Politieke ideologieën in Vlaanderen : liberalisme, socialisme, christendemocratie, Vlaams-nationalisme, ecologisme
Luk Sanders
Luk Sanders (Redacteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Pelckmans, 2005 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 330.6 SAND |
31/12/2006
Men blijft in het democratische denken voortdurend worstelen met de vraag naar de incorporatie en de legitimiteit van de macht. Macht is immers uit zichzelf gericht op overheersing van anderen, maar democratie is een staatsvorm waarin de overheersing alleen maar door het volk aan zichzelf wordt opgelegd. Democratie lijkt zo wel een intrinsieke contradictie. Is het gevaar dan niet groot dat de politieke leiders makkelijk vervallen in de afgrond van de machtswellust en zo de kloof met de burgers haast onoverbrugbaar maken? In het verleden werd de staatsmacht (keizer, koning) gelegitimeerd vanuit transcendente imperatieven en zodanig als van godswege uitgeoefend. Er ontstond aldus een onontwarbaar kluwen van seculiere en religieuze (mystieke) motieven die de macht als het ware buiten kritiek stelde.
De voorliggende reader, onder de redactie van Luk Sanders (docent wijsbegeerte aan de Evangelische Theologische faculteit Leuven), onderzoekt hoe de democratie zich vandaag in een laatmoderne (industrieel-technologische) tijd kan legitimeren zonder een beroep te doen op transcendente elementen. Kortom, democratie als een humane constructie van afspraken en regelingen. Maar kan zulke instrumentele visie op de staat standhouden zonder steeds opnieuw de adem van de transcendentie in de nek te voelen in allerlei symbolen en legitimaties? Een eerste deel handelt over een politiek-antropologisch perspectief: welke menselijke behoeften, aberraties, idealen, driften, motieven beïnvloeden en sturen de politiek? En omgekeerd: hoe beleeft en ondergaat de burger die politiek als een zin zoekend, sociaal en transcendent wezen? Ook de vraag naar de zin van de christendemocratie komt aan de orde. Het tweede deel stelt vragen over de Realpolitik. Politiek draait immers om macht, maar waarom wordt dat meestal verbloemd met lieve woorden, goede intenties en mystieke verpakkingen? Of kan dat niet anders, omdat de mens steeds vraagt naar iets meer dan een koel en berekend machtsspel? In het derde deel wordt ingezoomd op enkele huidige interpretaties van 'transcendente politiek', een politiek met religieuze grondslag. De moderne tijd heeft ongetwijfeld een breuk gebracht tussen politiek en de traditionele religies (scheiding van kerk en staat), maar leeft deze oude relatie onderhuids niet verder? Hier wordt het verhaal gebracht van de wisselvallige verbinding en afstoting tussen beide instanties. Maar vooral een interessant, maar helaas zo moeilijk te lezen artikel van de gerenommeerde Franse politicoloog Claude Lefort staat hierbij in de kijker. Vanuit een scherpe analyse van de mystieke elementen in het Franse koningschap maakt Lefort duidelijk hoe het theologisch-politieke nog steeds de hoofdtoon voert bij het huidige democratisch denken. Hij laat zien hoe dringend het wordt om de transfers van het religieuze naar het politieke stop te zetten en de eigenstandigheid van het politieke te consolideren. Deze tekst dateert reeds van 1981, maar werd nu voor het eerst in het Nederlands vertaald. Hij is vooral interessant omdat hij inzage biedt in de belangrijkste terminologie en denksporen van deze politieke denker.
Voor wie erover wil nadenken hoe vandaag het politiek-filosofische denken de basiselementen van de moderne conditie zonder verdraaiingen moet leren aanvaarden, geeft dit boek een sterke aanzet. [Willy Deckers]
Drs. Marianne van den Heuvel
Een bundel losse artikelen over de relatie tussen politiek en het transcedente. Aan bod komt vooral het christendom als voedingsbodem voor democratie. Een artikel gaat over de relatie tussen katholicisme en democratie. Jammer dat het protestantisme niet aan bod komt, vanwege de anti-hiërarchische opzet. De islam komt slechts negatief aan bod in de inleiding zonder dat er in dit boek een studie aan wordt gewijd. Een witte vlek van de samensteller? Het onderwerp is heel interessant en wordt vanuit verschillende invalshoeken belicht, historisch, filosofisch etc. De bundel roept de vraag op of het mogelijk is de politiek neutraal te beoefenen door de religie uit de publieke naar de privésfeer te verbannen. Uit alle artikelen valt op te maken dat zoiets ondenkbaar is omdat religie en zingeving met alle segmenten van de maatschappij verweven zijn. Godsdienst valt niet weg te denken uit de beleving en motivatie van mensen. De auteurs zijn voornamelijk Belgische wetenschappers. Het taalgebruik is zeer abstract en onnodig gecompliceerd. Veel Franse citaten worden niet vertaald.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.