Rond de boerderij
Franck Girard
Franck Girard (Auteur), Claire Brenier (Illustrator), Marie-Odile Fordacq (Auteur)
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Uitgeleend
|
Davidsfonds/Infodok, 2006 |
VERDIEPING 2 : BABILLE : KLEUTER : DAGELIJKS LEVEN
Wonen |
31/12/2006
Zoek- en doe-boekjes
Voor kleuters is er van alles, met voorop eerste-woordenboekjes, zoek- en aanwijsprentenboeken en flapboekjes. De kwaliteit durft sterk te variëren omdat men nogal vlug denkt dat het opstapelen van herkenbare voorwerpen al voldoende input biedt, of dat een meer of minder ingenieuze flapconstructie woorden en situaties afdoende spelenderwijs kan inoefenen, en men te weinig aandacht schenkt aan een correcte, interessante representatie en een compleet, coherent informatiegehalte.
Om identificatie te bereiken begeven deze docuboeken zich meestal niet ver van de eigen belevingswereld van de kleuter, en hanteren ze leeftijdsgenoten, of vertrouwde, sympathieke diertjes, als protagonisten. Ook is de mededelende informatie meestal groter dan de verklarende, omdat kleuters oorzaak-gevolg relaties nog niet volledig kunnen snappen, hoewel vanaf vier jaar de 'waarom-vraag' opduikt. Hier dreigt wel een gevaar van een teveel aan mededelende informatie, en sluipt er ongelijkheid binnen. De hieronder besproken twee reeksen bieden een goede mengeling van de verschillende criteria waaraan een non-fictie titel voor kleuters moet voldoen.
Tussen de reeksen 'Minikidi' (heel eenvoudige flapboekjes voor jonge kleuters) en 'Kididoc' (talrijke interactieve werkjes voor oudere kleuters en zesplussers, die goed onthaald worden door kinderen èn recensenten), start Davidsfonds/Infodok nu de series 'Speelboek met stickers' en 'Rond-om-Rond'-draaiboekjes op, met als aangewezen leeftijd resp. vier en vijf jaar.
De 'Rond-om-rond' boekjes zijn voor het overgrote deel van de aangeboden informatie al bruikbaar voor jongere kleuters. Het deeltje Het jaar rond bv. kunnen vierjarigen volledig begrijpen, op de laatste pagina na, waar de astronomische oorzaak van de seizoenswerking wordt uiteengezet. Het deeltje De klok rond lijkt zich moeilijker aan te dienen, maar er is slechts één draaiwiel dat een klok voorstelt, en dan nog is het eerder de bedoeling om kennis te maken met de rondgang van de wijzers en hoe zich dat verhoudt tot de dagindeling die kleuters kennen, dan de uren te kunnen aflezen. Deze twee 'tijd'-boekjes schat ik hoger in dan de twee 'ruimte'-boekjes (Rond de boerderij en Rond het huis), omdat ze coherenter en rijker werden uitgewerkt, en inventievere illustraties bevatten. In alle vier boekjes komen er ongelijkheden en nietszeggende zinnen voor: sommige woorden hoefden echt niet benoemd te worden (bv. tafel, deur, konijntjes), enkele vragen zijn te simpel, sommige tekeningen te onduidelijk (bv. om het verschil tussen rogge en tarwe te zien).
Het geheel van de informatie in deze reeks is echter goed afgesteld op het kleuterniveau en kan je gedegen en klassiek noemen, met een paar verrassende uitschieters, zoals de astronomische pagina's in de 'tijd'-boeken, of ook nog, in Rond de boerderij, de verschillende soorten boerderijen per klimaatszone. Wat vooral opvalt is de variatie in hoe de informatie wordt aangeboden. Per twee pagina's krijgen we onderaan een overzichtstekening met verschillende scènes, woorden en korte teksten binnen eenzelfde thema, ruimte of semantisch veld. Boven de tekening komen dan de voor deze reeks karakteristieke draaischijven (vandaar de reekstitel 'draaiboekje', die minder inventief klinkt dan het originele Franse 'Tournicokoi'). Links komt een schijf met allerlei visuele en tekstuele informatie, rechts een schijf met meerkeuzevragen en antwoorden. Het bijzondere aan de wielen is dat je eerst voorwerpen in zwart-wit krijgt, en daarna, bij het antwoord of de aanvullende informatie, in kleur en met toegevoegde elementen. De kleuren zijn niet echt functioneel, zeker niet in het herkennen van de voorwerpen, maar werken fascinerend voor kleuters. De toegevoegde elementen zijn wel functioneel, en dragen aldus op gevarieerde en speelse wijze extra informatie over.
Deze draaiboekjes mogen een geslaagde integratie van herkenbaarheid en uitbreiding (semantisch zowel als visueel) genoemd worden. Ook is er een goed evenwicht gevonden tussen mededeling, bevraging en verklaring, en dat ligt niet voor de hand in docuboeken voor kleuters. Alleen jammer van de kleine ongelijkheden in de aangeboden informatie. Soms komen de dubbele pagina's wat druk over, maar om dat te verhelpen werd aan elk boek een wit karton toegevoegd, zodat je gedeeltes voorlopig kan verbergen.
Deze reeks is opnieuw een vertaling uit het Frans, en die origine zie je onmiddellijk aan de tekeningen (erg vriendelijke scènes met gestileerde, sympathieke figuurtjes en zachte kleuren) en een didactische, licht bedillerige toon. De Franse bron van deze docuboeken voor jonge kinderen -- te situeren bij uitgeverijen als Nathan en het jonge, en specifiek op kleuters gerichte Tourbillon -- is zeker nog niet opgedroogd. Recent verschenen twee 'Speelboekjes met stickers': Bij juf op school! en Bij ridders thuis. Beide werden geschreven door Anne Sophie Bauman, die ook instond voor het deeltje De klok rond in de 'Rond-om-rond'-reeks, en ook al deeltjes schreef voor de 'Kididoc'-reeks.
