Geschiedenis van Congo tussen 1955 (het bezoek van de Belgische koning Boudewijn) en 1965 (de machtsovername door Mobutu), oftewel de overgang van kolonie naar door tweedracht verscheurde zelfstandige staat.
In 2020 is het 60 jaar geleden dat Congo onafhankelijk werd. Tijdens de periode dat Congo een Belgische kolonie was, werden er honderdduizenden foto’s genomen. Beelden die de feitelijke en morele superioriteit van de kolonisator, soms bewust in de vorm van propaganda, toonden. Beelden die ons een unieke blik geven over hoe het leven in Belgisch-Congo én de denkwijze toen waren. De auteur zocht jarenlang in allerlei binnenlandse en buitenlandse archieven, inbegrepen die van missiecongregaties, oud-kolonialen en commerciële bedrijven, naar de allerbeste foto’s rond één thema: de verhouding tussen blank en zwart, samen op de foto.
Tentoonstellingscatalogus waarin Congolese ën Belgische auteurs vertellen over honderd kunstvoorwerpen uit Congo, met als belangrijk thema: beeldvorming.
Custers bekritiseert de transnationals die grondstoffen wegkapen in ontwikkelingslanden. Volgens hem parasiteert de westerse economie op arbeid, natuur en het Zuiden. Hij schetst de situatie, de verontwaardiging die daarover heerst en een toekomstbeeld van een leven zonder grondstoffen.
Europa heeft sinds het einde van de vijftiende eeuw intensieve contacten met Midden-Afrika. Het koninkrijk Kongo werd in de loop van de zestiende eeuw reeds tot het katholicisme en de westerse cultuur bekeerd. Later verdween het als een Atlantis uit het westerse geheugen. In het laatste kwart van de negentiende eeuw moest de witte vlek in het hart van Afrika opnieuw ingekleurd worden. In 1885 slaagde Leopold II erin om Congo als privébezit te verwerven. Het bleef in zijn handen tot 1908. Na het uitbreken van het rode rubberschandaal was het van 1908 tot 1960 de kolonie van België. De eerste Nederlandstalige beschrijving van het koninkrijk Kongo dateert van 1596. Daarna blijft Congo de interesse van schrijvers allerhande opwekken. Het Nederlandstalige Congoproza weerspiegelt de Europese houding ten opzichte van Midden-Afrika. De eerste werken zijn beschrijvingen van land en volk of verslagen van handelaars. Later leggen vooral missionarissen en kolonialen in fictie of verblijfsverslagen hun Congo-ervaringen vast. Tijdens de koloniale periode ondersteunen de meeste Nederlandstalige teksten de kolonisatie en beklemtonen ze de morele plicht van België om het primitieve Congo te beschaven en te bekeren. Toch zijn er een aantal auteurs die een ander geluid laten horen. Ze maken kritische opmerkingen bij de kolonisatie of zijn er zelfs volledig tegen gekant. Koloniseren om te beschaven biedt een overzicht van de veranderende relatie tussen België en Midden-Afrika en van de uiteenlopende standpunten die de schrijvers ten opzichte van de kolonisatie innemen. Het Nederlandstalige Congoproza verschaft een boeiende inkijk in het Belgische koloniale verleden en vult een leemte in de Nederlandse literatuurgeschiedenis.
