Wat het Vlaams Blok verzwijgt

Dit boek is geboren uit een zeer concrete aanleiding, namelijk de wijze waarop het Vlaams Blok de media voor de gek houdt." Met deze openingszin vat Marc Spruyt de doelstelling van zijn boek samen. Deze licentiaat politieke en sociale wetenschappen schreef zijn eindverhandeling over de ideologie van het Vlaams Blok. Een jaar later (1995) kwam de herwerking ervan op de markt als Grove borstels, waarin hij het programma van het Vlaams Blok ontleedde en de lezer informeerde over minder gekende standpunten. In voorliggend boek zet Spruyt zijn werk verder. De laatste jaren hebben de communicatiestrategen van het Vlaams Blok de scherpe kantjes van de partijstandpunten afgerond. De partij zet volgens de auteur echter bewust een masker op. Hij worstelde zich dan ook doorheen een berg teksten (programma's, artikels van mandatarissen, parlementaire stukken enz.) om de evolutie in de standpuntbepaling van het Vlaams Blok te beschrijven. Spruyt noemt het "de grote verdwijntruc". Om het (kies)publiek te behagen worden radicale standpunten (uit de officiële programma's) afgezwakt voor het oog van de camera. "De grote verdwijntruc gooit alle ideologische ballast overboord en beoogt daarmee de normalisering van het Vlaams Blok, de acceptatie van de partij als een normale medespeler in het democratische veld." Spruyt schetst de politiek-strategische achtergrond. Hij wijst er op dat zijn boek niet bedoeld is als een encyclopedie van alle "kleine en grote Blok-meningen". Eén thema (de Vlaamse onafhankelijkheid) behandelt hij zelfs bewust niet. De ommekeer kwam er volgens Spruyt vanaf het midden van de jaren '90. Het Vlaams Blok ziet de parlementaire democratie dan als de meest aangewezen weg (ze bestaat op dat moment bijna 20 jaar). In een eerste hoofdstuk beschrijft Spruyt de groei van de partij binnen de parlementaire organen, vooral in het Vlaams Parlement. Hij onderzoekt de parlementaire activiteiten van de verkozenen (resoluties, interpellaties, mondelinge en schriftelijke vragen, voorstellen van decreet...). Met tabellen en cijfermateriaal toont hij aan dat het werk in de Vlaams Blok-fractie slechts door een kleine minderheid wordt gedragen. In een ander hoofdstuk plaatst hij de schijnwerpers op de (minder gekende) standpunten op sociaal-economisch vlak. Uiteraard krijgt ook het standpunt m.b.t. migranten en vreemdelingen veel aandacht. Daarbij maakt hij duidelijk hoe de essentie steeds overeind bleef, ondanks de opfrisbeurt van het fameuze 70-puntenplan. Spruyt levert opnieuw een boeiend en leerrijk boek af, vooral voor wie van oordeel is dat het Vlaams Blok inmiddels geëvolueerd is tot een 'aanvaardbare' rechts-conservatieve partij. Hij kapittelt daarmee de grote oppoetsbeurt van het partij-imago. Jammer dat hij zichzelf soms wat vergaloppeert qua taalgebruik. [Jan Geeraerts]