Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Signatuur, 2021 |
VERDIEPING 2 : BATAVIA : WAARGEBEURD : OWUS |
Besprekingen
Zware schokken in een onvaste wereld
Gerwin Van Der Werf
il/pr/24 a
Onvast, dat is Nadia Owusu's wereld. Haar vader is VN-ambassadeur die op verschillende plekken in Europa en Afrika gestationeerd is, waardoor Nadia een typisch voorbeeld is van een third culture kid, de door de socioloog David C. Pollock gemunte term voor een kind zonder wortels, een kind van expats voor wie de cultuur van haar ouders net zo vreemd is als de cultuur van het land waar het op dat moment verblijft. Het zijn kinderen die zich makkelijk lijken aan te passen, maar tegen een hoge prijs: onthechting, angst voor afwijzing, worsteling met identiteit zijn veel voorkomende problemen.
'Ik heb het altijd erg moeilijk gevonden om het woord 'thuis' met volle overtuiging uit te spreken.' Precies dat is het, het gevoel overal tussenin te zitten. Het is een boeiende en in de literatuur nog niet vaak behandelde thematiek.
Stiefmoeder
Na de aardbevingsherinnering uit haar jeugd treffen we Nadia als jonge vrouw in New York aan, opgekruld in een blauwe leunstoel, met een zware depressie. Vanuit die stoel vertelt ze ons episodes uit haar leven. Het is niet gering wat ze te verstouwen heeft gekregen. Nadia is nog maar twee als haar moeder de benen neemt. Haar vader hertrouwt maar overlijdt op haar veertiende aan kanker. De stiefmoeder vertelt haar jaren later onbarmhartig dat het aids was, en geen kanker, waardoor haar trauma over de dood van haar geliefde vader zich verdiept.
Dan is er nog het alomtegenwoordige racisme. In Afrika wordt ze als wit beschouwd (met jaloezie weliswaar) en in Amerika als zwart. In een van de pijnlijkste passages toont Owusu hoe ook zwarte kinderen elkaar laten vallen als het hen voordeel oplevert: op een duur internaat vernedert Nadia een meisje met een donkerder huidskleur dan zijzelf, om bij de witte kinderen te kunnen horen.
Op een zeker moment vraag je je wel af waar dit boek heengaat. Wat wil Owusu vertellen, althans, wat is het belangrijkste? Het is een vraag die misschien niet eerlijk is voor een memoir, maar Naschokken heeft wel degelijk literaire ambitie, in vorm en stijl, al ligt er stof voor tien romans in. We lezen nog een ooggetuigenverslag van 9/11, een opsomming van politiegeweld in de VS en een verslag van een depressie. We zijn dan al in Italië, Tanzania, Engeland, Ethiopië, Ghana en Oeganda geweest. Het gaat over veel meer dan de problematiek van een third culture kid, over te veel eigenlijk.
De overladenheid wordt ook niet gecompenseerd door een lichte toets of vleugje humor, maar extra zwaar in de verf gezet, door de voortdurende aardbevingssymboliek en het psychologiserende proza: 'De rilling zal mijn lichaam nooit verlaten. Soms voel ik me door haar overmand, dan ben ik bang dat ze uit mijn lijf zal barsten en me leeg zal achterlaten. Uiteindelijk zal de rilling overgaan in gekte. Ze zal de gekte worden waarvoor mijn seismometer mij waarschuwt, om mijn toevlucht in de blauwe stoel te zoeken.'
Het is zonde, maar op deze manier bezwijkt het boek onder zijn eigen gewicht.
Signatuur, 352 p., 22,99 euro. Vertaling Anne Jongeling.
Lennie Haarsma
‘Op ontelbare manieren en om ontelbare redenen vond ik het fijn om in vele landen en met vele culturen op te groeien. Maar het heeft er ook voor gezorgd dat ik geen echte rustplaats heb. Het was een worsteling om mezelf een plek te geven in mijn familiegeschiedenissen.’ Aan het woord is Nadia Owusu, dochter van een Ghanese vader en een Armeens-Amerikaanse moeder die het gezin in de steek liet toen Nadia twee jaar was. Als haar vader, werkzaam als ambtenaar bij de VN, op haar dertiende overlijdt, voelt Nadia zich meer dan ooit ontworteld en alleen en is ze op zoek gegaan naar haar identiteit. Nadia woonde achtereenvolgens in Ghana, Amerika, Engeland, Ethiopië, Italië, Oeganda en nu al enkele jaren in New York. In haar zoektocht naar haar identiteit koos de schrijfster voor de metafoor van aardbevingen, die voor haar de breuklijnen in haar leven zijn geweest. Ze beschrijft ook hoe ze te maken heeft met racisme, waarbij ze het voorbeeld noemt van een voorval toen ze als 6-jarige op de Britse school in Rome zat: ‘Er was een jongen die mijn hand niet wilde vasthouden tijdens een spelletje omdat zijn moeder had gezegd dat God de Zwarte mensen te lang in de oven had laten zitten’.
