De overgave : roman
Arthur Japin
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Arbeiderspers, 2012 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : JAPI |
Aanwezig |
De Arbeiderspers, 2010 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : JAPI |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij De Arbeiderspers, 2019 |
VOLWASSENEN : ROMANS : JAPI |
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
2 items aanwezig |
De Arbeiderspers, 2004 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : JAPI |
31/12/2003
In 1742 verblijft de flamboyante en getalenteerde 17-jarige Giacomo Casanova op Pasiano, het landgoed van de gravin van Montereale. Hij wordt er instant verliefd op de 14-jarige Lucia, de onschuldige maar beeldschone dochter van het conciërge-echtpaar. Ze heeft slechts één tekortkoming, melden de ouders met enige trots en dat is haar leeftijd; een schitterend gebrek, aldus Casanova. Wanneer Giacomo, zoals beloofd, zes maanden later terugkeert om zijn liefde met een echte verloving te bezegelen, blijkt de vogel al gevlogen. Lucia zou zwanger en samen met de vruchtbare bode gevlucht zijn.
Jaren later, in 1758, ontmoet Casanova haar opnieuw. Deze keer in een bordeel in Amsterdam en in een weinig benijdenswaardige toestand. Ze was "niet alleen ronduit lelijk geworden, maar weerzinwekkend". Deze mislukte liefdesgeschiedenis, die te lezen valt in Casanova's beruchte memoires, vormt het uitgangspunt van Arthur Japins nieuwe semi-historische roman Een schitterend gebrek. Uitgangspunt, want Japin verzint een nieuwe geschiedenis en vult de oude aan. Lucia's donkerdere versie van deze historie vormt een prachtig contrapunt bij Casanova's lichtvoetigere, warrige en wat eenzijdige vertelling. Want wat is er nu echt gebeurd met Lucia? En vanwaar die onverhoedse vlucht? "De waarheid bestaat namelijk niet alleen uit wat je ziet."
Lucie, de vertellende ik, zet het verhaal verder waar Casanova's woorden zwijgen en ontsluiert al terugblikkend de achterliggende motieven en de desastreuze gevolgen van haar vlucht. Monsieur de Pom-pignac, de huispedagoog die haar moet klaarstomen voor de verloving en grondig haar introductie in de betere kringen voorbereidt, overstelpt de begenadigde leer-linge niet alleen met kennis, hij besmet haar ook met de gevreesde -- en voor hem fatale -- pokken. Lucie overleeft weliswaar, maar haar door de pokken verminkte gezicht geeft haar leven een onverwachte wending. Ze wil Casanova's kans op geluk niet ontzeggen, verzint een list en vlucht naar Bologna. Ze vindt er onderdak bij het befaamde progressieve en intellectuele echtpaar Morandi Manzolini, eigent zich een nieuwe naam toe, Galathée de Pompignac, en werkt vervolgens vier jaar als assistente voor de wat excentrieke wetenschapster Zélide Montmorency. Na haar dood trekt Gala naar Amsterdam, waar ze in de prostitutie belandt. Maar gehard door haar ervaringen slaagt ze er toch in om als 'gerespecteerde' courtisane een levenswaardig bestaan op te bouwen.
Via subtiele en geslaagde tijdssprongen (van 1758 naar 1742 en terug) houdt Japin de spanningsboog strak en ontrafelt hij mondjesmaat het mysterie van een destructieve liefde. Want ook in Lucia's versie ontmoeten ze elkaar een tweede keer in 1758. Alleen is Lucia inmiddels de gesluierde Galathée ("Ik verstop de wereld. Ik heb een sluier voor haar neergelaten. Door die waas van kant en zijde oogt zij zoveel zachter") en herkent Casanova haar niet. Hun weerzien levert in ieder geval een verbaal en intellectueel steekspel op, dat door de sprankelende dialogen tot een heuse verleidingsdans wordt. De wat statige, verheven, klassieke, soms te omzichtige maar verfijnde en geraffineerde stijl zit het 18e-eeuwse onderwerp als gegoten. Arthur Japin is in Een schitterend gebrek bijzonder intelligent omgesprongen met de (geschreven) geschiedenis. De 18e-eeuwse context en de talloze historische verwijzingen vormen een naadloos en waarachtig decor bij de avonturen van Lucia. Histo-rische en belangrijke figuren opereren in de roman als volleerde en overtuigende personages en werpen een verklarend licht op de tijdgeest. Een schitterend gebrek ademt de 18e eeuw, de tijd van de verlichting, het rationalisme en de natuurwetenschappen met zijn denkers, schrijvers en wetenschappers. Vol van progressieve krachten, vrijheidsdenkers en feministen. " 'Ik ben nu eenmaal schaamteloos nieuwsgierig,' bekende ze, 'naar alles en naar iedereen. Geloof jij ook niet dat de wetenschap in de eerste plaats een brandende onbescheidenheid is? Een ziekelijke drang alles aan de weet te willen komen? Zelfs de dingen die niet voor je bestemd zijn en die je voor je gemoedsrust beter niet zou kunnen weten? Mensen zien het als een verdienste wanneer je de eigenschappen en principes van de elementen onderzoekt, terwijl ze je van hun erf zouden jagen wanneer je die van henzelf zou proberen te achterhalen'." Maar het is ook een tijd waarin de drang om alles te kennen tot vertwijfeling leidt. Een herkenbaar fenomeen. "Zelfs al zal ik nooit meer dan een fractie van al die feiten tot mij kunnen nemen, ze zijn er, het staat er, de wereld is gerubriceerd, en als ik er eens nodig iets uit moet begrijpen kan ik het opslaan. Als de werkelijkheid zo onder controle en verifieerbaar is, kan ik haar makkelijker loslaten. Misschien is dit wel het nut van al die schrijvers, dat zij vastleggen wat buiten mij is zodat ik mij, zolang ik me met hen omring, kan wijden aan wat in mij leeft."