Vergeleken met het gebruikelijke stickerboek zijn deze boekjes alvast een verademing. De stickers kun je plakken zowel in aparte kaders (waar je het woord kunt inoefenen), als in de hoofdprent (waar je het woord in context leert). Tekst, illustratie en sticker worden op elkaar betrokken via vragen en raadseltjes, aanvullen of imiteren van wat de personages in het boek doen. Het is een bescheiden, maar zinvol interactief concept. Soms is er in de prenten wat weinig plaats om een sticker aan te brengen. Wel handig is dat je de stickers telkens opnieuw kunt gebruiken dankzij de geplastificeerde pagina's. De boeken zijn ook heel robuust gemaakt en met een ring binnen de stevige kaft ingebonden.
Interessant is ook hoe de boeken opgebouwd werden. We krijgen telkens drie delen: vier tekstloze prenten die steeds groter worden en elkaar links overlappen, één pagina met foto's, en ten slotte 22 geplastificeerde pagina's. Die pagina's bieden een verhaal, waarbij dat van het ridderboek (de vader van de jonge Arthur neemt deel aan een steekspeltoernooi) meer boeit dan dat van het jufboek (een klassiek overzicht van hoe een dag op school er uit ziet). Ook het tekstloze gedeelte van het ridderboek (het bouwen en de inrichting van een kasteel) spreekt meer aan. Het jufboek biedt eigenlijk driemaal hetzelfde verhaal, met kleine variaties. Het hanteert ook een nogal betuttelend toontje, en de illustraties zijn al te banaal en te fel gekleurd. De illustraties, van de jonge Marion Billet, en kleuren in het ridderboek boeien een stuk meer. Anderzijds moet wel gezegd worden dat het ridderboek het niveau van vierjarigen vaak overstijgt, met moeilijke woorden en behoorlijk diepgaande informatie.
Deze stickerboekenreeks biedt dus voorlopig een nogal ongelijk geheel. De aanpak ligt duidelijk in het verlengde van de 'Kididoc'-reeks, en spreekt aan door de gevarieerde opbouw, het zinvolle interactieve spel en de voor kleuters eerder ongebruikelijke hoeveelheid van informatie. In de originele Franse reeks ('Mondo Mino') zijn er nog zeven titels beschikbaar, die hopelijk ook naar het Nederlands vertaald zullen worden. [Chris Bulcaen]
Virgi Smits-Beuken
Stevig kartonnen prentenboek waarin van een groot huis aan de rand van een dorp de grote woonkeuken, de woonkamer, de kinderslaapkamer en de badkamer, de garage, de tuin en de directe omgeving getoond worden. In de verschillende ruimtes zijn heel veel details getekend. Bij de belangrijkste voorwerpen is de naam afgedrukt met het onbepaalde lidwoord 'een'. Verder worden er nog wat bijzonderheden vermeld. Doordat tussen twee bladzijden steeds een draaiende kartonnen schijf is bevestigd, kan men in uitgespaarde 'raampjes' voorwerpen zien die ook op de grote overzichtstekeningen voorkomen, en die men daarin dus moet proberen terug te vinden. Vooral een praat- en zoekboek met helder gekleurde tekeningen, dat door de kleingetekende details en de kwetsbare bewegende delen pas geschikt is voor kinderen vanaf ca. 4 à 5 jaar. Op de achterste bladzijde zijn acht typen huizen van 'ver weg' getekend, waarbij onder het huis van de Ndebele-stam uit Zuid-Afrika abusievelijk staat 'een Zuid-Amerikaans huis'. In deze reeks verschenen nog drie andere draaiboekjes*.
Sieglinde Duchateau
ua/an/22 j
Rond het huis' is een vrolijk en kleurrijk geïllustreerd boekje over huizen. Met elke pagina die wordt omgeslagen, kom je in een ander deel van het huis van Felix, Klara en Lili terecht. Het boek gidst je doorheen de verschillende kamers en toont je wat er te zien en te beleven valt. Op het einde is er ook een pagina gewijd aan de buurt en aan verschillende soorten huizen uit andere werelddelen. Zowel de linker- als de rechterbladzijde bevat telkens een draaischijf met illustraties die op ingenieuze manier ingekleurd worden als je aan de schijf draait. Op een speelse manier kan je zo de wereld om je heen ontdekken. In de verschillende ruimten die zijn weergegeven, beelden de familieleden uit wat er op die plaats aan activiteiten gebeurt. Het is een beetje vol, maar wel leuk om naar te kijken en op zoek te gaan naar van-alles-en-nog-wat. Het gebruikte perspectief is ietwat bevreemdend. Zo is de keuken driemaal weergegeven met verschillende verhoudingen. Andere ruimten lopen dan weer in elkaar door, zoals de woonkamer en de eetplaats, slaapkamer en badkamer en tussen de garage en de tuin is er zelfs helemaal geen afscheiding. De paginagrote illustraties, evenals de draaischijf staan vol tekst in een klein gedrukt lettertype. Het is een beetje een mengelmoes van weetjes, spel van vraag en antwoord en het benoemen van allerlei zaken. In de educatieve reeks draaiboekjes Rond-om-Rond verschenen ook nog de volgende titels: 'De klok rond', 'Het jaar rond' en 'Rond de boerderij'. De thema’s sluiten nauw aan bij de leefwereld van kleuters.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.