Het boek van alle boeken
Roberto Calasso
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Wereldbibliotheek, © 2020 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : CALA |
Patrick De Rynck
ua/an/09 j
Ik moet mij voor deze recensie eerst outen. Ik ben dol op mythen en op al het essentiële over het mensdom dat je erin leest en eruit haalt. Ik ben weg van de grote historische schrijversgreep, die ergens in het plioceen begint en eindigt in onze dagen. En na enige mentale opwarming bijt ik me graag vast in dens, associatief, alluderend, opaak en meanderend geschreven boeken die van link naar link hoppen, zonder veel uitleg en met veel als gekend veronderstelde voorkennis. Daarom geef ik De hemelse jager van de Italiaanse cultuurfilosoof, verhalend essayist, uitgever en filomythos Roberto Calasso vier sterren.
Wie zich niet aangesproken voelt door mijn dada's, haakt in dit boek vermoedelijk na enige bladzijden af en komt, groggy, niet aan sterren tellen toe. Er is overigens nóg een graadmeter om te weten of De hemelse jager iets voor u is: wie ooit weg was van Calasso's De bruiloft van Cadmus en Harmonia uit 1988, spoedt zich naar de boekhandel. Wie meer houdt van rechttoe rechtaan vertelde antieke mythen, koopt in die boekhandel beter de recente trilogie van Stephen Fry. De bruiloft was Calasso's tweede boek in zijn zoektocht naar de wortels van onze moderne wereld, De hemelse jager is ongeveer het tiende. Roberto Calasso, inmiddels 79, is een oeuvrebouwer. Ouderwetse erudieten als hij zijn in de loop van hun leven rari nantes geworden, cultfiguren. Daar zit tragiek in.
'De ware spirituele oceaan van deze wereld': zo noemt Calasso in het spoor van Burckhardt de mythe. Hij doet dat tegen het einde van De hemelse jager. Behalve over (vooral) Griekse en (soms ook) Vedische mythen gaat het boek over Plato's ultieme werk De wetten, over de laatantieke filosoof Plotinus, over het Griekse tijdperk van de helden, over de Romeinse dichter van de liefde en de metamorfose Ovidius en aan het slot over de door papavers beroesde mysteriën van Eleusis, waar een obsessie aan de grondslag van ligt: 'We kunnen niet leven zonder het onzichtbare, maar het onzichtbare impliceert de dood.' En passant schrijft Calasso ook over de zelfgenoegzame oude Egyptenaren en hun relatie met de minder oude Grieken, die volgens Plato niets uitvonden maar alles perfectioneerden en flexibeler maakten, wat tegelijk nederig en pretentieus is. En over het goddelijke dat eeuwigdurend is en dat vooral nog voortleeft in de literatuur. Dat bedoel ik met 'een meanderend boek'.
En dan ging het tot nu alleen maar over de tweede helft van deze gebundelde essays, waarin het soms zoeken is naar wat de hoofdstukken bindt, behalve de oceanische figuur van Roberto Calasso zelf. In zijn eerste stukken rolt hij als rode draad de volgens hem allergrootste gebeurtenis in de geschiedenis van de mensheid af: het moment waarop Homo zich losmaakt uit de dierenwereld en dus uit de natuur en waarop hij jagend predatoren gaat imiteren, vlees gaat eten en prothesen gaat gebruiken, zoals speren en inmiddels ook drones. Dat is de ware erfzonde die ons met schuld heeft beladen en waarvoor we dan maar een nieuwe bloederige moord hebben bedacht: het offer.
Zo. Ik heb hier in zowat driehonderd woorden van een wilde oceaan van een boek een pietluttig plasje gemaakt. Zeg niet dat ik u niet gewaarschuwd heb: wie zich in een comfortzone wil koesteren, begint maar beter niet aan deze Calasso. Wie iets voelt voor necromantie en zich door de roes van een soort van mysterie-inwijding naar een andere wereld wil laten meevoeren, wel. Al was het maar voor zinnen als deze: 'Als de loop der dingen wordt gestremd is de lach, samen met Eros, het enige middel om die weer op gang te krijgen.'
Vertaald door Els van der Pluijm, Wereldbibliotheek, 416 blz., 49,99 €.
Naar gegevens van Bernard Huyvaert
De homo sapiens maakte zich los van de dierenwereld toen hij begon te jagen. Hij draaide de rollen om: hij was niet langer diegene die door de wilde dieren werd opgejaagd, maar ging zelf op jacht. Door een ingenieus gebruik van instrumenten (speer, pijl en boog) begon hij de natuur te beheersen en ontwikkelde hij een zelfbewustzijn. Jacht werd kennis. Hij keek op naar de hemel, naar de zone tussen Orion en Sirius, en las er de geschiedenis van de jagers. Het sterrenbeeld van Orion wordt in verschillende culturen als een jager afgebeeld. De archetypische figuren van de jager en het wilde dier lieten hun sporen na in mythen en riten. Calasso (1941) verwijst hoofdzakelijk naar Griekse en Egyptische mythologie, maar beperkt zich niet daartoe. Hij beschrijft een reis door tijd en ruimte: over de ‘Enneaden’ van Plotinus, de mysteriën van Eleusis, de homerische hymnen en de Indische Saptarishi. Literair, filosofisch werk. Interessant maar geen gemakkelijk werk. Roberto Calasso (1944) is een Italiaanse schrijver en essayist.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.