De poppen van Spelhorst

Een bezielde pop kwamen we al eens eerder tegen in het oeuvre van Kate DiCamillo (61), een van de beste hedendaagse Amerikaanse kinderboekenschrijvers. Een van mijn lievelingsboeken De wonderbaarlijke reis van Edward Tulane gaat over een zelfingenomen porseleinen speelgoedkonijn dat herhaaldelijk van eigenaar wisselt, en ondertussen leert wat liefde is.

In dit nieuwe, licht melancholische sprookje gaat het om poppenkastpoppen van een koning, een meisje, een jongen, een wolf en een uil. Ze kunnen niet zelfstandig bewegen, maar hebben wel gedachten en een stem.

Een oude zeekapitein schaft ze aan, omdat de violetkleurige ogen van de meisjespop hem doen denken aan een verloren liefde. Maar hij sterft kort daarna. Via via komen de poppen bij een meisje terecht dat hen een rol geeft in een zelfgeschreven poppenkastspel, dat mooi teruggrijpt op de geschiedenis van de oude zeekapitein.

In de kern gaat het in dit boek daarover: welke rol krijg je in het spel dat het leven is? 'Toen ik werd gemaakt', zegt de jongenspop, 'werd mij gezegd dat er binnen in mij iets wachtte, dat ik een lotsbestemming had.'

Dat ervaren alle poppen, maar niet allemaal op een even gewichtige manier. De wolf voelt vooral dat hij is voorbestemd om zijn tanden ergens in te zetten, en blijft het hele verhaal door komisch opscheppen over zijn vlijmscherpe gebit. De koning wil niets liever dan regeren, en zegt als het verhaal in een impasse dreigt te raken: 'Ik ben een koning, dus ik beveel dat iemand iets laat gebeuren'.

Naast dat verlangen, de belofte van alles wat er in het verschiet ligt, maakt DiCamillo ook duidelijk dat je je leven niet alléén leeft en de gezamenlijkheid niet uit het oog moet verliezen.

'We moeten allemaal onthouden dat we samen in een verhaal zitten', zegt de jongen. Zijn de poppen aanvankelijk vooral op zichzelf gericht en ergeren ze zich soms aan de ander, als ze op zeker moment gescheiden raken, beginnen ze elkaar toch te missen.

Tot slot houdt de schrijfster ons voor dat wij mensen, in tegenstelling tot poppen, voor een deel zélf de loop van ons verhaal kunnen bepalen door keuzes te maken. Het meisje schrijft het poppenkastspel en ontdekt zo de kracht van woorden. De huishoudster die haar helpt met de opvoering neemt vervolgens, geïnspireerd door het spel, een drastisch besluit over haar toekomst.

Al deze wijsheid is gevat in een voortreffelijke stijl met originele metaforen - vogelvleugels klinken 'alsof iemand een spel kaarten schudde' − en voorzien van sfeervolle, donkerblauwe potloodtekeningen. Het is uitkijken naar het vervolg, dat in het Engels al is verschenen.