Revolusi : Indonesië en het ontstaan van de moderne wereld
David Van Reybrouck
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
Wereldhuis
Beschikbaar
ARhus - De Munt magazijn
Vandaag gesloten
Beschikbaar
Besprekingen
31/12/2002
Nadat Eugène Marais in 1925 een overzichtsartikel over termieten in het weekblad 'Die Huisgenoot' had gepubliceerd, zou Maurice Materlinck, de enige Belgische schrijver die ooit de Nobelprijs mocht ontvangen, hem het jaar daarop geplagieerd hebben in zijn La vie des termites. David van Reybrouck, archeoloog van opleiding, bijt zich vast in de zaak en gaat met een gedrevenheid die vaak aan het ongelooflijke grenst, op zoek naar gegevens die de waarheid of onwaarheid van de beschuldiging aan het adres van Maeterlinck moeten aantonen. "Achter elke deur schuilen nieuwe deuren", noteert hij op zeker ogenblik: telkens hij als onderzoeker meent een stap dichter te zijn gekomen bij de ontrafeling van de vraag waar alles rond draait, zijn er weer andere gegevens die opduiken en vooraf vermoede zekerheden weer op de helling zetten. Van Reybrouck gaat in Marais' geboorteland Zuid-Afrika spreken met prominenten uit de wereld van de cultuur, hij pluist de archieven uit, maar een definitief antwoord blijft uit. Aan zijn verblijf in Zuid-Afrika wijdt hij handig in het plagiaatverhaal opgenomen uitweidingen over de taal, de geschiedenis, de problemen van de jonge regenboognatie. Over de actuele situatie schrijft hij: "Ik krijg hoe langer hoe meer de indruk in een land te dolen waar veel blanken, en zeker Afrikaanstalige, het gevoel hebben alles kwijt te zijn, terwijl veel zwarten het gevoel hebben, nog niets verworven te hebben. Zelfs een kind ziet dat die wederzijdse frustraties op den duur tot een explosieve situatie kunnen leiden."
De plaag werd als non-fictieboek genomineerd voor de Gouden Uil. Terecht, want Van Reybrouck is erin geslaagd een vlot en onderhoudend boek te schrijven over een kwestie die al bij al in de marge van onze literatuur thuishoort. Die kwestie relativeert hij trouwens heel sterk: "Wat veracht ik me ineens om die onnozele termieten en dat minieme plagiaat. Ik ben naar Zuid-Afrika gereisd om iets te leren over een heel klein beetje onrecht van driekwart eeuw geleden, maar hier word ik onophoudelijk geconfronteerd met een onrecht dat niet alleen veel groter, maar ook nog eens veel actueler is: de armoede en het racisme waaronder zovele zwarten blijven lijden." Naast een wetenschappelijk betoog is De plaag ook en in de eerste plaats dan een aangrijpend getuigenis over (vermeend) recht en (bestaand) onrecht in Zuid-Afrika. [Jooris Van Hulle]
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.