101 dalmatiërs
Dodie Smith
Dodie Smith (Auteur), Hannie Tijman (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Karmijn, © 2017 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : SMIT |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Luitingh-Sijthoff, cop. 2002 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 6113 |
Kathy Mathys
il/pr/28 a
Natuurlijk zijn ze lief, die dalmatiërs, van het eerste tot het laatste zwartgevlekte exemplaar, maar wie Dodie Smith (1896-1990) afwijst op basis van de beroemde Disneyverfilming doet haar geen recht. Smith, die eerst actrice wilde worden, daarna theaterteksten en filmscenario's schreef, begon aan haar eerste roman toen ze in Amerika woonde. Ze had heimwee naar Engeland met zijn droefgeestige herfsten, mistige landschappen, ingewikkelde theerituelen, zijn kurkdroge humor. Wie al begint te kwispelen bij deze opsomming kan met een gerust hart beginnen aan De dagboeken van Cassandra Mortmain, zoals I capture the castle in de nieuwe Nederlandse vertaling heet. Uit elk woord in deze roman straalt dat oer-Engelse waar anglofielen niet aan kunnen weerstaan. Somber ogend kasteel in de rimboe van Suffolk: check. Jonge heldin met ongebreidelde fantasie: check. Praatgrage dominee met een voorliefde voor likeurtjes: check.
We kunnen nog wel even doorgaan met de opsomming van alle standaardingrediënten, maar laten we overschakelen op de bijzonderheden. De vader van de heldin schreef ooit een experimentele roman. Smith onthult geen details over het boek; ze typeert het als een voorloper van het werk van James Joyce. De vader, die na de dood van zijn eerste vrouw hertrouwde met model en kunstenares Topaz, heeft al jaren geen pen vastgepakt. De royalty's zijn opgedroogd en het gezin mag dan in een kasteel wonen, er is nauwelijks geld voor eten. Het dak lekt. De meubels zijn verkocht.
Er komen rijke Amerikanen in de buurt wonen. Dit verhaal speelt in de eerste helft van de twintigste eeuw, maar Cassandra en haar zus Rose zitten in gedachten nog bij Jane Austen wier heldinnen altijd de handen vol hadden aan de zoektocht naar een man met geld. Rose wordt geschikt geacht om een van de twee Amerikaanse broers te strikken - de andere wil zo snel mogelijk terug naar zijn ranch.
Excentriekelingen
Erg origineel klinkt het verhaal niet en De dagboeken van Cassandra Mortmain bewijst dat het verhaal er weinig toe doet, zolang we maar kijken door de ogen van een interessante verteller. En dat is Cassandra. Ze begint met haar eerste dagboek - het boek bevat er drie - om haar schrijftalent te ontwikkelen. Ze wil van karakterschetsen en landschapsbeschrijvingen geleidelijk overgaan op verhalen. Mooi hoe dit boek steeds minder dagboekachtig gaat klinken. Smith laat dit subtiel gebeuren.
In het begin is de verteller nog een echte puber. Dat verandert, al blijft ze obsessief met zichzelf bezig en zit ze vol pseudowijsheden zoals deze: je kan je voor een diner bij kaarslicht het best aankleden bij kaarslicht. Maar Cassandra is ook een scherpzinnige observator. Vooral haar beschrijvingen van de vage Topaz, een hoogst excentrieke vrouw die weleens zonder kleren rondloopt, zijn hilarisch. We ontmoeten nog meer excentriekelingen; ze lijken wel voorouders van de vreemde snuiters in het hedendaagse Suffolk dat zo treffend getypeerd wordt in Julia Blackburns Draad.
In de tweede helft van het boek wordt de toon ernstiger, bij momenten diepzinnig. Het verhaal weet echt te verrassen. Cassandra ontdekt hoe onkenbaar de ander is, hoe ze zichzelf een rad voor de ogen kan draaien. Ze denkt na over de gelijkenissen tussen religie en kunst, zet haar eerste stappen op het liefdespad. Dodie Smith laat in deze ingetogen delen het beste van haar kunnen zien, maar er zijn ook komische elementen die minder geslaagd zijn en een beetje gedateerd aandoen.
De Nederlandse uitgever probeert Smiths boek aan te prijzen als een young adult-roman, met een citaat van J.K. Rowling op de cover. Tieners zullen zich vast laten vervoeren door deze kasteelavonturen, maar het zou jammer zijn als het blijft bij een publiek van jonge meiden. De dagboeken van Cassandra Mortmain is een parelende klassieker.
