De woelige wereld van de worm : over een onderaards leven vol hindernissen

De woelige wereld van de worm. Over een onderaards leven vol hindernissen tart qua omvang en (suf) onderwerp op superieure wijze alle wetten van het vak waarin de tanende spanningsboog van kinderen een grote zorg is.

Is het non-fictie? Nauwelijks. Als lezer kom je weinig te weten over wormen wat je niet wist. Als dit al non-fictie is, dan is het op het niveau van Raoul Deleo's Terra Ultima - pseudowetenschap met nutteloze terzijdes en quasi-serieuze verwijzingen als 'fig. 1' en 'fig. 2'.

Zuivere fictie is het ook niet. De verdeling tekst-beeld is die van een prentenboek. Alleen zijn die zelden zo dik en van een echt verhaal is hier geen sprake. De Italiaanse schrijver-illustrator Noemi Vola perste zeven hoofdstukken tussen een voorwoord, inleiding en conclusie. Die hoofdstukken hebben ironische titels die herinneren aan ouderwetse kinderboeken: 'Waarin de regenworm nog liever een schoenveter is dan zichzelf.'

Het boek, in een swingende vertaling van Marion Everink, opent nog 'een soort van' informatief met voor-, zij- en bovenaanzicht van een worm, maar al snel sluipt vrolijke flauwekul de bladzijdes binnen: 'Sommige dieren hebben gewoon een hekel aan de regenworm. Bijvoorbeeld deftige honden, die hun deftige neuzen voor hem ophalen, alleen maar omdat hij geen vacht heeft.' Illustratie: een stelletje nuffige poedels en dalmatiërs, opgetrokken in grafisch zwart-wit.

Vanaf dan nemen Vola's grillige associaties het over en belanden we in de depressieve (maar zeer geestige) gedachtewereld van een worm in een identiteitscrisis, die tijdens een onweer niet alleen zijn staart maar ook zijn geheugen kwijtraakt. 'Had hij maar een harnas, of een leuke carnavalsoutfit.'

Ook de naïef-kinderlijke illustraties lijken een loopje te nemen met wat nog acceptabel is in een kinderboek. Er zijn twaalf (!) tekstloze bladzijdes met illustraties van ondergrondse wormentunnels, waarvan niemand weet waarvoor ze dienen.

Een boek om hardop bij te lachen. 

Parade, 256 p., 22,50 euro.