Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Lemniscaat, cop. 2007 |
VERDIEPING 2 : BABILLE : IK EN DE WERELD : VERHALEN : GARD |
ARhus - afdeling Gitsestraat
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Lemniscaat, cop. 2007 |
JEUGD : VERHALEN BLAUW (12-14 J.) : GARD |
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Lemniscaat, cop. 2007 |
MAGAZIJN : SCHOOLCOLLECTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : GARD |
Besprekingen
31/12/2008
15%. Dit weinig bemoedigende cijfer duidt aan hoeveel procent van alle leerlingen uit het secundair onderwijs dagelijks gepest wordt. Onderzoek toont tevens aan dat 40 % van de slachtoffers nooit hulp krijgt. Waarbij deze statistieken uit het tijdschrift 'Klasse' nog voorbijgaan aan het leed, de vernederingen en de pijn waaronder de vaak jonge slachtoffers gebukt gaan. Kinder- en jeugdliteratuur geeft de gepeste jongeren al generaties lang een eigen stem en gezicht. Nieuw in het aanbod zijn daarbij de boeken over cyberpesten en de verhalen waarin gefocust wordt op fysieke vernederingen. In 2007 waren de film 'Ben X' van Nic Baltazar (naar zijn boek Niets was alles wat hij zei (Averbode, 2002)) en Anna was hier (De Leeswelp 2007, p. 303), de eerste adolescentenroman van Gerda de Preter, daarbij toonaangevende en beklijvende voorbeelden. Nu werd ook Inventing Elliot van Graham Gardner, in 2005 bekroond met de Deutscher Jugendliteraturpreis, vertaald: Een andere Elliot.
Wie op de achterflap heeft gelezen dat Een andere Elliot "een debuut [is] dat je naar de strot grijpt", wordt in de proloog meteen geconfronteerd met een rauwe, choquerende scène waarin hoofdpersonage Elliot fysiek wordt mishandeld. Meteen is de toon gezet voor het verdere verhaal. Elliot Sutton staat aan het begin van het eerste hoofdstuk letterlijk voor een nieuw begin. Nadat zijn vader na een brutale roofoverval in een depressie belandde, probeert de moeder via een wat geforceerde verhuispoging een nieuwe start te creëren. Ook voor Elliot een kans uit duizend om volledig opnieuw te beginnen op het prestigieuze Holminster High en de gruwelijke pesterijen op zijn vorige school te vergeten. Maar schimmen uit het verleden laten zich niet zomaar verjagen, en in Elliots dromen duiken de taferelen herhaaldelijk opnieuw op: "Het gevecht duurde niet lang. Elliot had niet teruggeslagen, omdat hij ervan uitging dat het dan voor hemzelf alleen nog erger zou worden. Hij kwam ervan af met een kapotte lip, pijn in zijn hoofd ? van toen hij achterover was gevallen ? en zeven grote blauwe plekken verspreid over zijn borst". Zonder enige concessies aan zijn doelpubliek biedt Gardner de lezer een ontluisterend portret van pesters en hun slachtoffers, waarbij vooral de diepgaande aandacht voor het fysieke aspect een vernieuwend element vormt in de kinder- en jeugdliteratuur. Vanaf de eerste pagina krijgt Elliot als slachtoffer van pesterijen een eigen identiteit. Gardners keuze voor een personeel vertelperspectief bewaart een zekere afstand tot het hoofdpersonage, wat meteen de valkuil van een semi-tranerig en melodramatisch verhaaltje ontwijkt. Bovendien leest Gardners verslag ook geloofwaardiger dan het vaak (te) vrijblijvende relaas van een ik-verteller die alle gebeurtenissen alleen vanuit zijn standpunt belicht.
"Vooral niet opvallen", het wordt Elliots lijfspreuk die hij betekenisvol in de praktijk brengt door een nieuwe persoonlijkheid te creëren, 'een andere Elliot'. Aanvankelijk lukt het hem inderdaad om onopvallend deel uit te maken van de grijze massa. Tot hij wordt gecontacteerd door De Wachters. Dit groepje laatstejaars houdt alle leerlingen nauwgezet in het oog en bepaalt wie gestraft moet worden. Achter het concept gaat een diepgaande psychologie schuil, zo leert een onthutste Elliot. Geschraagd op de ideeën van 1984 van George Orwell vormt hun intrinsieke gedragscode meteen ook het motto van Een andere Elliot: "Het doel van vervolging is vervolging. Het doel van martelen is martelen. Het doel van macht is macht. Begin je me nu te begrijpen?".