In Afrika wit, in Amerika zwart
Gerwin Van Der Werf
il/pr/10 a
Waar begin je te vertellen als je zoveel hebt meegemaakt in je leven, en ook nog eens op zoveel plaatsen in de wereld? Nadia Owusu begint met een aardbeving in Armenië, het geboorteland van haar moeder, en maakt de trillende, onvaste aarde vervolgens leidend in haar bijzondere memoir Naschokken. Onvast, dat is haar wereld, haar vader is VN-ambassadeur die op verschillende plekken in Europa en Afrika gestationeerd is, waardoor Nadia een typisch voorbeeld is van een 'Third Culture Kid', de door David C. Pollock gemunte term voor een kind zonder wortels, een kind van expats voor wie de cultuur van haar ouders net zo vreemd is als de cultuur van het land waar het op dat moment verblijft. Het zijn kinderen die zich makkelijk aan lijken te passen, maar tegen een prijs: onthechting, angst voor afwijzing, worsteling met identiteit zijn veel voorkomende problemen. 'Ik heb het altijd erg moeilijk gevonden om het woord 'thuis' met volle overtuiging uit te spreken.' Precies dat is het, het gevoel overal tussenin te zitten. Het is een boeiende en in de literatuur nog niet vaak behandelde thematiek.
Na de aardbevingsherinnering uit haar vroege jeugd treffen we Nadia aan als jonge vrouw in New York, opgekruld in een blauwe leunstoel met een zware depressie. Vanuit die stoel vertelt ze ons episodes uit haar leven. En het is niet gering wat ze te verstouwen heeft gekregen. Nadia is nog maar twee als haar moeder de benen neemt. Haar vader hertrouwt maar overlijdt aan kanker op haar veertiende. De stiefmoeder vertelt haar jaren later onbarmhartig dat het aids was, en geen kanker, waardoor haar trauma over de dood van haar geliefde vader zich verdiept. Dan is er nog het alomtegenwoordige racisme. In Afrika wordt ze als wit beschouwd (met jaloezie weliswaar) en in Amerika als zwart. In een van de pijnlijkste passages in het boek toont Owusu hoe ook zwarte kinderen elkaar laten vallen als het ze voordeel oplevert: op een duur internaat vernedert Nadia een meisje met een donkerder huidskleur dan zijzelf, om bij de witte kinderen te kunnen horen.
Op een zeker moment vraag je je wel af waar dit boek heen gaat. Wat wil Owusu vertellen, althans, wat is het belangrijkste? Het is een vraag die misschien niet eerlijk is voor een memoir, maar Naschokken heeft wel degelijk literaire ambitie, in vorm en stijl, al ligt er stof voor tien romans in. We lezen nog een ooggetuigenverslag van 9/11, een opsomming van politiegeweld in de VS en een verslag van een depressie. We zijn dan al in Italië, Tanzania, Engeland, Ethiopië, Ghana en Oeganda geweest. Het gaat over veel meer dan de problematiek van een Third Culture Kid, over te veel eigenlijk. De overladenheid wordt ook niet gecompenseerd door een lichte toets of een vleugje humor, maar juist extra zwaar in de verf gezet, door de voortdurende aardbevingssymboliek en het psychologiserende proza: 'De rilling zal mijn lichaam nooit verlaten. Soms voel ik me door haar overmand, dan ben ik bang dat ze uit mijn lijf zal barsten en me leeg zal achterlaten. Uiteindelijk zal de rilling overgaan in gekte. Ze zal de gekte worden waarvoor mijn seismometer mij waarschuwt, om mijn toevlucht in de blauwe stoel te zoeken.' Het is zonde, maar op deze manier bezwijkt het boek onder zijn eigen gewicht.
Vert. Anne Jongeling. Signatuur; 352 blz. € 22,99.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.