Wij zijn met vijf
Matias Faldbakken
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Meulenhoff, © 2018 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : FALD |
Christophe Vekeman
te/ep/05 s
Na in 2001 gedebuteerd te hebben onder het pseudoniem Abo Rasul, opereert de Noor Matias Faldbakken inmiddels alweer vele jaren onder zijn eigen naam. Getuige De Hills hoeft hij zich zacht uitgedrukt dan ook nergens voor te schamen.
Zich zacht uitdrukken is tevens wat de verteller van De Hills naar eigen zeggen dient te doen in de praktijk van zijn professie. De belangrijkste communicatiemiddelen van een kelner die zijn vak verstaat, immers, dat zal iedereen kunnen beamen, zijn een uitgestreken gezicht en een wat stramme lichaamstaal. Niemand zit er ooit op te wachten dat een disgesprek wordt onderbroken doordat ook de ober zijn mening wil geven. Hij moet zich doofstom houden, op het hooghartige af, niets horen, niets zien en vanzelfsprekend zwijgen.
En dit geldt zeker in een café-restaurant als De Hills, dat 150 jaar oud is en waar in de eerste plaats het - althans schijnbare - stilstaan van de tijd lijkt te worden gevierd, meer bepaald de tijd van toen, toen alles beter was en er nog zoiets bestond als fatsoen en traditie. Of zoals de ik-figuur het aan het begin van de roman stelt: 'Zoals ik hier als kelner sta, strak in het pak, had ik er honderd jaar geleden ook al kunnen staan. Elke dag voeren volwassen mensen extreme handelingen uit, maar ik bezondig me daar niet aan.'
Zo'n groot genoegen scheppen in het op orde hebben van je zaakjes is om moeilijkheden vragen, natuurlijk, en de moeilijkheden dienen zich in het leven van de hoofdfiguur aan in de vorm van een uitermate bevallige gaste, moeilijk te schatten qua leeftijd en daarom door hem in gedachten het 'Vrouwmeisje' genoemd, van wie niet alleen volkomen onduidelijk blijft hoe zij juist in verhouding staat tot een aantal vaste klanten van De Hills, maar die daarenboven de wereld van de kelner-hoofdfiguur dag na dag verder op zijn kop zet door bijvoorbeeld niet een knisperende krant te gaan zitten lezen, zoals het hoort, maar wel onder het genot van een 'vierdubbele espresso' met haar vermaledijde mobiele telefoon in de weer te zijn, onverstoorbaar 'alsof ze tentoongesteld wordt'.
Raadselachtigheden
Wat zij in de zin heeft? Wie zij is en waar zij vandaan komt? De ik-figuur krijgt er zijn vinger niet achter, en wellicht zijn het juist deze raadselachtigheden die ervoor zorgen dat de vertrouwde, vaste grond onder zijn voeten langzaamaan dreigt te verdwijnen en het onder meer gebeuren kan dat zijn gereserveerde zwijgzaamheid plaatsmaakt voor de hopeloos pedante leuterpraat van de niet te beteugelen praatvaar.
'U weet toch dat het woord 'kelner' afstamt van het Duitse kellner dat eigenlijk 'keldermeester' betekent, afgeleid van het Latijnse woord cellarius.' 'Nee, dat is nieuw voor me.' 'Aha.'
Vooral het feit, echter, dat de ik-figuur zelf van lieverlede meer zijn toevlucht tot het internet zoekt en op een bepaald moment zelfs een clipje van Eminem aan het bekijken is, moet als bijzonder onrustwekkend worden gekenschetst, en dat het sowieso van kwaad tot erger met hem gaat, blijkt wel uit de groeiend gewelddadige neigingen die van hem bezit nemen.
Naar het einde van de roman toe lijkt het bij momenten wel de geest van Dostojevski te zijn, kil op het huiveringwekkende af, die door de gedachtegangen in het hoofd van de kelner waaiende is. Of om het te stellen met de bejaarde huispianist van De Hills: 'Wanneer de organisatie van het ego spaak loopt, is de ineenstorting nabij.'
Het Oude Europa
De Hills is een stilistisch sprankelend en daardoor bedrieglijk lichtvoetig lijkend verhaal dat onder meer de vraag oproept of de verteller staat voor het Oude Europa, terwijl het Vrouwmeisje de huidige toekomst symboliseert. Het zou zomaar kunnen, en we hebben hier zonder twijfel te maken met een roman die tot deze interpretatie uitnodigt - maar ondubbelzinnige zekerheid, zoals die honderd jaar geleden nog bestaan kon, wordt de lezer niettegenstaande ook hieromtrent niet gegund.
Wie zijn romans bij voorkeur hapklaar en duidelijk heeft en zich 'de bedoeling' van de schrijver graag op een bordje laat presenteren, zal met dit boek kortom wel op zijn honger blijven zitten. Literaire fijnproevers, echter, wens ik met een lichte buiging en de vlakke hand tegen mijn buik aangedrukt smakelijk lezen toe.
Meulenhoff Boekerij, 330 p., 19,95 euro.
Drs. A. van Dijk
De geschiedenis van restaurant De Hills gaat terug tot 1846. Bij de oprichting is over elk detail nagedacht. Nu moet alles blijven zoals het is. De lezer krijgt alle hoekjes, schilderijen, keukenattributen, garderobe en opslagruimtes te zien door de ogen van de kelner die er 13 jaar werkt. De personeelsleden worden geacht hun plaats en hun rol te kennen. De balans tussen dienstbaarheid en afstandelijkheid is heilig. Een kern van vaste gasten decoreert dit tableau vivant. Zelfs de rituelen van etende en drinkende bohemiens – intellectuelen en kunstenaars – zijn voorspelbaar. De nieuwe tijd echter sijpelt door het dikke tochtgordijn bij de ingang naar binnen. Kranten worden gelezen op iPads, maar toch klemt de kelner onverstoorbaar elke ochtend de buitenlandse kranten aan een krantenstok. Met de komst van een onbekende jonge vrouw ontstaat een lichte deining in dagelijkse patronen. Binnen de vaste klantenkring ontstaan nieuwe relaties. De kelner ziet zichzelf veranderen in een oude man. Eerste roman van de auteur (1973) in het Nederlands. Fraaie uitgave, 240 pagina's. Onwaarschijnlijk mooi geschreven!
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.