De stad der zienden : roman
José Saramago
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
Vandaag open
van 10:00 tot 19:00
Allemaal uitgeleend
ARhus - afdeling Gitsestraat
Vandaag gesloten
Beschikbaar
ARhus - De Munt magazijn
Vandaag gesloten
Beschikbaar
Besprekingen
31/12/2009
In 1551 geeft koning Jan de derde van Portugal aan Maximiliaan van Oostenrijk de olifant Salomon als een verlaat huwelijkscadeau. Het beest was twee jaar tevoren uit India overgekomen, samen met zijn kornak Subhro, maar de aardigheid was er voor de hovelingen intussen af en de dikhuid zat toch maar in een kraal in Torre de Belém te verpieteren. Voor de olifant en zijn gevolg begint de lange en avontuurlijke reis van Lissabon naar Wenen. Deze op feiten gegronde geschiedenis werd door Saramago op briljante wijze naar zijn hand gezet als een lichtvoetig intermezzo binnen het serieuzere werk.
Wat niet wil zeggen dat het de Nobelprijswinnaar alleen maar om een literair fantasietje te doen was, enkel bedoeld om zijn publiek te amuseren ? hoewel het dat wel degelijk doet. Daarvoor is het immers al te zeer beïnvloed door de statieschilderijen van Goya, die er met hun welbevinden ? men begrijpt niet hoe? ? in slaagde vorsten en vorstinnen in al hun ridicule pompeusheid te portretteren. Zo ook dit absurdistische verhaal, dat door Saramago in diens eigen commentariërende verhaalstijl schitterend wordt neergezet, met het hele gamma aan ironische akkoorden waarover hij beschikt, getruffeerd met aforismen en doordesemt met bon mots en verrassende wendingen.
Ronduit hilarisch zijn de beschrijvingen van de vorsten en hun ijdele hovelingen, de eigengereide commandanten van het militaire escort, de wijze waarop de Indische kornak moet manoeuvreren om de kerk in het midden te houden. Als humoristische hoogtepunten gelden zeker de verhalen over de Portugese dorpspastoor die in Salomon misschien wel een god vermoedt, of de pater van de basiliek van Sint-Antonius in Padua die de olifant een mirakel wil zien doen in de wetenschap "dat de volle uiers van de katholieke kerk net als altijd wachtten op bedreven handen om ze te melken".
De tocht van de olifant is een juweeltje zonder literaire ambitie, maar een garantie voor leesplezier op niveau. Om het met de auteur zelf te zeggen: "geschilderde bomen verliezen hun bladeren niet". [Jan Baes]
J.F. Vogelaar
In 1551 werd vanuit Lissabon een Indiase olifant naar Wenen vervoerd, een huwelijkscadeau van Dom João III (Jan de Derde) van Portugal aan zijn neef Maximiliaan van Oostenrijk. Op hilarische wijze, maar wel op zijn eigen bekende manier (ironisch, omslachtig, vol zijdelings commentaar) pakt de Portugese schrijver (1922, Nobelprijs 1998) deze anekdote uit. Een van de etappes is die op een boot van Frankrijk naar Italië, en vandaar door de Alpen naar Oostenrijk. Een boeiende figuur is de kornak die de olifant al jaren bestuurt en zelf wordt omgedoopt van Subroh in Fritz, zoals ook de olifant, meer lijdend voorwerp in het verhaal of gewoon altijd zichzelf, van Salomon in Soliman wordt omgedoopt. Een vrolijk verhaal, dat ook nog eens een cultuurhistorisch reisverslag is. Net als in zijn andere romans beperkt Saramago zich in zijn nieuwe roman tot het uitwerken of invullen van een ideetje, maar hij doet dat wel meesterlijk, zodat men hem zoals een groot acteur zelfs het schmieren vergeeft. Kleine druk.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.