De zaak Beukenoot : novelle

Marianne Philips (1886-1951) was actief als feministe en politica voordat zij in 1929 debuteerde als schrijfster. In 1930 publiceerde zij de roman ‘De biecht’ (heruitgave in april 2019), waarin zij een bewogen, deels autobiografisch vrouwenleven beschrijft. Tijdens de bezetting (1943-1945) leefde zij als Joodse onderduikster op diverse adressen. Tegelijk met ‘De biecht’ verschijnt een heruitgave van ‘De zaak Beukenoot’, een novelle die in 1950 verscheen als Boekenweekgeschenk. In dit verhaal wordt een Joodse man berecht na een onhandige ‘inbraak’: in dronken toestand had hij de paspop in de etalage aangezien voor een vriendin. Het absurde verhaal is een aanklacht tegen de klassenjustitie in die jaren, waar ook Philips’ echtgenoot slachtoffer van werd. Noldus Beukenoot krijgt elf maanden celstraf voor een klein vergrijp. Zijn lakse pro-Deoadvocaat slaagt er niet in het tij te keren. Andere gerechtsdienaars onderkennen de onrechtvaardigheid van de straf, maar houden elkaar de hand boven het hoofd. Philips’ treffende karakterbeschrijvingen en bewogen realisme overtuigen nog steeds.