Ik heb het tegen jou : theaterteksten voor jongeren

Dirk Terryn, één van de krachtmotoren achter de Canon Cultuurcel, vond het de hoogste tijd dat er sterke, korte theaterteksten voor spellustige jongeren geschreven werden. Tal van (minder) bekende (theater)auteurs kropen in hun pen en creëerden elk één of meerdere compacte (jeugd)theatertekst(en).

Het resultaat moet gelezen en vooral gespeeld worden. In het bijzonder door onderwijzers, jongeren en theaterdocenten. Het boek, zorgvuldig vormgegeven door Paul Verrept, bundelt diverse teksten die inhoudelijk maar vooral kwalitatief sterk verschillen. Gelukkig zijn de fijnzinnige teksten in de meerderheid.

Het zijn teksten waarin (een beeld van) een jongerenwereld met de verbeelding van een (theater)auteur geconfronteerd wordt. Dimitri Leue, bv., is op zijn best wanneer hij, vooral in 'Hij wil zij-waarts' en 'Waar zijn de negatieven?', zijn geliefkoosde taalgrappen aan een inhoudelijke noodzaak koppelt. Vorm en inhoud (over verlangen naar liefde, naar het onmogelijke en hoe dit verlangen werkelijkheid kan worden dankzij fantasie) vormen hier een homogene entiteit. Die onmisbare fantasie speelt evenzeer een hoofdrol in Bart van Nuffelens 'Onderzeeboot' en 'Cowboys' of in 'Afrekening' van Gerda Dendooven.

Net als de weergaloze 'Bange ogen' van Heide Boonen en Ed Franck (waarin opmerkelijk veel spel/interpretatieruimte wordt gelaten zonder vaag te worden) of die warme 'Tweede brief' van Jo Roets halen deze teksten in eerste instantie hun mosterd uit de 'jongerenpot' om van daaruit door te stoten naar sappig geslaagde theaterteksten.

Soms gebruikt men een (makkelijke) oude truc: een verrassende climax introduceren door een radicale omkering van de werkelijkheid als fictieve realiteit te installeren. Bijvoorbeeld: Opvoeden is plots leren schelden of is verlangen dat de zoon een rebelse leeghanger wordt. In deze verhalen blijken de jongeren over het gezondste verstand te beschikken. Zij zien de noodzaak van rebellie of schelden niet in. Geen nieuw perspectief in jeugdliteraire werken. Het levert wel verrassende theaterteksten op van o.m. Dimitri Leue 'Middelbaar onderwijs' of Guy Bernaert in 'Blijven oefenen' of 'Hoop'.

Totaal anders zijn de meer abstraherende teksten van Elvis Peeters ('Handen' en 'Honger'), van Peter Verhelst ('Liftkooi (verlaten perron/rand van een meer)'), van Oscar van den Boogaard ('Twee minuten') en van Bart Meuleman ('Stuk van 1 minuut'). Deze auteurs slagen er in vanuit een gevoelige observatie van een lichaamsdeel, een intieme lichaamstaal (kus, honger, aantrekkingskracht...) een gebalde tekst te creëren die aandeed als één woord, één moment, één beleven.

Minder opvallend maar even speelbaar zijn de teksten van bijvoorbeeld Herwig de Weerdt, Jan Simoen of Johan de Paepe. Deze verhalen blijven meer expliciet binnen de jongerenleefwereld hangen. Dit levert minder universele en rijke teksten op. Deze teksten worden wél naar een breder inhoudelijk niveau getild door de wenken van regisseuse Tanya Hermsen. Zij verluchtigde het werk met aangenaam geschreven theatermaaktips en interpratietips.

Een knappe bundel theaterteksten die (eindelijk) eens met een meerderheid aan herkenbare en sterke theaterteksten jonge spelers wil bereiken zonder te sukkelen met voorspelbare teksten. [Els Van Steenberghe]