Van Floere en andere dieren

Het jaarboek 2008 van het Ernest Claesgenootschap focust op de dieren zoals die aan bod komen in de verhalen en teksten van Ernest Claes. In een beknopt gehouden 'Toegift', een fragment uit het authentieke dagboek van Claes, lezen we twee deelteksten die de auteur neerschreef op 26 en 27 oktober 1937 en die betrekking hebben op zijn hond Black, die ongeneeslijk ziek was en uit zijn lijden verlost diende te worden. Claes expliciteert zijn verdriet en onmacht tegenover het dier, dat hem tot aan zijn dood trouw in de ogen bleef kijken. Aan Black had Claes trouwens in 1932 al een boek gewijd, De geschiedenis van Black. De talrijke recensies die over dit boek verschenen, waren overigens bijna zonder uitzondering lovend en positief. In 'Gazet van Antwerpen' luidt het: "Een boek van 168 bladzijden, een boek dat aangename lectuur verschaft, dat boeit, dat men in één adem zou willen verslinden. Nu, zo'n prachttoer verrichten kan niet ieder die zich als schrijver wil voordoen. Daar moet ge kunstenaar voor zijn, die iets van niemendal kan ontwikkelen en verheffen tot iets heerlijks."

In zijn inleiding situeert en evalueert prof. em. August Keersmaekers de geselecteerde teksten die verder in het jaarboek worden opgenomen. Hij wijst erop dat "de dierenverhalen de lezers vooral treffen door de blijmoedige sfeer waarin dieren en mensen samenleven. Zelfs als de bengels deugnietenstreken uithalen waarbij ook de dieren niet worden gespaard, dan nog is de toon van het geheel licht, aangenaam, leuk, prettig." Terecht wordt in de titel van het jaarboek verwezen naar het bekendste dierenverhaal van Claes, 'Floere het fluwijn', dat blijkens het handschrift geschreven werd in 1943, maar uiteindelijk pas in 1947 in twee afleveringen zou verschijnen in 'Dietsche Warande & Belfort' en in 1950 als volwaardige boekuitgave. Dat dit verhaal zowat apart staat in het geheel, is te wijten aan het feit dat het dier in heel zijn doen en laten een echte steenmarter is, een dier dat zijn instinct volgt en niet denkt, voelt en handelt met het 'verstand' als een mens.

Als toemaatje bij dit mooi uitgegeven boek, treffend geïllustreerd met sprekende tekeningen van Kris Wollants, levert japanoloog Piet de Smedt een bijdrage over de Japanse versie van Floere, met fouten en tekortkomingen omdat de Japanse vertaler zich heeft gebaseerd op de eerder verschenen Duitse versie ervan. [Jooris Van Hulle]