Voor ik doodga

Sinds het verschijnen van () in 2007 wist Jenny Downhams debuut honderdduizenden lezers, recensenten en critici wereldwijd voor zich te winnen. Nu de roman onder de titel op het witte doek verder leeft, verschijnt de 21ste druk als filmeditie bij uitgeverij Atlas Contact. Tessa lijdt aan een ongeneeslijke vorm van leukemie en heeft nog maar kort te leven. Het uitgebreide scala aan ervaringen die ze nog wil hebben, vat ze samen in een top tien-lijstje, dat ze met behulp van boezemvriendin Zoey wil afwerken. Tessa beperkt zich tot ondernemingen zoals drugs nemen, de wet overtreden, autorijden en seks. Bij haar buurjongen Adam vindt ze echter meer dan verwacht; een hartstochtelijke, wederzijdse liefde. Alle ingrediënten voor een wat oppervlakkig chicklitverhaaltje rond verliefdheid, sterven en dood zijn aanwezig, maar Downham overstijgt de — veelal literaire — beperkingen van dit genre met verve. Dit goedgeschreven verhaal biedt een oprecht relaas van Tessa’s laatste maanden. Hoewel het niet geheel vrij van sentiment is, vermijdt Downham passages vol goedkope tranentrekkerij. Voornamelijk de ingetogen, bijwijlen afgemeten stijl, onderscheidt Downhams debuut van de wat oppervlakkige meidenboeken: ‘Nu begrijp ik waarom Adam anders is dan Zoey en de mensen die ik op school kende. Er is een wond die ons verbindt.’ Downham begeeft zich overigens op glad ijs door te veel problemen in één verhaal te integreren: Tessa’s ziekte, de echtscheiding van haar ouders, Adams depressieve moeder, de ongewilde zwangerschap van Zoey. Niet elke verhaallijn wordt even grondig uitgediept; het zijn vooral Tessa’s bespiegelingen die het sterkst beklijven: ‘Zoeys kind is er. Zijn hart klop-klopt. Straks is het er niet meer. En als Zoey uit die kamer komt, nadat ze op de stippellijn heeft getekend, zal ze een ander mens zijn. Ze zal begrijpen wat ik al weet: dat de dood ons allemaal omringt. En smaakt als metaal tussen je tanden.’Mede dankzij de diepgaande psychologische uitwerking ervaar je oprechte betrokkenheid bij Tessa’s opflakkeringen en pijnlijke momenten. Ook de verantwoordelijke, bezorgde vader overtuigt. Tessa’s ontwapenende broertje Cal en de afwezige, wat afstandelijke moeder vervallen echter tot clichéfiguren, en hadden meer uitwerking verdiend.Downham brengt de essentie van de adolescentie als levensfase, met het experimenteren, de hoop en verwachtingen, onzekerheid en teleurstellingen, overtuigend in beeld. Dat haar protagoniste een ongeneeslijk zieke adolescente is, maakt Tessa’s verhaal nergens een ‘bijzonder’ relaas omdat ze zielig of hulpbehoevend zou zijn. Hoogstens beschikt Tessa over minder tijd dan haar leeftijdgenoten. [Jürgen Peeters]