Radetzkymars
Joseph Roth
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Bezige Bij Antwerpen, 2012 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 12942 |
31/05/2013
Jan Vanriet is overbekend als schilder (en terecht), maar ondertussen vergeten veel mensen dat hij daarnaast eveneens al decennialang poëzie schrijft. Zijn eerste werk kwam terecht in de stroom van het nieuw-realisme en de pop-poëzie in Vlaanderen (met onder meer publicaties via de legendarische ‘Yang Poëzie Reeks’ en het al even gerenommeerde tijdschrift Revolver), maar gaandeweg kreeg de poëzie van Vanriet veel meer persoonlijke contouren. De dichter schuwt daarbij geen persoonlijke standpunten, wel integendeel. Precies dat menselijke engagement maakt van Vanriet een interessant dichter. Ook in zijn jongste bundel, Leegstand, springt die betrokkenheid van elke bladzijde. Soms is het engagement van Vanriet rechtstreeks ingegeven door de actuele gebeurtenissen; het gaat dan om algemene problemen zoals de informatisering of de milieuproblematiek, een enkele keer ook om een concrete aanleiding (de Antwerpse burgemeestersverkiezingen). De dichter kiest daarbij voor een kritiek die diep snijdt, die gaat naar het wezen van het probleem. Vooral de problemen rond de identiteit van het individu in een wereld die steeds anoniemer wordt en steeds sterker de grenzen opheft tussen de privésfeer en de publieke sfeer, worden in deze bundel op indringende wijze verwoord. Vanriet kiest daarbij resoluut voor de kwetsbare mens. Bij de uitwerking van die thema’s komt het kunstenaarschap van Vanriet bijzonder goed tot uiting. De dichter slaagt erin om, met behulp van een paar plastische details, portretten en scènes op te roepen op een tegelijk realistische en suggestieve wijze.
Beelden en woorden krijgen daardoor een fraaie intensiteit. Op andere plaatsen gebruikt de dichter echter ook doelbewust een meer archaïsch taalgebruik of dagelijkse taal om bijvoorbeeld herinneringen op te roepen of personages rechtstreeks aan het woord te laten. Daardoor ontstaat een zeer breed fresco van de eigen tijd, dat door de dichter als een ‘antropoloog’ (een van de titels van de afdelingen uit deze bundel) wordt waargenomen en geregistreerd. Die antropologische kijk brengt ook met zich mee dat het mysterieuze van gedragingen en personages soms bewust intact wordt gelaten. Een aantal gedichten focust bijvoorbeeld op uiteenlopende personages en anekdotes die op een haast surreële manier met elkaar worden gemonteerd. De afdeling ‘De antropoloog’ bestaat bijvoorbeeld uit negentien (vrij) korte poëtische notities. De voorlaatste daarvan luidt bijvoorbeeld ‘Huisschilders eten / Poolse spaghetti uit blik’, wat de problemen oproept van de migratie, van buitenlandse arbeiders, van moeilijke levensomstandigheden… De daaropvolgende slotnotitie luidt dan weer ‘Het is niet / wat het is’, waardoor ook al het beschrevene — met inbegrip van de interpretatie die de lezer aan dat alles heeft gegeven — deels op losse schroeven wordt gezet. Precies in die gelaagdheid ligt de kracht van deze poëzie. Leegstand maakt in ieder geval duidelijk dat Vanriet geen schilder is die sporadisch dicht. In zijn geval is sprake van een volwaardig dubbeltalent. [Dirk De Geest]
T. van Deel
Jan Vanriet is voor de meeste mensen in de eerste plaats een van de beste schilders van Vlaanderen en een schilder die zich van meet af aan, nu al decennia lang, heeft geassocieerd met de literatuur. Veel dichters, schrijvers zijn door hem beeldend geïnterpreteerd, veel boekomslagen heeft hij verzorgd etc. Maar hij is in de literatuur ook geen geringe aanwezigheid. 'Alles is nutteloos wanneer men de deur niet wil openen', citaat uit de laatste brief van Aldo Moro, vormt het motto van zijn kloeke dichtbundel. Dat typeert de instelling van Vanriet: hij wil de realiteit onder ogen zien en daar geeft zijn dichtkunst ook blijk van – geen woordkunstig of experimenteel gedoe, maar helder, soms breed, meestal kort en duidelijk. Het allerkortst: 'Het is niet / wat het is'. De kijker, de schilder verraadt zich bijna in alle waarnemingen of in de bewoording: 'De bleke zon snijdt / het dubbelbeeld van rots / en water'. Het is geen poëzie die veel waardering heeft voor vorm en rijm en ritme, maar dat past ook niet bij deze aanpak. Het is wel aantrekkelijke poëzie, vanwege de toegankelijkheid en de darmee niet versluierde complexiteit van alles.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.