Twee broers
Jhumpa Lahiri
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Atlas Contact, 2015 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 9937 |
Kathy Mathys
il/pr/03 a
Tijdens een interview vertelde Jhumpa Lahiri me eens dat ze geen moedertaal heeft. Het Bengaals, de taal van haar ouders, spreekt ze met een accent en kan ze niet lezen of schrijven. Het Engels dat ze als migrantenkind in de Verenigde Staten leerde, beheerst ze perfect en toch voelt ook deze taal als een slecht zittende jas. Thuis was Bengaals de verplichte voertaal. Op school probeerde de jonge Lahiri mee te doen met haar vriendinnetjes en toch voelde ze een afstand omdat haar klasgenoten totaal geen interesse hadden voor haar Bengaalse identiteit.
Lahiri is een gelauwerde schrijfster van prachtige verhalenbundels en romans waarin ze thema's als ballingschap en identiteit verkent. Toch komt het niet vals bescheiden over wanneer ze stelt dat ze altijd de indruk heeft tekort te schieten. Ze ervaart een leegte, een gevoel van niet-zijn dat de kern vormt van haar schrijverschap. Zo verwoordt ze het in Met andere woorden: 'Als ik niet zou schrijven, als ik niet met woorden zou werken, zou ik het gevoel hebben dat ik niet op aarde aanwezig was.'
Na de publicatie van vier Engelstalige boeken keert Lahiri het Engels de rug toe om verder te gaan in het Italiaans, een taal die haar verleidde toen ze in 1994 voor het eerst in Florence kwam. Ze kocht er een zakwoordenboek en ontdekte dat het Italiaans haar zowel vertrouwd als vreemd in de oren klonk. Ze werd verliefd op de taal, die veel weerstand bood. Lahiri volgde les bij privéleraren en toch bleef ze op haar honger zitten. Een complete onderdompeling drong zich op en de schrijfster verhuisde met haar gezin naar Rome.
Risico's
In Met andere woorden klinkt een andere Lahiri dan we gewend zijn: de essays zijn autobiografisch en de korte verhalen zijn abstracter dan haar sociaal-realistische fictie. De eerste essays zijn opgetrokken uit de eenvoudigste woorden: Lahiri's Italiaanse woordenschat was nog beperkt. De latere zijn qua zinsbouw en taal iets complexer. Wel is dit niet de Lahiri van Twee broers, haar nieuwe stem is ruwer en naakter.
De essays gaan over hoe de schrijfster zich verhoudt tot taal en met name tot het Italiaans. Als een bessenplukster trekt ze het Italiaanse woordenwoud in. Haar vondsten krabbelt ze neer in haar notitieboek. Lahiri gebruikt veel metaforen om haar proces te verbeelden. Naast de bessenpluk heeft ze het over een meer waarvan de oversteek lastig is, over bergen en bruggen. Het zijn veel metaforen, te veel. Toch boeit Met andere woorden tot op het eind omdat het een urgent boek is. De schrijfster neemt risico's en dat roept bewondering op, vragen ook. Keert Lahiri het Engels voor altijd de rug toe of tijdelijk? Zal deze auteur zichzelf opnieuw uitvinden, zoals Beckett of Nabokov, die niet enkel in hun moedertaal publiceerden?
Moeder en stiefmoeder
Lahiri stelt dat ze voorlopig verder gaat in het Italiaans. Door die taal te gebruiken, voelt ze zich zowel beperkt als bevrijd. Beperkt omdat het een derde taal is, bevrijd van de boze blikken van moeder (het Bengaals) en stiefmoeder (het Engels). Lahiri begrijp nu beter waarom haar ouders destijds de Bengaalse brieven die de Verenigde Staten bereikten zo koesterden. Ze rouwden omdat ze hun taal misten. Zij voelt hetzelfde gemis wanneer ze vanuit Rome naar New York vliegt voor een bezoek.
Lahiri haalt Carlos Fuentes aan die in een interview beweerde dat het uiterst nuttig is om te weten dat je bepaalde toppen nooit zult halen als schrijver. Die gedachte aan onvolmaaktheid verlamt Lahiri niet, ze geeft juist kracht. De schrijfster weet dat ze in het Engels sierlijker werk aflevert en toch voelt haar keuze als de juiste, de meest oprechte.
Met andere woorden is een fascinerende bundel waarin een kwetsbare stem weerklinkt. Jammer dat er nogal wat inhoudelijke herhalingen in staan. Wellicht heeft dit te maken met de eerdere verschijning van de essays in een Italiaans magazine.
JHUMPA LAHIRI
Met andere woorden.
Vertaald door Manon Smits, Atlas Contact, 172 blz., 17,99 euro (e-boek 14,99 euro). Oorspronkelijke titel: 'In altre parole'.
De auteur: veelgeprezen en vaak bekroonde schrijfster van romans en verhalen. Geboren in Londen uit Indiase ouders groeide ze op in de VS. Nu woont ze in Italië.
Het boek: autobiografische verhalen over schrijven in een nieuwe taal.
ONS OORDEEL: een urgent boek, maar met te veel metaforen.
Kathy Mathys ■
J. Hodenius
Dit eerste in het Italiaans geschreven boek van de gelauwerde Amerikaanse schrijfster (1976) is zelf een verhandeling over de obsessieve drang van de auteur om zich in die taal te bekwamen. Het vanaf het begin tot mislukken gedoemd proces dat juist daardoor interessant wordt, wordt chronologisch verteld, vanaf het twintig jaar lang verliefd zijn op de taal, het volgen van Italiaanse les bij verschillende leraren, tot en met het met haar gezin in Rome gaan wonen en alleen maar Italiaans praten en schrijven. De vanaf najaar 2012 genoteerde aantekeningen zijn niet alleen voor de in literatuur en taalverwerving geïnteresseerde lezer interessant, daar onder het proces de geheime wens naar een nieuwe identiteit schuilt: aanvankelijk als een vlucht voorwaarts vanuit het diep ontwortelde zelfbeeld van het migrantenkind (en gemis aan een moedertaal), dat haar leven en werk kenmerkt, later steeds bevrijdender. Het private en nogal paradoxale proces wordt tevens in treffende metaforen, twee hallucinante verhalen en verwijzingen naar vooral Italiaanse literatuur vervat. Soepele Nederlandse vertaling.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.