De kleurloze Tsukuru Tazaki en zijn pelgrimsjaren

De kleurloze Tsukuru Tazaki en zijn pelgrimsjaren is het verhaal over Tsukuru Tazaki, die als enige van zijn vrienden geen kleurverwijzing in zijn naam draagt. Tijdens zijn jeugd had hij een buitengewoon sterke vriendschapsband met de Rooie, Witje, Zwartje en de Blauwe. De uren die ze samen doorbrengen zijn zoet en harmonieus. Omwille van zijn universitaire studies vertrekt Tazaki uit Nagoya naar Tokyo. Plots krijgt hij een telefoontje van een van hen dat hij niet meer tot hun groep behoort. De reden waarom ze geen contact meer willen blijft duister en de mededeling brengt hem tot een slepend doodsverlangen. Slechts na ettelijke maanden wordt zijn gemoed iets lichter, maar de gebeurtenis blijft als een donderwolk boven zijn leven hangen. Tazaki ontmoet nieuwe vrienden en ook een nieuwe liefde, Sala. Zij port hem aan zijn oude kameraden op te gaan zoeken. De tocht brengt hem tot in Finland, en zal hem enige rust bezorgen. 
De kleurloze Tsukuru Tazaki en zijn pelgrimsjaren bevat veel elementen die we terugzien in de rest van Murakami’s oeuvre: het schijnbaar uitzichzelf treden/bestaan in een andere wereld, typische eenlingen die steeds de spilfiguur van het boek zijn, de vele verwijzingen naar muziek. Tevens is er het sterke doodsverlangen — een ander vast Murakami-thema. Ook verteltechnisch wijkt Murakami niet van zijn stramien af. Ook in De kleurloze Tsukuru Tazaki en zijn pelgrimsjaren zijn verhalen een sleutelelement in het geheel. Iedereen vertelt ze aan elkaar — en dan zijn er nog de voorvallen en gebeurtenissen in dromen die een eigen leven lijken te leiden.
Kortom, dit is een echte Murakami. Natuurlijk bestaat door die herkenbaarheid het risico dat de schrijver vervalt in trucjes en technieken waarvan hij weet dat de lezer ze lust. Maar dat is ook het geval bij de betere detective. En Murakami is talentvol genoeg om ondanks die herkenbaarheid boven het maaiveld van de fictie uit te komen. Verhaal en inhoud zijn sterk genoeg; als je echt een punt van kritiek wil leveren, kan je zeggen dat het verhaal wat traag op gang komt, maar echt hinderen doet dat eigenlijk niet. Bovendien slaagt Murakami ook nu weer in zijn ambitie om zijn werk toegankelijk te maken voor een breed publiek. De lezer wordt aangesproken op zijn gevoelsleven doordat hij meer dan eens emoties en gedachten meent te herkennen. 
Haruki Murakami speelt een spel met de lezer, zoals hij dat in al zijn boeken doet. Niet alleen taalkundig, maar ook via objecten als een glas Cutty Sark, een landkaart en de telefoon die schijnbaar toevallig ook in dit werk weer prominent opduiken. De telefoon is bovendien ook in deze Murakami zowat het belangrijkste instrument om op essentiële momenten een mededeling te doen. Aldus levert Haruki Murakami opnieuw een fascinerend boek af, waarin de lezer zich bij tijden in een andere wereld waant. Misschien is voor sommigen het nieuwe en verrassende er wat af, maar dat maakt de kwaliteit van zijn werk er niet minder op. [Marjan Bex]