Leven aan de onderkant : het systeem dat de onderklasse instandhoudt
Theodore Dalrymple
Theodore Dalrymple (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Nieuw Amsterdam, cop. 2008 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : SOCIALE WETENSCHAPPEN : 311 DALR |
31/12/2008
Vooroordelen worden meestal beschouwd als een minderwaardige vorm van menselijk denken. Ze verhinderen een open benadering van de werkelijkheid. In dit essay tracht de Britse arts en psychiater Theodore Dalrymple vanuit een lange praktijkervaring met deze opvatting te breken. Hij beweert resoluut dat vooroordelen van levensbelang zijn.
Wie zonder vooroordelen leeft, is volgens Dalrymple hulpeloos en weerloos. Leven zonder vooroordelen is onrealistisch en schadelijk. Uiteraard geeft hij een nauwkeurig omschreven inhoud aan het begrip vooroordeel. Het gaat bij hem niet om een negatieve dunk over andere mensen of rassen, vrouwen of homo's. Voor hem is een vooroordeel een vooropgezette idee waarmee je de werkelijkheid benadert zonder fixatie. Het is eerder een hulpmiddel om met de werkelijkheid te leren of te kunnen omgaan. Je kan als mens niet steeds weer vanaf nul beginnen, er zijn je via je opvoeding en vorming onvermijdelijk een heel stel ideeën en structuren meegegeven die je helpen om de werkelijkheid aan te kunnen. Op basis van zijn psychiatrische praktijk, vooral in gevangenissen, en van een rapport over de bestrijding van stedelijke armoede, besluit Dalrymple dat het ontbreken van vooroordelen vanaf de kinderjaren haast onvermijdelijk leidt naar verkeerd, dikwijls crimineel gedrag. Daarom pleit hij voor een gestructureerde opvoeding met duidelijke regels en rituelen (zoals gezinsmaaltijden, genegenheid, enzovoort). Zulke gewoonten noemt hij gedragsmatige vooroordelen die mensen helpen om hun eigen leven meer inhoud en lijn te geven. Meteen gaat hij ook tekeer tegen de liberale pedagogie, zoals die reeds door filosofen als John Stuart Mill en Rousseau verdedigd werd, waarin te veel vrijheid aan kinderen gegeven wordt. Daar wordt volgens Dalrymple te veel nadruk gelegd op toegeeflijkheid, vroegrijpheid en keuzeverantwoordelijkheid. Echte kennis kan slechts vergaard worden door gezag te accepteren. Alledaags fatsoen moet gebaseerd zijn op basisprincipes die moeten worden aangeleerd. Als je vooroordelen (in de zin van Dalrymple) prijsgeeft, zal onze samenleving onvermijdelijk af te rekenen krijgen met de trieste sociale gevolgen daarvan, zoals gewelddadigheid, seksuele losbandigheid, machogedrag, enzovoort. Voor Dalrymple staat het vast dat het moderne "vooroordeel jegens het vooroordeel" een grote bedreiging vormt voor een gezonde persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling.
Dit essay is pittig en met overtuiging geschreven, en het strijkt dikwijls tegen de haren in. Je kan de schrijver niet helemaal ongelijk geven, maar zijn stelling lijkt toch wel eenzijdig. Het is niet makkelijk een praktijkervaring in delinquente milieus zonder meer door te trekken naar de maatschappij als geheel, dat vraagt wat meer nuancering. Toch geeft het essay heel wat stof tot nadenken. [Willy Deckers]
Dr. D.G. van der Steen
Theodore Dalrymple heeft als arts en psychiater de onderkant van de samenleving grondig leren kennen, niet alleen in Engeland, in achterstandswijken en gevangenissen, maar ook in verschillende ontwikkelingslanden. Zijn visie op de mensheid is daar niet vrolijker op geworden: naar zijn mening is er weinig over van onze beschaving en zijn we hard op weg om ook het laatste restantje te verkwanselen. Vooroordelen spelen daarbij een belangrijke rol, onder andere het vooroordeel dat we onze medemens en onze kinderen vooral niet op hun gedrag moeten aanspreken, want wie zijn wij dat wij onze normen aan anderen op mogen leggen, als die normen in feite zelf ook weer vooroordelen zijn? In een reeks kritische mini-essays stelt Dalrymple deze problematiek aan de orde, een beetje oppervlakkig misschien, maar uitdagend en verontrustend als steeds.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.