Citadel

Met Citadel sluit de Engelse Kate Mosse haar Languedoc-trilogie op een magistrale wijze af. Haar grote verdienste is hoe authentiek ze de geest van de Midi tot leven kan brengen, beter nog dan een Franse auteur. Zowel de natuur, met de hitte, de geur van de wilde lavendel en het suizen van de tramontane, als de geschiedenis van de eeuwenoude stad Carcassonne of het legendedorp Rennes-les-Bains en de sterke persoonlijkheid van de nazaten van de katharen, zijn net zo belangrijk als het verhaal op zich. De voornaamst personages zijn ditmaal een aantal jonge, moedige vrouwen die in 1942 hun verantwoordelijkheid opnemen en in Carcassonne de verzetsgroep Citadel vormen. Echte heldinnen die bang zijn voor de klop op de deur midden in de nacht als de Milice komt, maar toch hun verantwoordelijkheid niet ontlopen. Hun verhaal wordt des te realistischer omdat de auteur de moed heeft gehad niet af te sluiten met een happy end voor iedereen.
Net zoals in haar vorige romans ontwikkelt Mosse twee verhaallijnen die met elkaar verbonden zijn. In 342, het grote Romeinse Rijk staat op instorten, vlucht een jonge monnik om de Codex te verstoppen op een veilige plaats in bergen van Tarascon. Dit perkament met slechts zeven korte verzen is een oude gnostische tekst die door de kerk als ketters en gevaarlijk wordt beschouwd. De belofte van deze tekst is dat in tijden van grote nood en onderdrukking een leger van geesten kan worden opgeroepen om zich in menselijke zaken te mengen. Zijn reisverslag en omzwervingen onderbreken soms ongewild het spannende hoofdverhaal dat zich van 1942 tot 1944 afspeelt in de Languedoc. Door een ongewild incident belandt de jonge Sandrine Vidal bij toeval in het verzet in Carcassonne. De streek van de Aude maakte deel uit van de niet-bezette Franse zone waar het Vichy-regime de facto de politiek van de nazi’s uitvoerde. Nog geen Duitse troepen, maar collaborateurs en Franse milities die de ongewenste elementen zoals vreemdelingen, communisten en joden in hun eigen kampen interneerde en in een later stadium op de trein naar de vernietigingskampen in het oosten zetten. Samen met haar zuster en enkele vriendinnen belandt Sandrine in het clandestien verzet en groeit het eigenwijze meisje uit tot een sterke verzetsvrouw. Haar tegenspeler is een officier van het gevreesde Deuxième Bureau, een aartsconservatieve katholiek van het type dat eerst zijn zonden opbiecht en dan de priester doodschiet omdat hij het biechtgeheim toch niet helemaal vertrouwt. Zijn doel en dat van zijn opdrachtgevers in Chartres is de Codex te vinden en te vernietigen.
De geschiedenis herhaalt zich steeds, ook in de Midi. De katharen en de verzetsstrijders worden aan het einde teruggedrongen in de bergen, de tribunalen van de inquisitie herleven in de verhoren van de Gestapo en de enkeling die overleeft mag zich alleen nog vertonen met een geel lapje stof op zijn kleding. Toen een kruis, nu een ster. De geesten van de katharen die gestorven zijn opdat anderen konden leven, zullen uiteindelijk helpen om de Languedoc te bevrijden van de bezetters en collaborateurs. Jammer dat hiervoor nieuwe slachtoffers nodig zijn. Alhoewel sommige personages een duidelijke link hebben met het verleden dat beleefd werd in de vorige twee romans, Het verloren labyrint en De vergeten tombe, kan Citadel als alleenstaand verhaal gelezen worden. Het is in ieder geval een unieke leeservaring van een origineel en diepmenselijk oorlogsverhaal. [Julien Schmit]