Op de getuigenstoel : prominente gerechtsfiguren aan het woord

De gerechtelijke procedure bij assisenzaken, waarbij in België geoordeeld en veroordeeld wordt door een volksjury met betrekking tot de zwaarste criminele feiten, is voor de modale burger nog al te zeer een onontwarbaar kluwen van complexe regels toegepast door diverse gerechtsdienaars van wie de functies en hoedanigheden eveneens onvoldoende gekend zijn. Op de getuigenstoel wil hieraan verhelpen door op overzichtelijke en uiterst bevattelijke wijze de diverse gerechtelijke instanties en hun vertegenwoordigers onder de loep te nemen, aan de hand van enkele ophefmakende moorddossiers in ons land.

Caroline Van den Berghe, die voor de VRT-nieuwsdienst verslag uitbrengt over alle grote rechtszaken in België, begeleidt de lezer doorheen het gerechtelijk labyrint en plaatst de diverse gerechtsfiguren op de getuigenstoel waarbij deze in de ik-persoon, en aan de hand van eigen ervaringen, een verhelderende inkijk geven over hun respectievelijke functies en verantwoordelijkheden. De lezer volgt zo elke stap in het gerechtelijk onderzoek, vanaf het prille begin, wanneer de onderzoeksrechter naar de plaats delict gaat, tot het moment waarop de dader voor de rechtbank moet verschijnen en na zijn veroordeling en het uitzitten van een deel van zijn straf onder voorwaarden weer vrijkomt. Achtereenvolgens komen de onderzoeksrechter, de wetsdokter, de gerechtspsychiater, het Openbaar Ministerie, de advocaat van de verdediging, de advocaat van de nabestaanden, de voorzitter van het Hof van Assisen, het jurylid, de gevangenisdirecteur, en tot slot ook de voorzitter van de uitvoeringsrechtbank aan het woord.

Van den Berghe besteedt ook aandacht aan de discussie over de al dan niet wenselijkheid van een volksjury bij een assisenprocedure, meer bepaald omdat de volksjury in ons land zich niet dient te motiveren waarom ze iemand al dan niet schuldig verklaart en ze zich beperkt tot een ja of nee op de schuldvragen. Dat de juryleden hiermee een grote verantwoordelijkheid dragen en zich daar ook bewust van zijn, blijkt uit het anonieme getuigenverslag van een jurylid en pleit op zich voor het behoud van een volksjury.

De lezer krijgt bij dit alles ook een inkijk in een aantal ophefmakende moordzaken, zoals o.a. de moorden van Hans Van Themsche, het proces over de sms-moord, de instellingsmoorden van Jimmy Hemeleers, de moord op jogster Ingrid Van Regenmortel en op Annick Van Uytsel. Motief voor dit erg bevattelijke en informatieve werk ligt vervat in het motto: "Gerechtigheid moet niet alleen geschieden; mensen moeten ook zien dat gerechtigheid geschiedt." [Staf Schoeters]