Certificaat van echtheid

Voor Andreas Klein, de ikfiguur uit Münstermanns derde roman Certificaat van echtheid, vertegenwoordigt de schrijver Frans Kellendonk de absolute norm van literaire kwaliteit. Kellendonk koesterde nl. de onechtheid van de kunst omdat die hem dichter bij het mysterie bracht. Andreas wil zijn idool evenaren, maar na een mislukte rondgang bij verschillende uitgevers laat onze held het erbij zitten. Andreas wordt medewerker van het Hoger Instituut Voor Uitbeelding Van De Ware Werkelijkheid (HIVUVDWW), waar hij op zoek gaat naar 'een echt mens'. In het instituut scherpt Andreas in dagelijkse sessies met zijn collega's zijn geloofwaardigheid aan. Hierbij zijn intieme relaties tussen werknemers strikt verboden. Andreas vat echter al gauw liefde op voor Bibi Halbzwei, een zwijgzame vrouw "met een bleek gezicht met rossige plekken op haar wangen". Wanneer Bibi Andreas op een veiling attent maakt op een 'echte' Han van Meegeren, koopt hij het schilderij en raakt hun relatie in een stroomversnelling, maar wat voor een.

In Certificaat van echtheid debatteert Münstermann voortdurend over de tegenstelling 'net echt' versus 'toch evengoed vals'. Er is het werk van Van Meegeren (1889-1947), de meestervervalser die onsterfelijkheid verwierf als vervaardiger van schilderijen die door de allergrootste kunstkenners werden thuisgebracht als echte Vermeers. Van Meegeren liep tegen de lamp toen hij niet alleen museum Boijmans van Beuningen maar ook nazibons Hermann Göring oplichtte met een nep-Vermeer. Er is Stülpnagel, een medewerker van Andreas, die zogezegd nog 'twee maanden' te leven heeft en er snel een literair werk uitperst. Uit piëteit zorgen zijn collega's ervoor dat Stülpnagel de boekuitgave nog net in handen krijgt. Een met pleisters en punaises bijeengehouden prul waarvan niemand onder de indruk is, zelfs de begunstigde auteur niet. De allersterkste illustratie van 'net echt' is Bibi Halbzwei. Op het moment dat ze zich definitief aan Andreas lijkt te geven, verdwijnt ze abrupt. Later heeft het er de schijn van dat ze als Ramona Fromm terugkeert. Een verwijzing naar 'de vrouw die tweemaal leefde' uit Hitchcocks klassieke thriller 'Vertigo'. Kortom, een prachtig staaltje van het spel vol dubbele bodems dat Certificaat van echtheid is. Münstermann heeft een duizelingwekkende roman geschreven die je af en toe versteld doet staan om zijn onverwachte wendingen. Zijn grootste troeven zijn de enorme vertelvaart, de knevelende gelatenheid van a tot z en de trefzekere beeldrijke taal. Dit alles overgoten met een heerlijk sausje ironie. Een verrukking om te lezen. [Nicolas Verscheure]