Brieven aan bijna niemand anders

In 1993 verscheen Brieven aan niemand anders van Toon Tellegen, een verhalenbundel waarin dieren, met meestal de mier en de eekhoorn in de hoofdrol, met elkaar communiceren of er niet in slagen te communiceren via brieven. De vaak filosofisch aandoende verhalen werden toen heel positief onthaald en het absurdisme en humor raakten heel wat lezers en critici. Tellegen bracht met zijn fabelachtige, fantasievolle overpeinzingen een frisse wind in de jeugdliteratuur. Bijna twee decennia later is zijn stijl bij velen al bekend. Tellegen schreef immers nog heel wat andere, gelijksoortige dierenverhalen, gaande van De verjaardag van alle anderen (1998) tot Wat dansen we heerlijk (2010). En toch blijft Tellegen smaken! Het feit dat hij door de jubileumjury van de 25-jaar Woutertje Pieterse Prijs opnieuw gehuldigd werd, is daar een bewijs van. Tellegens dierenverhalen zijn tijdloos en universeel. Dat verklaart ook meteen waarom de Engelse bewerking van Brieven aan niemand anders in het Verenigd Koninkrijk in 2011 bekroond werd met de Mash Award 2011, een literatuurprijs voor de beste vertaling. Letters to anyone and everyone is geen kopie van het oorspronkelijke werk van 1996. Uitgeverij Boxer Books selecteerde een twintigtal brieven uit de oorspronkelijke vijftig. Op basis waarvan de selectie gebeurd is, is niet duidelijk. Een aantal pareltjes werden niet opgenomen, geen brief van de gloeiworm aan de nachtvlinder, of van de beschaamde bladluis aan de eekhoorn.
Het zopas verschenen Nederlandstalige Brieven aan bijna niemand anders is gebaseerd op deze Engelse uitgave. Het boek is dus enerzijds een beknoptere heruitgave van het oorspronkelijke Brieven aan niemand anders en anderzijds een haast vormelijke Nederlandse kopie van de Engelse versie. En dat zal uitgeverij Querido beslist geen windeieren leggen. Ondanks de halvering van het aantal brieven moet het boekje niet aan kracht inboeten. Less is more hier. In een dunner boekje, een soort dagboekformaat, dragen de verfijnde tekeningen van de Engelse illustratrice Jessica Ahlberg bij tot een zekere intimiteit. Paginagrote illustraties in pen en waterverf worden afgewisseld met miniatuurfiguurtjes die de bladspiegel doorkruisen en de tekst doorbreken. Het zijn precies die miniatuurtjes die mijns inziens zorgen voor de grootste meerwaarde en een bijkomende humoristische noot in het boek. Zowel door de vormgeving als de stijl van de illustratrice krijgt Brieven aan bijna niemand anders een zekere ‘romantische’ toevoeging, waardoor de verhalen nog meer dan voorheen doen denken aan de Winnie The Poeh verhalen van A.A. Milne. Hartverwarmend, doordrongen van een kinderlijke logica en aanvaarding, waarbij je perfect brieven kan versturen aan de zon of de tafel en nog antwoord terugkrijgt ook.
 Brieven aan bijna niemand anders ziet er uit als een appetijtelijk geschenkje voor jong en oud dat bij het grote publiek nog meer zal smaken, of, wie weet, zal smaken naar nog ‘meer’. [Brenda Froyen]