Radetzkymars
Joseph Roth
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
Vandaag gesloten
Beschikbaar
1 exemplaar
| Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
|---|---|---|
|
Magazijn |
Atlas, 2002 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : ROTH |
Besprekingen
31/12/2002
Na de heruitgave van de zgn. 'Oostenrijkse romans' (Radetzkymars, Het sprookje van de 1001e nacht en De Kapucijner Crypte) is uitgeverij Atlas nu aanbeland bij Roths eerste roman, Het spinnenweb. Het betreft hier eigenlijk een feuilletonroman, die in 1923 in de Weense 'Arbeiter-Zeitung' verscheen en pas in 1967 herontdekt werd.
De uit de Eerste Wereldoorlog teruggekeerde luitenant Theodor Lohse kan aanvankelijk maar moeilijk zijn draai vinden in de burgerlijke maatschappij, waar er "geen superieur [is] wiens grillen men te weten kon komen [...] Allemaal waren ze superieuren, alle mensen op straat". Om zijn lege, kleinburgerlijke bestaan inhoud te geven, laat hij zich gewillig opnemen in het kringetje aartsconservatieve (ex-)militairen rond Ludendorff en Hitler. Het spinnenweb beschrijft Lohses steile opgang in dit milieu. Zijn pad ligt bezaaid met lijken, van mensen die hem aan zijn kleinburgerlijkheid zouden kunnen herinneren, van chefs wier plaats hij inneemt, van veel opstandige arbeiders. Zijn onstuitbare opgang is geritmeerd op een leidmotief van moord: "Eindeloos bruisend rood omringde Theoder. Op het slagveld had hij dit rood gezien en gehoord, het [...] brulde uit duizend kelen [...] Grote purperen wielen cirkelden in de lucht, purperen kogels rolden op en neer."
Tegelijk is Lohse een speelbal van de jood Lenz, een dubbelspion, die gedreven wordt door zijn wil tot vernietiging van het decadente Europa. Ook anderen trekken aan de touwtjes van de argeloze streber Lohse. In deze constellatie toont de jonge Roth al datgene wat tien jaar later, in Radetzkymars, meesterlijk volmaakt zal zijn: zijn ironie. Het spinnenweb aarzelt tussen satire en zakelijkheid. Een politieke satire, zoals Heinrich Manns De onderdaan (1914), is Roths roman slechts bij momenten. Vaak genoeg ruimt het satirische plaats voor korte, nerveus geritmeerde, zinnen die sommigen onder de Nieuwe Zakelijkheid klasseren. Evengoed herinnert dit werk in zijn expressionistisch aandoende sequenties ook aan die andere, bekende roman van Heinrich Mann, Professor Unrat (1905).
Het spinnenweb is onvoltooid. Enkele dagen na het laatste feuilleton werd kunstenaarsanticipatie ingehaald door de feiten: Hitlers putch in München. [Kris Lauwerys]
Redactie
In het kader van de heruitgaven van Joseph Roth is dit zijn debuut, verschenen in 1923 als feuilleton in de Weense Arbeiterzeitung. Hoofdpersoon is een slappe, teleurgestelde reserve-luitenant uit de Eerste Wereldoorlog, die een laffe meeloper van nationalistische krachten wordt. Hij wordt lid van een geheime organisatie die de val van de Weimarregering voorbereidt en heimelijk vechtersbazen opleidt die elk bevel gehoorzamen. Hij vermoordt een concurrent, verraadt anderen en neemt deel aan straatgevechten. Ten slotte trouwt hij een adellijke generaalsdochter die de bescherming van het komende regime nodig heeft. De laatste aflevering van dit wrange actuele boek verscheen twee dagen voor Hitlers mislukte staatsgreep. Alhoewel niet van het niveau van zijn latere meesterwerken is dit door zijn vooruitziende blik een aangrijpende roman, voortreffelijk vertaald. Een must voor liefhebbers van Roth en voor ieder die de achtergronden van de nazi's wil begrijpen. Kleurige omslag met detail van een schilderij van Kirchner en stijlvolle, goed leesbare, kleine belettering. Gebonden, normale druk.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.