Baksteen : geschiedenis, architectuur, technieken

Tot voor kort was de baksteen het stiefkind van de architectuur. Geïntimideerd door de doctrines van het modernisme zochten architecten en critici hun heil bij staal, beton en glas en vergaten de spectaculaire resultaten die al vanaf het verste verleden met baksteen werden bereikt. Die situatie is nu veranderd. De baksteen is terug en het is hoog tijd voor een herwaardering van zijn verbazingwekkende geschiedenis.

Baksteen, het nieuwste boek uit Lannoo's architectuurserie, volgt de geschiedenis van dit bouwmateriaal vanaf vijfduizend jaar voor Christus tot zijn toepassing in de hedendaagse bouwsector, van de immense thermen en basilica's in het oude Rome, via de wonderlijke gotische baksteenarchitectuur in Duitsland en de Mogolmoskeeën in India tot de huidige baksteenrevival. Het kijk- en leesboek is niet alleen een geschiedenis van het gebruik van baksteen door architecten in alle tijdperken. Het boek geeft ook een overzicht van de technieken waarmee bakstenen gemaakt en verwerkt worden en is tegelijkertijd een essay over architectuur- en cultuurgeschiedenis. Meer dan honderd thema's worden met grote deskundigheid door de auteur en de fotograaf in beeld gebracht en geanalyseerd, vanaf de leemstenen in het Oude Egypte tot aan de eigenzinnige toepassing van baksteen door moderne signatuurarchitecten als Alvar Aalto en Renzo Piano. De hoofdstukken bespreken telkens een tijdvak en zijn chronologisch georganiseerd. Het boek wordt afgerond met een geïllustreerd glossarium waarin alle technische termen, bouwtechnieken en metselverbanden gedetailleerd worden uitgelegd. Het is bedoeld als de eerste volledige gids tot de wereldwijde ontwikkeling van de baksteen en behandelt zowel de evolutie van de baksteen als voorwerp -- de verschillende vormen en formaten en de manieren waarop ze worden geproduceerd -- als de toepassing ervan, de rol van de baksteen in de architectuur. De teksten worden afgewisseld en ondersteund door honderden foto's en schetsen, die door de auteur en de fotograaf speciaal in functie van dit boek gemaakt werden. De stad Babylon met zijn hangende tuinen, de Chinese Muur, het Chrysler Building, het Raadhuis van Hilversum... Er zijn meer meesterwerken gemaakt van baksteen dan de meesten van ons beseffen. Voor hen opent dit boek een nieuwe wereld waarin veel valt te ontdekken en te leren. [Sofie Rédelé]