Leugens

'Leugens' is het derde deel van de serie 'Gone' van de Amerikaanse auteur Michael Grant. De reeks wordt gesitueerd in en rond de kustplaats (en surfparadijs) Perdido in Alabama aan de Golf van Mexico maar wie vertrouwd is met de serie weet dat er in 'Gone' geen sprake is van een alledaags en realistisch wereldbeeld. In deel 1 van de serie ('Verlaten') verdwenen plots en zonder enige verklaring alle volwassenen en jongeren ouder dan vijftien uit Perdido. Tegelijkertijd ontstond er een soort krachtveld, een niet-doorbreekbare muur die Perdido afsloot van de rest van de wereld en communicatie onmogelijk maakte. De overgebleven kinderen zijn op zichzelf aangewezen en worden geconfronteerd met allerlei uitdagingen en gevaren. Dit basisgegeven blijft een constante in alle (tot nu toe verschenen) delen, maar wordt telkens op een andere manier uitgewerkt. Deel 2, waarin de slinkende voedselvoorraden centraal staan, kreeg als titel 'Honger' mee en het nieuwste deel draait om de destructieve krachten van wilde geruchten en manipulatie.
Hoe overleeft een groep kinderen zonder volwassenen in de buurt? Zijn ze in staat een leefbare samenleving te organiseren? Ontstaan er belangengroepen en conflicten? Deze vragen doen sterk denken aan William Goldings beroemde roman 'Lord of the Flies' ('Heer der vliegen') en komen ook wel aan bod in 'Gone', maar in deze reeks gaat het niet zozeer om een psychologische vraagstelling. 'Gone' moet het vooral hebben van razendsnelle actie, crisissituaties en magische interventies.
Er wordt weinig aandacht besteed aan psychologische uitdieping, de personages blijven vlak en ondersteunen in feite alleen maar de actie. Dit geldt ook, hoewel in mindere mate, voor  het hoofdpersonage Sam Temple en diens vriendin Astrid Ellison. Bovendien duiken er zovele figuren op dat het moeilijk is om ze allemaal uit elkaar te blijven houden. 'Gone' – en 'Leugens' is daar geen uitzondering op – lijkt op een computergame met heel veel niveaus waarin (uiteraard) goed en kwaad tegenover elkaar komen te staan en het erop aan komt om alert te reageren en te anticiperen op zetten van de tegenstanders. Een aantal van de personages die ‘de Freaks’ worden genoemd, beschikt over bijkomende gaven. Om een nog niet uitgeklaarde reden – al lijkt de nabijgelegen kerncentrale een rol te spelen in alle vreemde gebeurtenissen – muteren sommige kinderen naar half-bovennatuurlijke wezens. Sam bijvoorbeeld is een geduchte krijger want hij kan vanuit zijn handpalmen verschroeiende laserstralen werpen. Sams voornaamste tegenstander, de boosaardige maar charismatische Caine, heeft telekinetische gaven en kan met de kracht van zijn geest voorwerpen of mensen laten bewegen. In 'Leugens' worden zelfs extra levens ingebouwd, want personages die in de vorige delen gedood werden, verrijzen – zombiegewijs – opnieuw en jagen iedereen de stuipen op het lijf. Daarboven is er een duistere kracht – de Gaiapage genoemd – aan het werk waartegen geen enkele freak is opgewassen. Waarover het precies gaat en welke destructieve krachten er via de Gaiapage vrijkomen, blijft vooralsnog wazig en wordt wellicht in een van de volgende delen opgehelderd.
Michael Grant mikt duidelijk op een doelpubliek van 14 à 15-jarigen dat houdt van spanning, nonstop-actie en een stevige portie geweld. Afgaand op de vele enthousiaste reacties van tieners op het internet, heeft Grants aanpak duidelijk succes. Wie het niet zo begrepen heeft op de niet-aflatende kicks van hyperactieve, flitsende computergames, zal wellicht meer moeite hebben met deze turf van 382 pagina’s. Om helemaal mee te kunnen, moet de lezer trouwens ook de vorige, even dikke delen van de serie hebben gelezen. Een en ander wordt nog wel verduidelijkt en een alerte lezer zal wel kunnen aanpikken, maar 'Leugens' is duidelijk opgevat als een vervolgverhaal. In totaal zal de serie zes delen tellen. Het vierde zal in april 2011 in de boekhandel liggen en krijgt de titel Plague. Nederlandstalige fans zullen wel nog even moeten wachten op de vertaling.