Berthe Morisot : het geheim van de vrouw onder de impressionisten

Biografie van een gedreven kunstenares, die wellicht beter bekend is door de (elf) prachtige portretten die Edouard Manet van haar schilderde dan door haar eigen werk, dat nochtans meer dan charmant is. Als dochter van een hoge Franse ambtenaar komt ze ter wereld in Bourges op 14 januari 1841. In het gezin neemt kunst een bijzondere plaats in en als twee van de drie meisjes, Edma en Berthe, tekenen geven van interesse voor de schilderkunst, krijgen ze van moeder Morisot de toelating om tekenlessen te volgen. Een voor het Parijs van die dagen uiterst gewaagde onderneming voor meisjes uit de burgerij, ondanks het feit dat maman er zal op staan altijd aanwezig te zijn bij de lessen of zelfs als ze in het Louvre meesterwerken gaan kopiëren. Omdat ze als vrouw niet toegelaten worden op de Academie voor Beeldende Kunsten, komen ze als vanzelf in aanraking met die schilders die daar ook niets mee te maken willen hebben: de impressionisten. Ze leren Fantin-Latour, Whistler en vooral Manet kennen, die hen meteen in de nieuwe kunststromingen zullen introduceren. Edma zal echter kort daarop trouwen en het schilderen opgeven voor een leven als huisvrouw en moeder, maar Berthe blijft gepassioneerd verder schilderen, vooral nu ze zich onder de vleugels van de grote Manet, wiens geliefkoosde model ze zal worden, kan ontplooien. Ze wordt zonder problemen opgenomen in een groep waarvan ook Claude Monet, Edgard Degas, Auguste Renoir en de dichter Mallarmé deel uitmaken. Ze is ongetwijfeld verliefd op Edouard Manet, die echter al getrouwd is, hoewel zijn echtelijke leven niet zoveel voorstelt en hij een notoir vrouwenversierder is. Berthe is te serieus om in een liaison terecht te komen en zal uiteindelijk trouwen met Edouards broer Eugène, met wie ze een dochter, haar oogappel Julie, zal krijgen. Ze sterft in 1895 als een gevestigde en door haar confraters zeer gewaardeerde kunstenares.

Dominique Bona, die enkele jaren geleden nog een literaire prijs wegkaapte met de historische roman Le manuscrit de Port-Ebène, is, ondanks het feit dat er over Berthe Morisot niet zoveel intiems geweten is, er toch in geslaagd een boeiende levensbeschrijving te maken van een merkwaardige en zeer gepassioneerde vrouw. [Jan Baes]