Vlijmscherpe tranen
S.A. Cosby
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
Vandaag open
van 10:00 tot 19:00
Allemaal uitgeleend
ARhus - afdeling Rumbeke
Vandaag open
van 14:00 tot 18:00
Beschikbaar
Besprekingen
Vurige tongen en wrede misdaden in de vrome Biblebelt -Boek van de week
Marnix Verplancke
rt/aa/30 m
'Het Zuiden verandert niet. Je kunt het verleden proberen weg te moffelen, maar het komt altijd terug, en slechter dan het was. Vele malen slechter.' Het Zuiden waarover sheriff Titus Crown het hier heeft is natuurlijk dat van de Verenigde Staten, waar rassenhaat en segregatie zowel het verleden als het heden tekenen en de slavernij nog vers in het geheugen zit. Titus speelt de hoofdrol in Alle zondaars zullen bloeden, de derde misdaadroman van S.A. Cosby, geboren en getogen in het zuidoosten van Virginia en dus een ervaringsdeskundige wat betreft het nimmer veranderende Zuiden.
Titus, een ex-FBI-agent, is dag op dag een jaar sheriff van Charon County − vernoemd naar de mythologische veerman uit de Griekse oudheid die de doden de Styx overzet − wanneer hij het bericht krijgt dat er geschoten wordt in de lokale high school. Nu heeft het ook ons bereikt, denkt hij terwijl hij in zijn dienstwagen springt, maar zodra hij de campus bereikt blijkt het allemaal reuze mee te vallen. Geen wild om zich heen schietende Columbine-boys, maar slechts één schutter, Latrell Macdonald, met wiens vader Titus in het footballteam van de universiteit zat toen dit kampioen van Virgina werd.
Er is ook maar één slachtoffer, Jeff Spearman, de leraar aardrijkskunde die populair was bij de leerlingen omdat hij steevast hun kant koos als ze in aanvaring kwamen met de schooldirectie.
Zwarte sheriff
Wanneer Titus, geflankeerd door een paar hulpsheriffs, Latrell de weg verspert wanneer deze de uitgang van de school probeert te bereiken, lijkt alles aanvankelijk goed te zullen gaan. De jongen neigt ernaar zijn geweer op de grond te zullen leggen, tot hij opeens een paar wilde kreten slaakt over 'de zwarte engel des doods' en 'de vernietiger' en met zijn wapen in de aanslag op de agenten afstormt, wat hem op een hagelregen komt te staan die hij niet overleeft.
In Charon County hebben wit en zwart hun eigen kerk en hun eigen uitvaartcentrum − een gevatte situatieschets van de reële rassensegregatie in het Zuiden − en het hoeft dan ook niet te verbazen dat de dag na het schietincident Titus op de parkeerplaats van het politiebureau opgewacht wordt door de zwarte dominee Jamal, vergezeld door een twintigtal gelovigen. Ze eisen gerechtigheid, want de twee hulpsheriffs die Latrell doodschoten zijn wit, waardoor de tragedie op de school door veel zwarten samengevat wordt als 'zwarte jongen schiet witte leraar dood en wordt daarop afgeslacht door twee witte agenten'.
Dat Titus zelf zwart is, de eerste zwarte sheriff van de stad trouwens, speelt daarbij geen enkele rol. Veel zwarten zien hem immers als een verrader van zijn eigen ras. Zei hij meteen na zijn aanstelling immers niet dat hij een zwarte sheriff zou zijn en geen sheriff voor de zwarten?
Net als in zijn vorige twee boeken, zijn debuut Een laatste uitweg en het vorig jaar verschenen Vlijmscherpe tranen, wil Cosby ook hier meer doen dan een spannend verhaal vertellen. Hij wil het plaatsen in een maatschappelijk kader en dat wordt in het diepe Zuiden van de VS door ras bepaald. Dat op het stadsplein van Charon County sinds 1923 een standbeeld van Ol' Rebel Joe staat om de burgeroorlog te herdenken, helpt natuurlijk ook niet echt bij het bedaren van de gemoederen.
