Albrecht Rodenbach : biografie

Op het eind van de 19e en begin 20e eeuw nam de belangstelling voor Albrecht Rodenbach (1856-1880) literator en gangmaker van het Vlaamse bewustzijn, bijna mythische proporties aan, maar in de tweede helft van vorige eeuw was zijn ster tanende, zoals bleek uit een universitaire enquête anno 1981. De jongere generaties waren niet langer vertrouwd met zijn teksten en de katholieke jeugd zag in dat het Vlaams nationalisme van voormannen als Rodenbach, Cyriel Verschaeve, Lodewijk Dosfel en Wies Moens, niet langer opgang maakte in de pluralistische samenleving van de toekomst. Het was dus wachten op een studie die Rodenbach zou bevrijden uit de klauwen van Cyriel Verschaeve en de ketenen van een al te eng nationalisme, om hem weer een eigen en vrije plaats te gunnen in onze cultuurgeschiedenis. Met het schrijven van deze biografie is aan deze behoefte dan ook voldaan.

In deze uitvoerige en gedetailleerde studie wordt gepeild naar het echte en volledige geestelijke landschap van de jonge Rodenbach, de dichter en de agitator en dit wars van de nationalistische visie die sinds 1925 de opvattingen over Rodenbach had gedomineerd en ondergeschikt had gemaakt aan specifieke politieke doelstellingen. Veel aandacht wordt besteed aan zijn jeugd in Roeselare, als telg uit een Franstalig bourgeoisgezin en de bewustwording die hij onderging gedurende zijn studententijd. Het is beslist een grote verdienste van de biograaf dat hij het leven van deze jonggestorven poëet in zijn diversiteit en veelheid heeft weergegeven en hij zich niet heeft beperkt tot een schrijversbiografie met de nadruk op een literatuurwetenschappelijke benadering. De talrijke facetten van de mens Rodenbach, zoals die aan bod kwamen in de nauwelijks drieëntwintig jaren die hem werden vergund, vormen de rode draad in deze uitgebreide maar vlot en overzichtelijk gestructureerde studie. Vanlandschoot wist beslag te leggen op verrassend vele en nieuwe gegevens die hij, bewust van de mythologiserende gevaren, uiterst nauwgezet reconstrueert. Gebruikmakend en verder bouwend op eerder verschenen werken over de Vlaamse bard, zoals de studie van dr. Fr. Bauer Het leven, de persoonlijkheid (1960) en de Kroniek van Albrecht Rodenbach (Orion, 1980) van Michiel de Bruyne en Lieve Gevers, is nu een eerste volledige en genuanceerde biografie tot stand gekomen die mogelijk de aanzet zal geven voor een ruimere belangstelling voor de werken en de figuur van deze uitzonderlijke dichter.

Romain Vanlandschoot was medewerker aan de Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse beweging (Li 1998, p. 803) en de auteur van de monumentale biografie van Cyriel Verschaeve Kapelaan Verschaeve (Li 1998, p. 832). [Staf Schoeters]