Sammie en mama

Opa's kunnen een geweldige bron van inspiratie zijn. De opa in Sammie en mama van Enne Koens, is dat zeker - ook al leeft hij niet meer. Hij had lak aan regels en zat vol met zeemansverhalen over zingende vissen, zeepbellen en verstopte wc's. Nu hij dood is, verlangt Sammie meer dan ooit naar zijn onbekende vader, die hij alleen van een foto kent.

Met zijn vriendin Tessa verzint hij een plan om hem op te sporen. Er is alleen nog een grote hobbel te nemen: Sammies moeder moet meewerken aan de zoektocht. Dat lijkt lastig, want zij heeft het contact met zijn vader zelf verbroken en hij weet niets van Sammies bestaan.

Enne Koens is goed in lichtvoetige verhalen met een serieuze ondertoon. Het vorig jaar met veel lof ontvangen Vandaag komen we niet meer thuis, over een jongen die plotseling terechtkomt in een vreemde omgeving, kun je lezen als de worsteling van een nieuwkomer, maar ook als een spannend avontuur dat zich afspeelt in een onbekend land. Het werd, terecht, genomineerd voor de Woutertje Pieterse Prijs. Sammie en mama is veel kolderieker en minder zwaarwichtig, maar ook hierin zit een diepere laag verstopt.

Meer dan tien jaar geleden droeg Enne Koens Sammie en opa (2013) op aan haar eigen grootvader, een fantast en wetsovertreder die zijn sporen verdiende in het verzet. Sammie en mama gaat verder waar dat boek eindigde. Opa met zijn grenzeloze fantasie en onwaarschijnlijke verhalen is er niet meer, maar zijn geest klinkt door in een heerlijk avontuur dat hij zelf verzonnen zou kunnen hebben.

De wilde speurtocht van Sammie en zijn moeder leidt naar een dorpje aan de Engelse zuidkust. Zijn nieuwverworven grootouders van vaders kant sluiten hem in de armen en blijken enthousiaste motorrijders te zijn. Op de motor doorkruisen ze Wales, scheurend langs dorpjes en kliffen, waarbij ze zijn vader steeds op een haartje na missen.

Het avontuur vliegt regelmatig uit de bocht, en is zo een ode aan opa's levensfilosofie. Opa geloofde namelijk niet in het lot, maar in toeval - want dat is mooier dan alles wat je zelf kunt verzinnen. 'Het leven is net als een muzikant die improviseert. Je weet nooit wat de volgende noot zal zijn', zei hij.

Soms lijkt Koens een loopje te nemen met de werkelijkheid. Zo blijkt een van opa's scheepsmaten uit zijn verhalen ineens echt te bestaan. Waar of niet waar? Dat is voor heel saaie mensen, zei Sammies opa altijd. Belangrijker zijn de vragen die opduiken. Wordt alles anders als je je vader kent? Ga je ook anders denken over jezelf? En over je moeder?

Als Sammie voor het eerst naast zijn vader in de tent ligt en zijn kreukelige gezicht en rommelige piekhaar bestudeert, weet hij dat je die vragen niet zomaar kunt beantwoorden. Dit is pas het begin van een onbekende, hoopvolle toekomst.