Maar terug naar de misdaad, want Cosby kennende zullen er in het vredige Charon County opeens heel wat lijken uit de kast vallen. Op de gsm van Spearman vindt Titus immers een aantal foto's die op kinderporno wijzen.
Bij een huiszoeking worden vervolgens een aantal snuffmovies gevonden waarop te zien is hoe Latrell aanwezig is bij het doodmartelen van kinderen door Spearman en nog een derde man, die omdat hij een wolvenmasker draagt meteen de naam de Laatste Wolf krijgt opgeplakt. Ook het masker wordt trouwens gevonden, en een opgerold schilderij van een treurwilg met de titel De geheime tuin. Een herkenbare boom, zo blijkt, en aan de voet ervan worden heel wat kinderlijkjes gevonden. Wie is de Laatste Wolf, is dan de vraag.
Goed tegen kwaad
Context en ritme, daar draait het om in een goede misdaadroman, en Cosby weet dat als geen ander. Hij is grandioos in het schetsen van zijn karakters, arme sloebers meestal, die weinig te kiezen hebben in het leven en uiteindelijk cynisch worden, zoals Albert, de vader van Titus, die veertig jaar in de krabbenvangst heeft gewerkt en nog voor hij met pensioen kon weduwnaar was.
En Cosby is misschien nog wel beter in het opbouwen van spanning door zijn lezers lang in het ongewisse te laten en op het juiste moment enige informatie te lossen. Helemaal mooi is natuurlijk je particuliere verhaal mythische proporties te laten aannemen door het als een strijd van Goed tegen Kwaad te presenteren. Als een religieuze strijd dus, wat in het Amerikaanse Zuiden niet zo moeilijk is. Mensen spreken er nogal eens in tongen, zoals dat dan heet, en wanneer de Laatste Wolf Titus contacteert, spreekt hij zelfs in Bijbelverzen.
Alleen zou meegaan in een dergelijke mythologisering van de misdaad de misdadiger natuurlijk al te makkelijk vrijpleiten. Daarom wellicht dat Cosby Joseph Conrad citeert: 'Het is niet nodig te geloven in een bovennatuurlijke bron van kwaad. De mens zelf is in staat tot alle mogelijke slechtheid.'
Op de grens tussen genadeloze haat en grenzeloze liefde
John Vervoort
rt/aa/30 m
De Amerikaanse thrillerauteur S.A. Cosby brak in 2020 door met Een laatste uitweg . Met de opvolger, Vlijmscherpe tranen , bewees hij dat hij een van de meest oorspronkelijke stemmen binnen het genre is. Alle zondaars zullen bloeden bevestigt dat, want naast de spannende jacht op een gruwelijke moordenaar is dit vooral een stilistisch en thematisch rijk verhaal waarin racisme, godsdienstwaanzin, complexe familiebanden en de zoektocht naar verlossing centraal staan.
Titus Crown is de eerste zwarte sheriff in Charon County, een landelijke streek in Virginia waar maar liefst 21 verschillende kerkgemeenschappen zijn. Ooit was Crown een FBI-profiler maar hij keerde terug naar zijn geboortegrond om voor zijn oude vader te zorgen en de gruweldaden die hem achtervolgen achter zich te laten. De relatieve rust wordt verstoord door een schietincident in een school. Het slachtoffer is een geliefde witte leraar, de dader een Afro-Amerikaanse oud-leerling die met een wolvenmasker op allerlei religieuze teksten debiteerde over wraak en satan. Titus Crown ontdekt dat zowel dader als slachtoffer betrokken zijn bij weerzinwekkende misdaden. Op video's is nog een derde persoon met een wolvenmasker te zien. De Laatste Wolf moet snel gevonden worden.
De wegen van de Heer
Met Alle zondaars zullen bloeden bewijst Cosby dat je met klassieke elementen en zelfs een handvol misdaadclichés een zinderend, spannend én relevant verhaal kunt vertellen.
