Tuin van de liefde : getijdenboek

Is weidse liefdespoëzie iets voor deze hectische tijd? Wat doe je met amoureuze verzen van honderd jaar geleden? Als de naam Emile Verhaeren (1855-1916) valt, weet je het helemaal niet meer - is het oeuvre van de man die in Sint-Amands woonde maar in het Frans schreef vandaag hoegenaamd nog te lezen? Zo bevlogen, romantisch en wijdlopig als die oude Belg met zijn uitwaaierende snor worden ze immers niet meer gemaakt. En toch: Verhaeren rules.

Het is een aardige paradox die wordt gecultiveerd in Verhaerens museum in Sint-Amands, vlak bij zijn graf in de majestueuze Scheldebocht. Daar werd de nieuwe uitgave voorgesteld van Verhaerens liefdesgedichten, vertaald door Stefaan van den Bremt. Het museum toont ook stillevens en stemmige portretten die Marthe Massin van haar schrijvende echtgenoot maakte.

De dichter componeerde zijn bundels liefdeslyriek immers met een welbepaalde vrouw in het achterhoofd: de zijne, die hij teder en wat bezitterig 'la Mienne' noemde - 'die van ons' dus. Al doen evengoed verhalen de ronde over een krolse Verhaeren in de armen van Maria Van Rysselberghe (eega van de pointillistische schilder Théo) of zelfs koningin Elisabeth (muze van de muziekwedstrijd).

Vriend en vijand zijn het er wel over eens dat de trilogie Les heures tussen 1896 en 1911 voor Marthe is geschreven. Een enthousiaste Karel Van de Woestijne typeerde de gedichten als 'het allerschoonste wat Verhaeren ooit zong'. Net zoals de schilder Pierre Bonnard keer op keer zijn eigen Marthe op doek bracht, keerde Verhaeren zijn geliefde motief om en om in elegante en elegische, precieuze en openlijk autobiografische gedichten.

Tweede leven

Dit vertaalproject was een kolfje naar de hand van dichter Van den Bremt, die met het getijdenboek niet aan zijn proefstuk toe is: eerder nam hij al Verhaerens iconische bundels Hallucinerend platteland en Tentakelsteden onder handen. Ook nu krijgen de (rijmende!) verzen van hem een tweede leven: oeverloos en overspannen, ongeduldig en berustend - ze duren zolang als een liefde mag duren.

Af en toe schittert of ontploft een vers, zoals in de bloemenfoto's van Jan Agten in de tentoonstelling. Lees deze odes in de tuin, want je hebt er geduld en tijd voor nodig. Dat is een oprecht compliment, geen kritiek.

De tentoonstelling loopt tot 29 november. www.emileverhaeren.be

ERIC MIN ■