De vele intertekstuele verwijzingen naar Orwells roman vormen de ruggengraat van Gardners verhaal en komen sterk uit de verf, net als Elliots verrassing én verwarring als De Wachters hem vragen een van hun te worden. Via het invoegen van cursiveringen laat Gardner Elliots innerlijke stem aan het woord, waarvoor Elliot zijn oren niet kan sluiten. Wat aanvankelijk erg goed werkt als een tegengewicht voor Elliots eenzijdige visie op de feiten, laat de stem van de auteur al gauw hinderlijk doorklinken. Deze al te opzichtige en moraliserende bemerkingen halen de geloofwaardigheid onderuit en verlenen het boek een storend drammerig ondertoontje. Ook in de oeverloze preken van De Wachters, die in de school slechts een miniatuur zien van de rauwe werkelijkheid, lees je Gardners blinde bewondering voor George Orwell. Bovendien lezen deze passages als de unieke wensdroom van ieder gepest kind: een slachtoffer van pesterijen komt via onvoorziene omstandigheden in het andere kamp terecht en weet daar meteen de juiste snaren te raken en de perfecte toon aan te slaan. "Was het maar zo eenvoudig," hoor je menig slachtoffer ongetwijfeld denken. Pas in de scènes over Elliots eerste verliefdheid komt Gardner weer op dreef, en verbeeldt hij Elliots stuntelige toenaderingspogingen in knap geschreven, hortende staccatozinnetjes. Niet toevallig leert Louise de wat verbouwereerde Elliot het belang van een eigen mening en standpunt inzien. Gardner werkt duidelijk naar een climax toe als De Wachters Elliot opdragen om zelf een slachtoffer en een straf te bepalen. De dualiteit tussen ex-slachtoffer en bijna-dader onderwerpt Elliot aan een verregaande analyse van zijn eigen ik en de tot dan toe gespeelde rollen. Hoewel Gardner de versnippering van het individu in beklijvende passages weet te vatten, lijdt dit idee toch onder een verregaande explicitering: "Hij was begonnen als één persoon ? de oorspronkelijke Elliot, de gewone jongen met een normaal leven. Daar was de tweede Elliot bij gekomen: de zwakke, hulpeloze die gepest werd. En de derde Elliot: de kille, onverschillige onaantastbare Wachter-in-opleiding. En nu was er ook nog de Elliot die hij bij Ben was ? en de Elliot die hij voor Louise was. Welke daarvan was hij zelf? Welke was de echte Elliot?" Onbewust doet Louise hem inzien dat hij wel degelijk een keuze heeft en niet zonder slag of stoot tot De Wachters hoeft toe te treden. Soms kan je pas jezelf worden als je de strijd durft te verliezen. De tot dan toe zorgvuldig opgebouwde spanningsboog wordt eensklaps onderuitgehaald als Elliot alles aan zijn moeder opbiecht en de rector inschakelt. Overtuigde Een andere Elliot voornamelijk als een onderhoudend geschreven psychologisch portret van een gepeste tiener, dan geeft de overdosis moralisme en het ronduit zwakke (want al te makkelijke) einde dit sterke verhaal een serieuze knauw. Jammer, want met Gardners schrijftalent had dit boek een veel groter potentieel. [Jürgen Peeters]
Redactie
Elliot werd op zijn oude school altijd gepest. Nu hij naar een nieuwe school gaat, neemt hij zich voor, nooit meer. Hij creëert een nieuwe, onkwetsbare Elliot en slaagt daar zo goed in dat hij opgenomen wordt in het gezelschap van de 'Wachters', een groep jongens die de school terroriseert. Elliot komt voor een onmogelijke keuze te staan: meedoen aan de terreur of zijn verworven veiligheid opgeven. In deze donkere jeugdroman zijn de lichtpuntjes spaarzaam: Elliot vindt vriendschap bij Ben, een slachtoffer van De Wachters en bij Louise, een eigenzinnig meisje, maar beide vriendschappen worden verstoord door zijn dubbelrol. Door het consequent gehanteerde perspectief ben je getuige van alle gedachten, gevoelens en angsten van Elliot, een claustrofobische ervaring. De auteur is zelf een deskundige op het gebied van ‘power and politics’. Dit is ook te merken aan de citaten uit Orwells ‘1984’ die hij De Wachters in de mond legt, uitspraken die vreemd volwassen klinken uit de mond van scholieren. Het boek is bekroond met de Deutscher Jugendliteraturpreis 2005. Vanaf ca. 12 jaar.
Een andere Elliot
Kristina Delmeire
ua/an/22 j
Bij de gedachte aan zijn nieuwe school, wordt Elliot Sutton overspoeld door een golf van misselijk makende angst. Het enige voordeel is dat ze daar niets over hem weten. Wanneer hij op Holminster High komt, zorgt hij ervoor dat hij niet opvalt of niets doet waardoor ze hem er weer uitpikken en pesten. Elliot wordt zo goed in onzichtbaar zijn, dat hij door het geheime genootschap van de school, de Wachters genaamd, wordt uitgekozen om één van hen te worden. Elliot bevindt zich in een hachelijke situatie. Meedoen met de Wachters betekent dat hij zelf een pester moet worden, niet meedoen betekent zoveel als zijn doodvonnis. Het enige lichtpunt is Louise. Maar is ze wel te vertrouwen en zal ze nog wel om hem geven als ze weet dat hij een Wachter is? Twijfel en wanhoop zijn constanten in dit beklijvende verhaal. Hoed af voor Graham Gardner! Op een meesterlijke manier beschrijft hij de innerlijke wereld van een jongen die getekend is door zijn thuissituatie en zijn verleden als pestslachtoffer. In die innerlijke wereld kleeft het verleden aan Elliot, het bespiedt hem, het herinnert hem aan valkuilen, aan hoop en wanhoop. Elliot probeert alle sluipwegen, kleine deurtjes en grote poorten om in een veilige toekomst te belanden. Maar telkens hij bijna boven op de berg is en hij een overzicht zou kunnen hebben, rolt hij met zijn zware last, zijn angst om gepest te worden, naar beneden. Hierdoor gaat hij verschillende maskers dragen, tot hij zelf nog amper weet wie hij is. Dan trekt Gardner het verhaal subtiel verder open, zodat je in alle uithoeken naar al de verschillende Elliots kan kijken. Wat je ziet is beklemmend, huiveringwekkend en menselijk tezelfdertijd! Deze psychologische weidsheid leidt, hoe contradictorisch ook, spiraalsgewijs naar één punt. Het is het punt van macht en onmacht. Terwijl alle personages in een perfecte puzzel vallen, blijft de spanning overeind. De innerlijke strijd die in Elliot woedt, zoekt zich echter een weg naar buiten. Deze keer geen sluipwegen meer, geen kleine deurtjes. Gardner geeft de hoop een stem en die stem zet Elliot ertoe aan om voor het eerst een keuze te maken die hem past.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.