voor dood achtergelaten in een vuilniscontainer. Ze werd nog twee maanden kunstmatig in leven gehouden, waardoor haar kindje ter wereld kon komen. De moordenaar is nooit gevonden, evenmin is geweten wie de vader is van het kind – dat intussen een volwassen vrouw is. Hoewel dat strikt genomen niet tot haar takenpakket behoort, gaat Andrea driftig kauwen op de zaak. De bedreigde rechter is immers de moeder van Emily, en één van de vrienden van het vermoorde meisje – en dus: één van de verdachten – was

Clayton Morrow, de psychopaat-in-hoofdberoep die Andrea’s vader is. Stel dat hij Emily heeft vermoord én de vader is van haar kind, dan is die dochter dus een halfzus van Andrea. Slaughter neemt een bestudeerde aanloop waarin ze, van 1981 en 1982 naar het heden en weer terug huppend, zorgvuldig de pionnen op het bord zet. Zodra er opnieuw een dood meisje wordt gevonden, deze keer op het terrein van een duistere commune, gaat de stop uit het bad, en doet Slaughter waar ze nu al twintig jaar zo goed in is: een grote opgietsessie van brute spanning en menselijke lelijkheid organiseren. Maar óók als altijd wil Slaughter niet louter de routineuze lijkschouwer zijn. Ze prikt in ‘Gewetenloos’ weer met scherpe vorktanden in het taaie vel van het patriarchaat. In de Verenigde Staten van 1982

hoort een meisje niet zwanger te worden, is abortus laster en eerroof tegenover het leven, en heet verkracht worden toch vooral je eigen schuld te zijn. Maar ook anno nu, zo toont Slaughter subtiel maar overtuigend aan, is morsig seksisme nog steeds de norm. De passages waarin de lezer door de ogen van Emily mag kijken, in de laatste maanden, weken en uren voor haar dood, zijn hartverscheurend. Zodra het nieuws over haar zwangerschap zich verspreidt, wordt het meisje opgehoest en uitgespuwd. Door haar naar hoge hemels talende moeder en haar dubieuze vader, bijvoorbeeld: ‘Emotionele steun viel buiten de plichten die ze elkaar sinds jaar en dag verschuldigd waren.’ Maar ook door Clay, Nardo, Blake en Ricky, het clubje schoolvrienden waarin ze het zachte dons van vriendschap denkt gevonden te hebben – maar dat haar schamper verraadt. Slaughter wordt vaak een hang naar het macabere toegedicht, en het bloed in haar boeken is inderdaad nooit ketchup, maar in ‘Gewetenloos’ zit de grote pijn in de manier waarop het meisje in de steek wordt gelaten, eerder dan in de moord op zich. Emily wordt een paria, een meiklokje dat de snoeischaar ontmoet nog voor het kan bloeien. Tussen de gruwel en de droefgeestigheid door valt er ook te lachen. Met name in de verbale duelletjes tussen Andrea en haar mannelijke collega Bible zit genoeg komische slimmigheid voor een weekvoorraad glim- en grimlachjes. Maar het is uiteindelijk de tragedie die domineert, het is het lot van de arme Emily en het ‘piepkleine, boonvormige kloddertje’ in haar buik dat de slaap van de lezer steelt: ‘Gewetenloos’ is dronken van ellende.