Een schitterend wit : een vertelling
Jon Fosse
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Wereldbibliotheek, cop. 2010 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : FOSS |
00/00/0000
Slapeloos is een korte roman, of eerder een lang gedicht, over twee jonge geliefden die in een onbepaald verleden door een Noors kuststadje dwalen, op zoek naar onderdak voor de nacht. Alida is hoogzwanger, onderkoeld en dodelijk vermoeid. Asle, haar vriend, heeft haar in een gestolen boot naar de stad gebracht, en wil morgenochtend zo snel mogelijk werk vinden in de haven. Niemand is bereid hen op te vangen, volgens Alida omdat de zonde hen op het gezicht te lezen staat. Geld om te trouwen hebben ze niet. Een oude vrouw heeft al genoeg mensen van hun soort gezien, en een jongedame verderop in de straat wil alleen Asle een kamer verhuren, en dan nog met bijbedoelingen die Alida doen walgen.
De wereld is hard voor het piepjonge stel. In de loop van het verhaal komen we te weten dat Asle zowel zijn vader, een speelman, als zijn moeder verloren heeft. Ook Alida´s vader is overleden. De geliefden zijn verjaagd uit het boothuis van de vader van Asle, en in het huis van Herdis, de moeder van Alida, zijn ze ook niet meer welkom. Alida heeft geprobeerd er rust te vinden, maar de haat van haar moeder was zo sterk dat Alida de weduwe heeft moeten bestelen om toch een beetje steun van haar los te weken.
De wanhoop van het verdreven paar komt tot uiting in hun verwarde gedachten, die onderbroken worden door dromen over de eerste liefdesnacht, een boerenbruiloft en de goedheid van de overleden ouders. Jon Fosse vervat de op hol geslagen verbeelding en de angst voor de uitzichtloosheid in nevengeschikte zinsflarden die aan elkaar geregen worden door steeds hetzelfde voegwoord en af en toe een schaars leesteken. De dialogen bestaan uit zinnen die oplossen in het niets. Op het einde van de replieken ontbreekt vaak een punt. De personages lijken daarom zelfs in hun gesprekken nog te dromen of elkaar onwerkelijkheden in te fluisteren:
'Het is geen zomer meer, zegt de Man
Het is laat in de herfst, donker en koud, zegt hij
Maar waar vinden we onderdak, vraagt Asle
En dat vraag je mij, zegt de Man
Ja, zegt Asle'
Het is net de tekststructuur die het verhaal een poëtische dimensie bezorgt. Fosse slaagt erin beklemming en radeloosheid weer te geven zonder donkere beeldspraak te gebruiken. De weinige rustpauzes in de beschrijvende passages drijven het verteltempo op en zetten zo het hele verhaal onder spanning. Het is bijna alsof er een kind aan het woord is dat uit pure opwinding te veel tegelijk wil zeggen.
Slapeloos beklijft door de vorm. Het verhaal op zich geeft de indruk al vaker verteld te zijn, al was het maar door de tijdloze situering en de bijna Bijbelse motieven. Het is intriest, maar Fosses stijl zal waarschijnlijk alleen de liefhebbers meeslepen. [Freek Adriaens]
Drs. A. van Dijk
Deze Noorse auteur schrijft toneelstukken, poëzie en proza. Dit is zijn tweede prozawerk dat in het Nederlands is verschenen. Door eenvoudige bewoordingen en in elkaar overlopende zinnen, en een minimum aan leestekens roept het lezen van deze novelle de associatie op van kijken naar een toneelstuk. We zien de hoofdpersonen Asle en Alida, twee 17-jarigen, die door de straten van de Noorse kustplaats Bergen zwerven, op zoek naar onderdak. Overal worden ze afgewezen, waarschijnlijk omdat Alida minderjarig en hoogzwanger is (ze doen denken aan Jozef en Maria). In droomtoestanden komen hun eigen verdwenen ouders tot leven: Asle is wees en Alida is een ongewenst kind, die haar vader voor het laatst zag toen ze drie was. De twee hebben elkaar ontmoet op een bruiloft, waar Alida zich door Asles vioolspel liet betoveren. Tussendoor vertelt de Noorse auteur (1959) hoe ze dakloos werden door uit een onmogelijk bestaan te vluchten. Een kort, aangrijpend verhaal over geboorte en dood, zorg en gemis: thema's die de auteur steeds opnieuw bezighouden. Verzorgde dunne paperback, vrij kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.