Cosby schrijft genuanceerd over hoe de polarisatie tussen de witte en de gekleurde bevolking wordt vergroot door het ongenuanceerde gedrag van gezagsdragers. De gesprekken die hij zijn hoofdpersonage laat voeren met enkele plaatselijke dominees zijn ontluisterend; Titus Crown heeft er genoeg van dat zij alleen maar kunnen mompelen dat de “wegen van de Heer ondoorgrondelijk” zijn terwijl zonet de lijken van zwaar mishandelde zwarte kinderen zijn gevonden. En hij reageert begripvol als zijn geliefde zich hardop afvraagt of ze wel wil samenleven met een man die zich verliest in een job die zijn geloof in het goede aantast. Crown weet dat zijn zielenheil bedreigd wordt door zijn verbeten strijd met wrede en duistere krachten die van mensen genadeloze beesten maakt.
Alle zondaars zullen bloeden is een schitterend en vlijmscherp misdaadverhaal dat op een slimme manier inzicht probeert te geven in wat mensen drijft tot genadeloze haat en grenzeloze liefde.
Vertaald door Henk Moerdijk. The house of books, 368 blz., € 23,99 (e-boek € 11,99) Oorspr. titel: 'All the sinners bleed'.
Thrillers -Wond op de ziel
Rob Van Scheers
rt/aa/23 m
In de Amerikaanse beleving is een vrijstaande treurwilg in het open veld niet zomaar een boom. Die boom staat daar al eeuwen en heeft de verschrikkelijkste zaken gezien. Je hoort het terug in Billie Holidays nummer Strange Fruit uit 1939, dat hartverscheurende protestlied over het lynchen van zwarte Amerikanen.
In het fictieve Charon County, Virginia, staat net zo'n treurwilg. Die speelt een hoofdrol in de nieuwe thriller van S.A. Cosby: Alle zondaars zullen bloeden (The House of Books; € 23,99; vertaling Henk Moerdijk). Het is een plaatsje met 14.287 inwoners, 60 procent van de populatie is zwart.
De staat Virginia heeft een beladen slavernijverleden dat anno 2017 - het jaar waarin het verhaal speelt - nog regelmatig opspeelt. Dan staan burgerrechtenactivisten en de Sons of the Confederacy, een soort Proud Boys, in de hoofdstraat tegenover elkaar. De activisten willen het standbeeld van de Zuidelijke soldaat Ol' Rebel Joe uit de Burgeroorlog neerhalen, de revisionisten vinden dat zo hun geschiedenis wordt verkwanseld. Nu Donald Trump aan de macht is, laten ze weer vaker van zich horen.
Maar doorgaans is het rustig in Charon County. Althans, dat is de indruk van de nieuwe zwarte sheriff Titus Crown. Hij is 36, weegt 105 kilo en heeft een verleden bij de FBI. Hij begeeft zich in een wereldje van illegaal gestookte whiskey, maïsbrood en kamperfoelie. Een wereldje van VND, zoals zijn assistent Carla zegt: 'Vechten, neuken en drinken.'
En dan op zondag weer naar de kerk. Keus genoeg, zo met de methodisten, rooms-katholieken, doopsgezinden, lutheranen, jehova's en wat heb je nog meer? Wat ze delen, is dat ze niet veel ophebben met zalvende priesters in ritselende zijde. In hun rurale samenleving is de God uit het Oude Testament nog koning, met zijn apocalyptische retoriek.
Sheriff Titus Crown kent de mores van Charon County wel. Hij is er geboren, maar vertrok jaren geleden om te gaan studeren. Nu is hij terug om zijn oude vader te verzorgen, een weduwnaar, maar achter die façade gaat een pijnlijk geheim schuil. Dat hoort zo bij een thriller: de hoofdpersoon moet een wond op zijn ziel hebben die zijn handelen verklaart.
Zover is de lezer nog niet als op de Jefferson Davis High een schietpartij plaatsgrijpt. Slachtoffer is de populaire leraar aardrijkskunde Jeff Spearman, de dader zijn oud-leerling Latrell MacDonald, een zwarte jongen met een drugsverleden. Tijdens zijn daad droeg hij een leren masker met een wolvensnuit. Hij hield dat masker nog in zijn linkerhand toen hij door de politie op de trappen van de school werd doodgeschoten.
