Zanghonden

Colum McCann behoort tot een nieuwe generatie Ierse prozaschrijvers die zich, nog meer dan de auteurs voor hen, niet alleen Iers maar ook Europees voelen. Zijn kortverhalenbundel Vissen in de nachtzwarte rivier verried een fundamenteel kosmopolitische blik. In Zanghonden, zijn eerste roman, combineert McCann twee Ierse met twee buitenlandse verhaallijnen. De titel verwijst naar de Navajo-legende, die i.p.v. aan de 'big bang', het ontstaan van de wereld toeschrijft aan de kreet van de coyote.
Er zijn zeven hoofdstukken voor de zeven dagen van de week die de jongeman Conor Lyons doorbrengt in het huis van zijn vader in landelijk Ierland. Hij heeft een turbulente jeugd gehad, is van huis weggelopen naar Londen waar hij zijn draai niet kon vinden. Dan besluit hij zijn moeder te gaan zoeken die waarschijnlijk naar haar geboorteland Mexico is gevlucht. Hij volgt daar een spoor dat er eigenlijk geen is omdat hij in werkelijkheid in de voetsporen van zijn vader loopt, wiens levensverhaal eerst wordt verteld. Zijn leven begint pas echt als hij een fototoestel vindt. Hij begint alles op de gevoelige plaat vast te leggen, behalve zichzelf; de rest van zijn leven blijft hij in beweging. De drie andere verhalen behoren de zoon toe: zijn jeugd, de zoektocht in Amerika naar sporen van zijn ouders en het verhaal in het heden. Het kaderverhaal, de zeven dagen die vader en zoon samen in het ouderlijk huis doorbrengen, sluit aan bij een lange traditie. Het te grote huis met de oude norse man is een belangrijk thema in de Ierse literatuur en geschiedenis. Sinds de 19de eeuw bestaat er een Big House-roman waarin de spanning centraal staat tussen de bewoners van het Grote Huis (protestants en Engels) en de boeren op het land eromheen (katholiek en Iers). Eerst was de toon van deze romans komisch (met de grappige misverstanden tussen domme maar grappige boeren en beschaafde heren en dames), maar door de steeds grimmiger wordende anti-Britse sfeer ging de Big House-roman zich ook bezighouden met de donkere kant van het onbegrip tussen de twee bevolkingsgroepen. Nog later verschoof de aandacht opnieuw, o. m. onder invloed van de dichter William Butler Yeats, die het in zijn hoofd had gehaald dat hij zelf tot de klasse der landeigenaars behoorde. Nu waren de bewoners van het Grote Huis opeens de Ierse neven en nichten van E.A. Poes familie Usher geworden: Aidan Higgins en John Banville maakten van het Grote Huis een locatie van moderne (en postmoderne) romans.
De rivier die door het hele verhaal loopt, de zanghonden of coyotes van de titel, de foto's die een venster naar het verleden zijn, alles vormt uiteindelijk een geheel als een oude foto. Dit is een mooie eerste roman over een van de eerste mysteries waarmee je in je leven wordt geconfronteerd: wie zijn toch die mensen die zich je ouders noemen? [Geert Lernout]