Een enkele keer vormen Lucia's filoso-fische of andersoortig observaties niet meer dan een opeenstapeling van mierzoete en huizenhoge clichés. Een paar van Japins zinnen -- het zijn echte uitzonderingen -- zijn toe aan revalidatie en staan krom en verloren tussen de verzorgde en elegante zinnen. Af en toe onderschat de schrijver de lezer schromelijk en wordt hij school-meesterachtig uitleggerig, terwijl zijn gesluierde, suggestieve proza juist perfect gedijt bij deze historische roman.
Binnen dat prachtig gereconstrueerde 18e-eeuwse kader staan Lucia's metamorfoses en ervaringen centraal. Dat levert niet alleen een intrigerend maar ook een spannend portret op van een sterke vrouw. Ondanks de opofferingen en tegenslagen overleeft ze een dubbele ontbering; naast haar schoonheid geeft ze ook haar geliefde Casanova op. De meest beschamende vernederingen hebben haar niet klein gekregen. Ze heeft in deze hartskwestie niet haar gevoel maar de rede gevolgd. Met die tegenstelling tussen ratio en gevoel, die ook het 18e-eeuwse leven beheerst, wordt voortdurend strijd geleverd. Na jarenlange tirannie van de rede lijkt ze op het eind van de roman weer op te schuiven richting gevoel. "Niemand kan ooit volledig ontkomen aan de verwarring van zijn tijd, ik evenmin. Zelf heb ik ook lang genoeg geprobeerd om onder het juk van de verstandelijkheid te lopen, maar mij valt het zwaar. Ik kies ertegen. Wanneer je bent als ik, is wel het laatste wat je wilt de dingen zien zoals ze zijn."
Arthur Japin strooit in Een schitterend gebrek wel meer met tegenstellingen: man versus vrouw, uiterlijk versus innerlijk en vooral verbeelding versus realiteit. Niet voor niets luidt het aan Casanova ontleende motto als volgt: "Veel wat aanvankelijk alleen in de verbeelding bestaat, wordt werkelijkheid." Op allerlei niveaus wordt het spel van verhulling en onthulling subtiel (en soms minder subtiel) gespeeld.
"Het is geen uitdaging te zien wat er is, maar wat er geweest zou kunnen zijn." Hinkend op die gedachte heeft Arthur Japin met Een schitterend gebrek Casanova's woorden aangevuld en herschreven. Het resultaat is een mooi gecomponeerd, intrigerend, spannend en waarachtig verslag van een uitzonderlijk leven. De sluiers van de verbeelding hebben de historische en literaire realiteit omgevormd tot een nieuwe en verrassende fictieve werkelijkheid. Ondanks enkele stilistische uitschuivers levert Japins vakkundig boetseren van de geschiedenis een schitterend, ingenieus gestructureerd en rijk boek op. [Jan Bettens]
Redactie
In zijn memoires maakt Giacomo Casanova (1725-1798) melding van het feit dat hij als 17-jarige verliefd werd op een meisje van 14. Toen hij na een verblijf in Venetië terugkeerde om met haar te trouwen, was ze verdwenen. Zestien jaar later ontmoette hij haar weer in een bordeel in Amsterdam. Deze roman vertelt het verhaal van deze Lucia. Haar verdwijning destijds was een daad van liefde: omdat haar gelaat was aangetast door de pokken, zou zij in Venetië, waar alles op uiterlijkheden gericht was, Casanova's loopbaan in de weg gestaan hebben. Na veel omzwervingen geniet ze in Amsterdam faam als luxe prostituee, wier aantrekkingskracht o.a. is gelegen in het feit dat ze gesluierd door het leven gaat. Als ze Casanova weer ontmoet, herkent deze haar dan ook niet. Een spannende, elegante en mooi opgebouwde roman met fraaie beelden en motieven, waarin Lucia haar verlichte opvattingen ontwikkelt over de liefde en over de verhouding tussen rede en gevoel. Dat die ontwikkelingen meer benoemd worden dan getoond in haar doen en laten, maakt het boek soms minder levendig, maar doet weinig af aan het geheel. Paperback; kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.