Reizen in het spoor van Leopold II : van Koekelberg naar Hong Kong

Onlangs kwam reisauteur Kris Clerckx in het nieuws met de ontdekking van geheime plannen van kroonprins Leopold II uit de jaren 1850, waarin een aanval op Nederland werd beraamd. Hoewel enkele Nederlandse media een primeur meenden te hebben, bleek al snel dat deze stukken uit het Fonds Goffinet in een kleine kring van historici al langer bekend waren. Maar ondertussen had Leopold II nog maar eens het nieuws gehaald, en met hem dit boek van Clerckx over de reizen van Belgiës meest legendarische vorst.

Eerder bracht Clerckx al verslag uit van zijn expedities rond historische figuren als Sisi, Mozart en Columbus. Reizen in het spoor van Leopold II neemt de lezer ditmaal mee op een tocht van het hartland van de Saksen-Coburgs in Beieren naar exotische plaatsen in Turkije, Egypte en het verre China. Leopolds koloniale dromen stuwden hem immers steeds verder, maar in het Congo dat hij daadwerkelijk verwierf, zette hij vreemd genoeg nooit een voet. Eenmaal tot vorst gekroond, worden Leopolds bestemmingen minder exotisch, maar zijn escapades in Brussel, Oostende en aan de Franse Côte d'Azur zijn daarom niet minder ophefmakend. Clerckx' beschrijvingen van Leopolds luxepaleizen in Nice en zijn grootschalige urbanisatieprojecten in de hoofdstad ? zoals het minder bekende plan voor een Belgisch Walhalla ? geven het beeld van een ambitieus en ondernemend vorst, wiens ideeën aan het megalomane grensden. Leopold wilde België meevoeren in de vaart der volkeren en droomde van een Belgisch keizerrijk dat in de vijf continenten over gebieden en bezittingen zou beschikken.

Deze droom tekende Leopold als jongeman op in zijn reisdagboeken, waaruit Clerckx rijkelijk citeert. Zo krijgt dit stukje reisjournalistiek een sterkere historische dimensie en wordt het ? veel meer dan oorspronkelijk was gepland ? een geschiedenisverhaal. De auteur mikt daarbij ook duidelijk op het leesplezier met de vele anekdoten en wetenswaardigheden die hij onderweg vertelt, in het bijzonder omtrent de amoureuze avonturen van de vorst. Het boek wordt zo een mix van petite histoire, monarchale geschiedenis en praktische reisinformatie, die aan het einde van elk hoofdstuk nog eens in een apart katern wordt gegoten. Nergens haalt Clerckx het literaire niveau van een Cees Nooteboom of de sprankelende eruditie van wijlen Boudewijn Büch, maar daar ligt ook niet de bedoeling van dit vakkundig gemaakt boek over de reizen van "de strafste koning van België". De lancering van het boek ging gepaard met een website (www.inhetspoorvanleopoldII.be), waar o.a. uitgewerkte reisprogramma's en extra's etappes downloadbaar zijn. [Ruben Mantels]