Aanvankelijk tast sheriff Titus in het duister over de betekenis van deze symboliek. Totdat de telefoon van Jeff Spearman wordt ontsloten en er filmpjes verschijnen van gruwelijk kindermisbruik. De slachtoffers zijn zwarte zwerfkinderen, zes jongens en een meisje, tieners nog. Hun lijken blijken ingekerfd met bijbelcitaten, als ze uiteindelijk worden teruggevonden onder die treurwilg. Op pagina 118 neemt sheriff Titus zich voor de boom eigenhandig om te zagen, zodra deze lynchpartij is opgelost.
Blijkbaar heeft Charon County de geliefde leraar al die jaren verkeerd ingeschat, zoals hij in de filmpjes staat te pronken met zijn twee handlangers en hun wolvenmaskers op. Titus rekent uit: twee van de daders zijn inmiddels gedood - waar is de Laatste Wolf gebleven?
Dat is deel van de intrige, maar bij S.A. Cosby (50) is de toegepaste sociologie nooit ver weg. Tussen de spanningsboog door schetst hij een verscheurd Amerika, zoals hij dat eerder deed met Een laatste uitweg (2022) en Vlijmscherpe tranen (2023). Geen grootstedelijk inferno als decor, maar het broeierige platteland. Het Virginia waar hij zelf vandaan komt, en nog altijd woont.
Een stomp in de maag
(cdr)
rt/aa/26 m
****1/2
Bij fans van het misdaadgenre doet al jaren een grapje de ronde. 'Geen blurb van Stephen King op de omslag? Dan kan het boek niet deugen.' Niets van gelogen, want alleen als het werk van een collega beter bij het oud papier was beland, past de horrorkoning voor één van zijn felbegeerde flapcitaten. De Afro-Amerikaanse schrijver S.A. Cosby, de nieuwe ster in thrillerland, heeft die reclame al lang niet meer nodig sinds hij wereldwijd scoorde met zijn snoeiharde southern noirs 'Een laatste uitweg' en 'Vlijmscherpe tranen'. Toch was het King zelf die voor The New York Times 'All the Sinners Bleed' recenseerde, Cosby's nieuwste duik in de onderbuik van het Amerikaanse Zuiden. Dat deed hij uit sympathie - de twee hebben een bromance op de sociale media - maar vooral uit bewondering voor de manier waarop Cosby de tijdgeest bij de lurven vat in een genre waarin je dat niet meteen verwacht. Met name de tijdgeest in zijn diepe Zuiden, waar de polarisatie tussen zwart en wit feller woedt dan elders in de VS en de Stainless Banner, de Confederatievlag als symbool voor zwarte slavernij en wit privilege, nog in menige voortuin wappert.
Wat 'All the Sinners Bleed', nu vertaald als 'Alle zondaars zullen bloeden', pas 'echt doet zingen', is de 'werkelijkheid van de setting en de personages', schrijft King. Die setting is het fictieve Charon in Virginia, een county met 14.287 inwoners, 21 kerken en een omstreden standbeeld van een soldaat uit de burgeroorlog. Zoals je zou verwachten van een stad met dezelfde naam als de veerman van de Styx, was de grond van Charon 'gedrenkt in generaties tranen'. Zo was er 'het kannibalisme van 1853', 'de picknickvergiftiging in 1935' en 'de verdrinking bij een doopritueel in 1968', prikkelt de proloog. Terwijl de meeste thrillers starten met een snel bij elkaar geschreven binnenlokkertje, steekt Cosby groots van wal met een poëtische intro waar de doem van afdruipt. Maar die gruwel verdwijnt in het niets in vergelijking met wat Titus Crown te beurt valt. Titus is na een carrière bij de FBI naar huis teruggekeerd om voor zijn zieke vader te zorgen en de eerste niet-witte sheriff van Charon te worden. Voor de confederale apologeten blijft hij 'een neger met een penning', voor een deel van de zwarte inwoners een Oreo: zwart vanbuiten, wit vanbinnen. Op een ochtend wordt de sheriff opgeroepen voor een vermoedelijke school shooting. De dader, een zwarte oud-leerling, had het maar op één man gemunt: de populaire leraar Jef Spearman. Spearman overleeft het niet, evenmin als schutter Latrell, die door één van Titus' hulpsheriffs wordt neergeknald. De vreselijke beelden die Titus later op Spearmans smartphone vindt, geven hem 'zin om het ding onder zijn voorwiel te leggen, er vijf of zes keer overheen te rijden en daarna te verbranden'. Achter Spearmans masker schuilde een racistische kindermoordenaar, die niet alleen de labiele Latrell in zijn netten had verstrikt, maar ook een handlanger had. Aan Titus om die 'laatste wolf' op te sporen in een verdeelde gemeenschap vol van duistere intriges, corruptie en angst voor het nog grotere 'monster in hun midden'.
