Eponiemenwoordenboek : woorden die teruggaan op historische personen
Ewoud Sanders
Ewoud Sanders (Samensteller)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Van Dale Lexicografie, 2008 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : TAALKUNDE : NEDERLANDS 835 SAND |
31/12/2009
Het Van Dale modern eponiemenwoordenboek : van abracadabra tot zeppelin en 498 andere woorden die zijn afgeleid van eigennamen bespreekt de oorsprong van vijfhonderd Nederlandse woorden of uitdrukkingen die teruggaan op een eigennaam. Onder de besproken woorden vallen niet enkel eponiemen (woorden afgeleid van een persoonsnaam), maar ook geoniemen (woorden afgeleid van een geografische plaats). Bij elk lemma dat opgenomen is, zorgde samensteller Ewoud Sanders voor een anekdote die het ontstaan van het woord toelicht. Van sommige bekende eponiemen zal de geschiedenis de lezers allicht niet vreemd zijn, zoals bij 'arafatsjaal', 'hamburger', 'lesbisch', 'volt' en 'zionisme'. Anderzijds staan in het woordenboek ook treffers die de lezer misschien zelfs niet zal kennen, bv. 'raglan', 'jongejannen', 'gamasch', 'brahmapoetra' en 'brandaris'. Tot slot bevat het handzame boekje ook woorden die de lezer wel zal kennen, maar waarvan hij wellicht niet eens vermoedde dat het eponiemen zijn, bv. 'geiser', 'rabarber', 'krent', 'ziel(en)knijper' en 'bikini'. In dit kleurig, mooi vormgegeven werk dat een ruim publiek van geïnteresseerden zal aanspreken, verneemt de lezer leert o.a. hoe Aagje van Enckhuysen haar nieuwsgierigheid moest bekopen met honderd gulden, waarom 'jerrycan' de officiële benaming is in alle NAVO-lidstaten voor dat specifieke model van benzinecontainer, behalve in Duitsland, waar men 'kanister' zegt, en wat de link is tussen 'Sardonisch gelach' en het wegnemen van de zaadballen.
De criteria die Sanders hanteerde bij het al dan niet opnemen van een lemma in het woordenboek zijn, zoals hijzelf toegeeft, niet geheel subjectief: "Voor dit boek is de nadruk gelegd op eponiemen en geoniemen die je nu nog in kranten en boeken kunt tegenkomen -- in die zin is dit dus een Modern eponiemenwoordenboek [...] Verder heb ik voorrang gegeven aan Nederlandse eponiemen en geoniemen [...] en aan woorden en uitdrukkingen met een geschiedenis die ik zelf interessant of boeiend vond." Dat maakt van Van abracadabra tot zeppelin niet alleen een boek dat prima toegespitst is op de eigentijdse taalliefhebber, maar ook een werk dat boeit door grappige anekdotes die ongetwijfeld elke Nederlandstalige voor zich zullen winnen. [An-Sofie Bessemans]
Dick Welsink
Aan sommige woorden kun je meteen zien dat ze afgeleid zijn van een eigennaam: een persoon, een fictief personage, een mythologisch figuur, een land(streek), een plaatsnaam, etc. Maar dat is lang niet altijd het geval, en als je ze wél als zodanig herkent, ken je meestal niet de geschiedenis ervan. In deze uitgave, gebaseerd op zijn oorspronkelijk in 1990 verschenen ‘Eponiemenwoordenboek’ (7e dr. 1993) en het ‘Geoniemenwoordenboek’ uit 1995, heeft taalhistoricus Ewoud Sanders van 500 woorden (een persoonlijke keuze uit een enorm reservoir) in alfabetische volgorde de eerste vermelding in het Nederlands, betekenis, herkomst, en geschiedenis in korte, prettig leesbare en over het algemeen goed gedocumenteerde stukjes uit de doeken gedaan. Soms maakt hij het zichzelf echter wel heel gemakkelijk, zoals in de uitleg bij het woord “jaapmaatjes”, waar hij eenvoudigweg de weinig bevredigende verklaring uit de Grote Van Dale heeft overgenomen. Zolang we nog niet beschikken over een uitputtend woordenboek van eponiemen in de Nederlandse taal, is deze uitgave een goed alternatief.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.