Liefde's onrecht : het onmogelijke huwelijk tussen liefde en recht
Koen Raes
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Pelckmans, 2001 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : SOCIALE WETENSCHAPPEN : 309 RAES |
31/12/2002
Voor de krant 'De Morgen' schreef Koen Raes, hoogleraar aan de universiteit van Gent, op geregelde tijdstippen een column. Het boek Verschaalde waarden verzamelt ze. De auteur wil doorheen de verschillende stukken een cultuurfilosofisch betoog opzetten. Dat dit niet gelukt is, komt in de eerste plaats door de opzet van het boek. De stukken zijn niet voor een boek geredigeerd waardoor dezelfde thema's herhaald worden in soms bijna gelijke bewoordingen. Maar vooral ontbreekt er een sterk geschreven eenheidsvisie op de hedendaagse maatschappij. Raes behandelt onderwerpen als het verkeer, de tradities, de schoonheidsidealen, de relaties tussen mens en dier, zonder al deze zaken met elkaar te verbinden. Het enige wat wel als een rode draad doorheen dit werk loopt, is de klaagzang over deze maatschappij -- dit maakt dit boek ook zo vermoeiend en overbodig. Want de verzuchtingen van Koen Raes zijn een verwoording van de zelfgenoegzame, goedverdienende burger die politiek correct denkt omdat hem dat het beste uitkomt. De toon die Raes aanslaat, is die van de moralist: de vinger geheven, de toon zalvend. Moralisme ontstaat wanneer men de greep op de werkelijkheid verloren heeft. Soms lijkt het er zelfs op dat hij een etiquetteboek bij elkaar schrijft. Maar een scherpe analyse van de maatschappij ontbreekt. Typerend voor de politieke generatie van Raes is ook dat er gepleit wordt voor meer sociale controle. Dat dit echter een betuttelende en geen emanciperende visie is, is blijkbaar geen probleem meer.
Raes balanceert de hele tijd tussen journalistiek en wetenschappelijk werk. Zijn professoraat zou hier borg moeten staan voor degelijk werk. Dit is niet altijd het geval. Ook de paar keren dat hij Agalev-politici vermeldt en bekritiseert zijn dubieus: doet hij dit als journalist, als wetenschapper of als de doodgewone SP.A-politicus die Raes ook is? Waar is de deontologie?
De columns zijn bijna altijd op dezelfde wijze opgebouwd: eerst beschrijft Raes met een zekere afkeer een hedendaags fenomeen. Daarna beschrijft hij met nostalgie een fenomeen zoals hij denkt dat het vroeger was. Met suggestieve vragen tracht hij de lezer aan zijn kant te krijgen. Maar nergens komt er een verrassende visie, een doorgedreven analyse van een maatschappelijk fenomeen. Soms besluit hij met een dooddoener, soms met een pseudo-grappige uitlating van twijfelachtig allooi, soms met een zin waarvan je denkt, ja, dat zou eens uitgewerkt moeten worden. De stukken gaan echter niet verder dan anekdotiek. En ook dat getuigt niet van een progressieve visie, die het immers van analyse en synthese moet hebben en geen bewijzen wil opbouwen aan de hand van voorbeelden. Sommige columns worden zelfs opgebouwd aan de hand van vermoedens, maar deze vage beweringen gelden plots wel als een bewijs.
De oplossingen die Koen Raes voorstelt, zijn bij momenten hilarisch. Om zowel het onveiligheidsgevoel weg te werken als om het fileprobleem aan te pakken, "maak de boel gezelliger", om de eenzaamheid bij oudere vrouwen op te lossen, zorg ervoor dat de mannen verliefd worden op vrouwen die tien jaar ouder zijn. Ook slordig denken komt te veel keer voor. Slechts enkele voorbeelden. De ene keer vindt Raes dat we consequent moeten zijn, de andere keer moeten we beseffen dat er grenzen zijn. Van een ethicus zouden we mogen verwachten dat hij ons duidelijk maakt waarom dat zo is. Hij spreekt over "diezelfde puber" als hij het heeft over de jongeren van nu en dertig jaar geleden, net alsof de mensen, de maatschappij niet geëvolueerd zijn. Overdrijvingen kunnen de bewijskracht van een column tenietdoen: dat "miljoenen meisjes door het Barbie-ideaal geterroriseerd worden", willen we niet alleen gestaafd zien met cijfers, maar ook moet verduidelijkt worden wat met 'terrorisme' bedoeld wordt. Schopenhauer was manifest niet cynisch tegenover elke vorm van leed. Integendeel. Het is ook niet omdat 'speciecisme' een lelijk woord is, dat dat gedrag daarom ook lelijk is. Enzovoort. Ten slotte storen de schrijffouten het lezen. [Johan Velter]
Jos van Dijk
De Vlaamse hoogleraar rechtsfilosofie en toegepaste ethiek Koen Raes schrijft voor het dagblad De Morgen regelmatig artikelen over waarden en normen. Hij signaleert en becommentarieert veranderingen op alle terreinen van het dagelijkse leven: de eetcultuur, het gedrag in het verkeer, de media, de reclame, seksualiteit. De beschouwingen in deze bundel zijn goed leesbaar en refereren aan actuele kwesties waar veel mensen over praten, van de GSM tot en met Big Brother. Voor zijn kritische commentaren put de auteur uit vele sociaal-wetenschappelijke studies.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.