Waren S.A. Cosby's vorige actiethrillers alleen maar gekruid met een snuif maatschappijkritiek, dan legt hij in 'Alle zondaars zullen bloeden' nadrukkelijker de vinger op de Amerikaanse wonde. Op de drama's veroorzaakt door de wapenlobby en het godsdienstfanatisme, op de politie en de media 'die alleen in actie schieten wanneer een rijk meisje met blond haar en blauwe ogen te laat komt voor een feestje', op de spiraal van polarisatie, op de witte geprivilegieerde mannen die 'brullend over the great replacement en all lives matter door Main Street marcheren'. 'Mijn schrijven is een stellingname tegenover alles waarmee mijn land en zijn bewoners worstelen. Ik ben dankbaar dat ik nu, sinds ik 50 ben geworden, eindelijk de stem heb gevonden waarmee ik dat onder woorden kan brengen,' zei Cosby daarover. Maar dé kracht van 'Alle zondaars zullen bloeden' blijft Titus: een complexe goeierd met een rugzak vol trauma's en een liefhebbende familie als baken tussen alle verdorvenheid. Terecht doopte The Washington Post Titus 'één van de memorabelste helden in de hedendaagse misdaadfictie'. Naast de pijnlijke dood van zijn moeder en de reactie van zijn vader (hij 'kroop weg in een fles whiskey en kwam er pas jaren later met een bijbel weer uit'), blijft vooral 'wat er in Indiana bij De Crain' gebeurde Titus achtervolgen. Cosby wacht met opzet tergend lang om het hoe en wat te onthullen. Wanneer hij dat eindelijk doet, voelt het als een stomp in de maag.
Is 'Alle zondaars zullen bloeden' dan de perfecte thriller? Net niet. Cosby's proza bruist en knettert, maar toch blijft hij, zoals in 'Vlijmscherpe tranen', al te gretig in zijn lade met geforceerde dierenvergelijkingen graaien. Lisdodden 'liggen als stekelvarkens op het moerasland', woorden zijn 'rauw als het vlees van een pasgeslacht kalf', scherven 'vliegen in het rond als vlijmscherpe vlinders'. Seriemoordenaars die rechercheurs tot aan hun voordeur uitdagen, is een afgezaagd cliché. En vrouwen verdienen ook in misdaadromans betere rollen dan alleen maar die van seut of sekspoes. Toch lazen we recent niets in het genre dat ons zo diep in het verhaal trok als deze energieke, betekenisvolle en oprecht pakkende mix van horror, misdaadfictie en maatschappijkritiek. Wedden dat ook u straks applaudisseert wanneer de gelouterde Titus in die laatste bladzijden doet wat hij doet?
Bookarang
Een duistere thriller over een reeks brute, mysterieuze moorden in een klein Amerikaans dorp. Een jaar na de aanstelling van Titus Crown, de eerste zwarte sheriff van Charon County, wordt een onderwijzer vermoord. De dader, een zwarte oud-leerling, wordt ter plekke doodgeschoten door de hulpsheriffs. Deze gebeurtenis legt de onderliggende geheimen van het dorp bloot, waardoor het dorp uit elkaar dreigt te scheuren. Levendig, realistisch en met vaart geschreven. Bevat scènes met expliciet geweld. S.A. Cosby (1973) is een Amerikaanse auteur. Hij schreef een klein aantal boeken. Zijn vorige boek, 'Vlijmscherpe tranen', werd in 2023 verkozen tot Vrij Nederland Thriller van het Jaar.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.