100 x Annie : gedichten en verhalen voor kinderen van Annie M.G. Schmidt

Annie M.G. Schmidt zou dit jaar 100 zijn geworden en dat wordt op gepaste wijze gevierd met een aantal mooie heruitgaven van haar werk. En met een nieuwe bloemlezing. 100 x Annie verzamelt honderd gedichten, fragmenten en verhalen voor kinderen. De bundel werd uitbundig geïllustreerd door dertien illustratoren. Fiep Westendorp, die jarenlang met Schmidt een succesrijke tandem vormde, heeft een niet uit te wissen visuele stempel op Schmidts oeuvre gedrukt, en haar illustratiewerk is hier dan ook rijk vertegenwoordigd. Pluk van de Petteflet, Floddertje, Jip en Janneke, Ibbeltje, Otje, het schaap Veronica en zovele andere, zijn pas wie ze zijn zoals ze door Fiep Westendorp werden geïnterpreteerd -- alhoewel het schaap Veronica eerder ook door Wim Bijmoer werd getekend. Schmidt en Westendorp, dat ‘klikte’, en ‘het toppunt van hun klik’, schrijft Joke Linders in Getekend : Fiep Westendorp, was Pluk van de Petteflet (1969). Het was hun eerste productie in kleur en de definitieve start van het  succesvolle team. Dat Fiep Westendorp tussen de andere illustratoren zo ruim vertegenwoordigd is, geeft de bundel vooral iets vertrouwds. En het is ook een bevestiging van de kwaliteit van hun samenwerking. Dezelfde grote vanzelfsprekendheid waarmee Schmidt een Batavier bij tante Patent laat inwonen en haar huishouden op stelten zetten, vind je terug in Westendorps tekeningen, waar de barbaar zich als een nette jongen een damesduster laat aantrekken – hij kan toch niet in een beestenvel aan het ontbijt komen. Je laat je gewillig meetronen in deze bizarrerieën, de geamuseerde verwondering blijft, ook na al die jaren.
100 x Annie bevat illustraties van Max Velthuijs, Wim Bijmoer, Carl Hollander, Jan Jutte, Harie Geelen, Thé Tjong-Khing, Gerda Dendooven, Martijn van der Linden, Marije Tolman, Philip Hopman, Annemarie van Haeringen en Sylvia Weve. Ze verschenen ten dele eerder in andere Schmidt-uitgaven (Fiep Westendorp, Carl Hollander, Wim Bijmoer, Philip Hofman, Thé Tjong-Khing en ook enkele van Harrie Geelen en Martijn van der Linden), maar er werden ook heel wat illustraties speciaal voor deze bundel gemaakt. Schmidts werk kan de soms erg verschillende stijl en beeldtaal van al deze illustratoren best hebben. Een verschrikkelijke weerwolf die door een kleine drieste jongen met klapkauwgom verslagen wordt: het gegeven is Gerda Dendooven op het lijf geschreven en haar weerwolf ziet er van aanschijn helemaal anders uit dan een boze griezel van Fiep Westendorps hand. Harrie Geelens volle kleuren en robuuste, wat morsige lijnen tekenen het Beertje Pipeloentje precies als het karaktertje dat je bij die naam verwacht. En Geelen neemt ook ‘De beer uit Breukelen’ voor zijn rekening, oud en brommig en een beetje bonkig in de dans. Jan Jutte, die in vroegere uitgaven Pipeloentje tekende (onder andere in Ziezo doet voor 100 x Annie onder meer in drie narratieve taferelen het verhaal van ‘Het beest met de achternaam’. Jutte is in deze bundel te zien op verschillende manieren: zwaar omlijnde, stripachtige figuren in ‘Het beest met de achternaam’, veel lichter aandoende prenten bij ‘De koning op de step’ of ‘De burgemeester van Hogezande’. De variatie van illustratiestijlen in dit boek brengt een zekere heterogeniteit mee, die echter geenszins storend is. Philip Hopman (onder meer ‘Wiplala’) en Martijn van der Linden (‘De prinses met de gouden haren’) schilderen grote verhalende prenten, er is de spitse humor à la Westendorp en Van Haeringen en de warme, volle schilderingen van Geelen en opnieuw Van der Linden. Ook de zachte, frêle beelden van Marije Tolman — toch een verrassende combinatie met Schmidt — passen mooi in het totaalbeeld van de bundel. 100 x Annie is een gelegenheidsuitgave met klasse. Opnieuw in beeld gebracht door illustratoren van verschillende generaties, zal het zowel door lezers met een nostalgische blik als door een nieuwe, jonge generatie gewaardeerd worden.
[Jen de Groeve]