De geschiedenis van mijn kaalheid
Marek Van der Jagt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Geus, cop. 2002 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : JAGT |
31/12/2002
Enkele maanden geleden kende het gespeculeer van het literaire wereldje rond de mystificatie van de Nederlandse auteur Marek van der Jagt zijn voorlopig hoogtepunt. Eerst was er de onthulling van de Romeinse wiskundeprofessor Dario Benededetto die aan de aan de hand van een geavanceerd tekstherkenningsprogramma "wetenschappelijk" wist te bewijzen dat de De geschiedenis van mijn kaalheid (Li 2000, p. 692), het debuut van Marek van der Jagt, geschreven is door Arnon Grunberg. Tijdens de presentatie van Van der Jagts tweede boek, Gstaad 95-98, een paar weken later, lichtte Arnon Grunberg tijdens een lezing in Wenen zijn masker- en pseudoniemenspel zelf toe. Het is echter onwaarschijnlijk dat Grunberg/Van der Jagt nu definitief heeft gekozen voor de waarheid boven de leugen. De laatste regel van zijn nieuwe roman luidt dan ook niet toevallig en nogal apodictisch: "Niemand heeft recht op de waarheid."
Gstaad 95-98 is het verslag van de zelfverklaarde profeet François Lepeltier, wiens even bizarre als onsmakelijke levensgeschiedenis culmineert in een gruweldaad; al ziet hij dat zelf anders: "Ik was, en ben, een propagandist van de dierlijke aantrekkingskracht, een apostel, ik zal die aantrekkingskracht verspreiden, zoals anderen de naam van Jezus. Mijn tempel is een tempel van het beest." Zijn geboorte begint alvast onder een slecht gesternte: zijn vader overlijdt drie weken voor de bevalling aan darmkanker, terwijl zijn moeder hem in het begin meer uit opportunistische motieven dan uit moederliefde duldt. Van enig zelfbeklag is echter geen sprake. Laconiek vertelt hij hoe hij samen met zijn moeder Mathilde, een schoonmaakster in hotels en volleerd dievegge, noodgedwongen van stad naar stad en van hotel naar hotel trekt. François ontpopt zich als een eersteklas hulpje en geniet van de nachten met zijn moeder. Het bevreemdende duo neemt op elke locatie een andere naam en identiteit aan en raakt telkens verwikkeld in de meest krankzinnige en gruwelijke situaties, die hen steeds weer verder drijven. Elke identiteit betekent voor François ook een nieuwe rol, die hij zich met gemak toeëigent. In Baden-Baden wordt hij met Mathilde de 'bewaker' van het echtpaar Ceccherelli, die anders uit het leven zullen ontsnappen. Ze leveren hen bovendien ook vreemde seksuele diensten en de kleine François raakt er geobsedeerd door de billen van mevrouw Ceccherelli. Een anale fixatie is geboren om te blijven: "Ik ben net zo gefascineerd door fecaliën als door mensen". De Ceccherelli's zijn echter geen lang leven beschoren en dus reizen Mathilde en François naar weer een andere stad. Eens de puberteit ontgroeit, geeft François zich uit voor tandarts in Stuttgart en wordt hij skileraar in Château-d`Or. Twee rollen die onhoudbaar blijken. Zijn onorthodoxe werkwijze als ongediplomeerd tandendokter voor illegalen eindigt nogal bloederig, terwijl hij als ski-instructeur net één minderjarig meisje te veel ontmaagdt. Uiteindelijk lijkt hij zijn roeping gevonden te hebben in het Palace Hotel in Gstaad, een Zwitsers wintersportoord, waar hij zijn job van sommelier meer dan ernstig neemt. Het mag duidelijk zijn dat hij niet alleen geliefd is om het ontkurken van dure flessen wijn. Met pervers plezier doet hij hetzelfde bij de 'overbodige' en 'onsmakelijke' oude dames die het hotel frequenteren. Maar in Gstaad neemt ook zijn koortsige liefde voor een elfjarig meisje een gewelddadige en fatale wending.
Van der Jagt creëert een sadistisch en bijwijlen walgelijk universum, maar slaagt er toch in om het geheel aannemelijk te maken. En ook al zijn de daden en gedragingen van de personages soms ronduit onsmakelijk, de bekentenissen van François Lepeltier wekken niet alleen afkeer en medelijden, maar eveneens sympathie op. Lepeltier is immers gezegend met de naïeve overtuiging dat de mens goed is, hij het goede doet en dat de wereld volmaakt is.
Marek van der Jagt zou Arnon Grunberg niet zijn (of omgekeerd) als de gruwel niet gelardeerd wordt met een 'gezonde' dosis humor. De ironie, zelfspot, oneliners en hilarische vergelijkingen, dialogen en beschrijvingen maken deze inktzwarte, tragische, schrijnende, meeslepende en ontwrichtende vertelling tegelijk onderhoudend, komisch en absurd. Ondanks enkele flauwe, melige en goedkope passages is dit een absolute aanrader en veruit het beste van wat de twee pseudoniemen tot nu toe hebben gepubliceerd. [Jan Bettens]
Redactie
François Lepeltier, buitenechtelijke zoon van een Duits kamermeisje en een Franse donshandelaar, biecht in deze roman zijn zonden op, de 'noodzakelijke en minder noodzakelijke zonden'. 'Mijn leven bestond voornamelijk uit de eerste soort' schrijft hij vervolgens, en 'Voor mij is de misstap een reflex'. Een vreemd leven: François beschrijft hoe hij opgroeit bij zijn kleptomane moeder ('Mathilde had het stelen tot kunst verheven') met wie hij van jongsafaan een vreemde, welhaast incestueuze relatie heeft. Hij schrijft over hun beider perverse relatie met het echtpaar Ceccherelli in het pension in Baden-Baden waar zijn moeder werkt, over zijn ervaringen als pseudo-tandarts en zijn glansrol als sommelier in het Palace Hotel in het Zwitserse Gstaad, waar zijn fascinatie voor de 11-jarige Olga leidt tot een onafwendbaar treurig einde. Bijzonder goed geschreven, intrigerende, tragikomische tweede roman van Marek van der Jagt (alter ego van Arnon Grunberg), over iemand met een geheel eigen binnenwereld waarin alles draait om zonde en schuld ('schuld is mijn meest begeerlijke minnares geweest […] mijn meest noodzakelijke zonde'), en alles seksueel getint is met de anus als middelpunt: 'God heeft ons geschapen, omdat Hij een anus nodig had' zegt François. Gebonden; kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.