De samenzwering

1863, al een paar jaar woedt in de Verenigde Staten een heilloze burgeroorlog: de noordelijke staten tegen de zuidelijke. Met als inzet: de afschaffing van de slavernij. Vooral onder de grote, rijke planters in de zuidelijke staten heerst de angst dat ze zonder hun negerslaven niet meer profijtelijk kunnen werken. Er hebben al bloedige veldslagen plaatsgevonden en het ziet er naar uit dat het Noorden onder president Lincoln zal overwinnen. Een groepje hoge zuidelijke militairen, rijke planters, beraamt een plan om als het mis gaat de noordelijke staten te chanteren door tienduizend negerslaven als gijzelaars te gebruiken die gedood zullen worden als het Noorden niet toegeeft. Door een stom toeval vangt John Benson, een zuidelijke soldaat, iets van het plan op. Al even toevallige omstandigheden brengen hem tijdens een veldslag in handen van de noordelijke korporaal Billy Cypramic. Beider afkeer van de oorlog schept een band en John vertelt Billy over het geheime plan. Als die het wil doorgeven aan de legerleiding stuit hij op een onneembare bureaucratie. Pas als hij gewond in het hospitaal ligt en een vriendschapsband ontwikkelt met de verpleegster Laura Taylor komt het bericht ter bestemder plaatse. En dan vraagt president Lincoln haar achter de nodige details te komen om de samenzweerders te kunnen ontmaskeren. Ze verzekert zich daarbij de hulp van John en Billy. Bijna de helft van het verhaal beschrijft dan de niet van gevaar ontblote spionageactiviteiten van het drietal. Tot zover de grote lijn.

De boeiende, spannende en soms ontroerende aspecten zitten in de gebeurtenissen en gesprekken die het geheel invullen. De drie hoofdpersonen hebben zeer uiteenlopende achtergronden. Billy komt uit een degelijk gezin en heeft zich uit idealisme als vrijwilliger opgegeven, John is als het ware in het leger ondergedoken om zich te onttrekken aan de wraakneming van een criminele bende waartoe hij behoorde en Laura, hoewel van zuidelijke afkomst, haat de slavernij en wil haar krachten in dienst stellen van de noordelijke zaak. Door deze drie uiteenlopende karakters op te voeren heeft Hellinga de gelegenheid allerlei kanten -- politiek, militair, maatschappelijk -- van een oorlog waarin leden van één familie en vrienden tegenover elkaar komen te staan ter sprake te brengen zonder dat de lezer het gevoel krijgt met feiten overvoerd te worden. In de persoon van Billy laat de auteur zien hoe imand die vanuit een tamelijk abstracte afkeer van slavernij vrijwilliger is geworden reageert als hij voor het eerst in zijn leven met negerslaven in contact komt. In inmiddels zeven boeken heeft Hellinga beschreven hoe in de tweede helft van de 19e eeuw de Amerikaanse samenleving zich heeft ontwikkeld; een boeiende reeks. [Herman Kakebeeke]