Vrijheid voor de Grieken : de geschiedenis van Rome XXXI-XLV

Toen de tweede Macedonische oorlog in het voordeel van de Romeinen beslist werd, schonken de Romeinen de vrijheid aan alle Griekse steden die onder Philippus V stonden. Dit gegeven koos H. van Rooijen-Dijkman als titel voor haar vertaling van Livius' geschiedenis van Rome, boeken XXXI-XLV, over de jaren 200-167 v.C. Deze boeken brengen het hele Middellandse-Zeegebied in beeld en behandelen na de vermelde oorlog tegen Philippus ook nog de Syrische oorlog tegen Antiochus III en de derde Macedonische oorlog tegen Perseus. Het vrijwaren van de vrijheid van de Grieken was het officiële motief van deze oorlogen.

Livius beschrijft breedvoerig oorzaken en aanloop, delegaties en onderhandelingen, veldslagen en veroveringen, en de vredesbepalingen van deze oorlogen. Omdat hij naar het voorbeeld van de analisten de geschiedenis per jaar behandelt, wisselt hij het strijdtoneel regelmatig af met gebeurtenissen in Rome (politieke discussies en verkiezingen, triomftochten en processen) en elders (zoals Italië, Afrika, Gallië, Spanje). Zo zijn er heel wat anekdotes over kleurrijke figuren en discussies over het afschaffen van de wet tegen de weeldezucht van vrouwen en over het stemrecht van vrijgelaten slaven.

Zoals andere geschiedschrijvers uit de Oudheid, was Livius meer literator dan wetenschapper. Hij hield zich zeer weinig bezig met objectief bronnenonderzoek en was niet zo goed op de hoogte van de politieke en militaire geschiedenis. Hij schreef eigenlijk een epos in proza en trok de aandacht op de goede en slechte voorbeelden uit het Romeinse verleden. Hij wist zijn verhalen spannend te maken en gaf ze een dramatische opbouw. Hij besteedde veel aandacht aan de karaktertekening van zijn personages, die hij soms indrukwekkende redevoeringen liet houden.

De vertaalster heeft de lange uitgebalanceerde periodes van de brontekst meestal opgesplitst. Toch heeft ze soms ook wat langere constructies behouden, om iets van de plechtstatigheid van Livius' stijl te behouden. Buiten de 800 bladzijden vlotte en goede vertaling biedt ze nog 150 bladzijden interessante en nuttige informatie onder de vorm van een inleiding, verklarende noten, een beknopte bibliografie, een chronologisch overzicht en een lijst van de consuls, kaarten, een verklaring van politieke en militaire termen en een uitvoerig register van persoons- en plaatsnamen, met verwijzingen naar de tekst. [Jef Ector]