Vertaald door Hannie Tijman, Karmijn, 398 blz., 24,95 €. Oorspronkelijke titel: 'I capture the castle'.
31/12/2002
De Engelse schrijver Mortmain is beroemd tot in Amerika door zijn meesterwerk 'Jacob worstelt', een roman doorspekt met filosofie en poëzie. Nu kan hij maar niet beginnen aan een tweede boek en zijn omgeving tracht de reden te vinden van zijn writer's block. Ondertussen leeft hij met zijn tweede vrouw Topaas, zijn dochters Rose en Cassandra en zijn zoon Thomas op de rand van de armoede in een vervallen kasteel dat hij huurt van de inmiddels overleden eigenaar van Scotney Hall. Dan wordt Scotney Hall opnieuw bewoond door twee knappe mannen. De kleinzonen van de eigenaar nemen er hun intrek met hun moeder. De mooie Rose ziet haar kans om uit de armoe te geraken door de rijke erfgenaam Simon aan de haak te slaan. Ze legt het er zo dik op dat beide broers haar doorzien en de Mortmains helemaal links laten liggen. De kinderen doen wanhopige pogingen om hun vader weer aan het schrijven te krijgen.
Het verhaal is het dagboek van Cassandra. Ze wil schrijfster worden en dit dagboek is een gelegenheid om haar stijl bij te werken en haar snelschrift te oefenen. Haar vader betitelde haar werk ooit als "deftig, gecombineerd met wanhopige pogingen om grappig te zijn". Ze vertelt het doen en laten van haar excentrieke familie in drie dikke schriften. We maken kennis met markante personages. Mr. Mortmain is asociaal geworden en is bij wijlen behoorlijk driftig. Hij sluit zich op en leest alleen nog boeken. Topaas is een schildersmodel, ze is onbaatzuchtig en toegewijd aan haar man en stiefkinderen. De 21-jarige Rose weet dat ze mooi is en droomt over een rijke sprookjesprins die haar uit haar armoedig bestaan haalt. De 15-jarige intelligente Thomas heeft een beurs en studeert in een nabije stad. Dan zijn er nog Miss Marcy van de bibliotheek die een grote bewondering heeft voor Mr. Mortmain, de dominee, een gezellige en hartelijke man met een eigen verfrissende kijk op God en de religie en Stephen, de zoon van een gestorven dienstbode, die groenten verbouwt voor het gezin, en tot over zijn oren verliefd is op Cassandra. Cassandra zelf is een 17-jarige, vol bakvisideeën maar tegelijkertijd met een volwassen mening over het leven.
Dodie Smith schrijft buitengewoon leuk. Ze heeft originele vondsten en grappige uitlatingen. Ze vertelt op een realistische manier met een olijke en milde ondertoon. Je leest het verhaal met een glimlach op de lippen en tintelende binnenpretjes. [Maria Sys]
Sandra Faneker
De 17-jarige Cassandra Mortmain (ik-figuur) woont in een vervallen kasteel op het Engelse platteland, met haar vader, die aan een writer’s block lijdt, excentrieke stiefmoeder Topaz, zus Rose en broer Thomas. Ze zijn arm en verlangen naar een luxueuzer leven. In haar dagboeken mijmert Cassandra over zichzelf en haar familie, terwijl Rose droomt van een rijke man die hun (geld)zorgen zal oplossen. Als plotseling twee jonge, rijke Amerikanen opduiken, volgen er allerlei romantische verwikkelingen. Het einde is vrij modern voor een boek uit 1949. Destijds was het een bestseller in Engeland en nu wordt het nog steeds herdrukt. Dit komt door het scherpzinnige, nuchtere hoofdpersonage dat de wereld met een frisse blik observeert. De thematiek is van alle tijden, de personages zijn mooi uitgewerkt en de stijl is vlot en humorvol. De eerste Nederlandse vertaling* verscheen in 1951; deze uitgave is een nieuwe vertaling. Een tijdloze roman die jongeren nog steeds zal aanspreken, al moeten ze af en toe over ouderwetse ideeën heen kunnen kijken. Leuk weetje: de Britse auteur (1896-1990) schreef ook ‘101 Dalmatiërs’, dat vooral bekend is geworden door de geslaagde Disney-verfilming. Vanaf ca. 15 jaar.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.