Tsjaikovskistraat 40 : roman
Pieter Waterdrinker
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Nijgh & Van Ditmar, cop. 2016 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 14053 |
Corry Hanké
2/ei/06 m
van onze correspondent 'Terug naar Rusland'
Corry Hancké
Toen einde 2013 de opstand op Maidan in de Oekraïense hoofdstad Kiev de voorpagina's van alle kranten haalde, stond de Nederlandse schrijver en journalist Pieter Waterdrinker (1961) bij de historische gebeurtenissen in de regio op de voorste rij. In zijn nieuwe roman, Poubelle, is die actualiteit het decor waarin een opportunistisch Europarlementslid zijn spel speelt.
'Ik vind dat een romancier uitspraken moet kunnen doen over zijn tijd', vertelt hij ons in Moskou. 'Ik heb de universele thema's van liefde, verraad en l'amour impossible op het verhaal van het huidige Europa gelegd. Mijn hoofdpersonage Wessel Stols, die in 2001 Rusland voor het eerst bezoekt, belandt in een carrousel die hem uiteindelijk naar de oorlog in Oekraïne voert. Ik wil in mijn roman, via divertissement, aan de lezers tonen wat hier de laatste jaren gebeurd is.'
'Ik heb het boek geschreven vanuit een gevoel van eenzaamheid. Ik heb historische gebeurtenissen meegemaakt, ik heb veel ellende gezien. Maar als ik, na een reis van amper drie uur vliegen, op een terrasje in Amsterdam zit te vertellen, dan vragen mijn tafelgenoten na een kwartiertje of ik nog een biertje wil en dan gaan ze over iets anders praten.'
Wessel Stols beseft ook dat het leven in Amsterdam vrolijk verdergaat nadat bekend werd dat het toestel op vlucht MH17 neergeschoten was. Terwijl aan de tafels in de Amsterdamse cafés de flessen worden ontkurkt, ziet hij in gedachten overal lijken.
'Hij vraagt zich af of hij, als Europarlementslid die op Maidan het volk heeft toegesproken, mee schuldig is aan de MH17-ramp. Hij beseft dat hij een schakeltje was in een keten die uiteindelijk tot de dood van die onschuldige passagiers leidde en hij is geschokt omdat Nederland of Europa niet beseft dat er een nieuwe oorlog bezig is.'
Is er dan een nieuwe oorlog bezig?
'Er is in ieder geval sprake van een dichotomie. Voor de Europeanen is een oorlog ver weg, een ramp die hen niet meer kan overkomen. Voor de Russen is oorlog dichtbij, zij zijn nog altijd bereid om offers te brengen voor het land. In Europa hebben wij een publieke opinie die protesteert als leiders oorlogszuchtige taal uitslaan. In Rusland is er geen publieke opinie omdat de media geen debat toelaten. Europa vertrekt vanuit de premisse van de maakbare, controleerbare wereld. Rusland is onvoorspelbaar. Het land heeft een geschiedenis vol ellende en crisissen, waardoor vele Russen nu “de dag plukken”. Ook de politici doen daaraan mee. Op ons continent heersen die twee verschillende beschavingen. Vele Europeanen leven nog altijd in de mythe dat de Verenigde Staten alles bepalen. Ze zouden beter meer aandacht aan Rusland besteden.'
U schetst een pijnlijk beeld van Europa. Waarom?
'Ik ben ervan overtuigd dat Europa op een belangrijk keerpunt staat. Wij zijn opgegroeid met de comfortabele gedachte dat het almaar beter zou gaan. Wij dachten dat het mooie, hedonistische leven dat wij de laatste vijftien, twintig jaar hebben geleid normaal was. De val van de Sovjet-Unie bevestigde onze illusie dat het westerse, Europese systeem het beste was. De oorlog in Joegoslavië was voor ons de laatste stuiptrekking van het oude systeem. Maar de crash van vlucht MH17 maakte een einde aan die droom. Plots werden argeloze Europeanen getroffen door een oorlog die ze ver weg waanden. Rusland, waarover ze tevoren meesmuilend praatten, bleek toch niet zo'n mak lam te zijn. Ze waren arrogant omdat ze dachten dat Rusland op zijn knieën zat, ze zijn onwetend omdat ze geen flauw benul hebben wat hier speelt en hoe ze daarop moeten reageren.'
Het hoofdpersonage van uw boek, de sociaaldemocraat Wessel Stols, is het zinnebeeld van een decadent, arrogant Europa.
'Wessel Stols reist half Europa af en arriveert uiteindelijk in Oekraïne waar hij, puur uit persoonlijke ambitie, op het podium op Maidan het volk toespreekt. Hij komt vervolgens in een maalstroom terecht waarover hij geen enkele controle meer heeft. Hij belandt in een cel van de separatisten in Oost-Oekraïne waar hij in het aardedonker tussen potten augurken en zijn eigen uitwerpselen zit. Kijk, dat is het Europa waarmee de Russen nu de vloer aanvegen. De speech die Poubelle, de leider van de separatisten tegen Stols afsteekt, vertolkt een visie die door veel Russen wordt gedragen.'
Waarom bent u zo boos op Europa?
'Ik ben zeker niet tegen Europa. Maar ik ben geschokt door de onwetendheid van zij die het politieke beleid bepalen. Zij hebben geen antwoord op de grote, complexe problemen waarvoor wij staan. De moeizame relatie met Rusland, de problemen die de instroom van vluchtelingen met zich meebrengt, de groeiende kloof tussen arm en rijk, de grote geopolitieke vraagstukken, daar zijn zij niet mee bezig. Zij denken op korte termijn en vooral aan zichzelf.'
'Ik erger me vooral aan hypocrisie en domheid. Vele Europeanen handelen niet naar hun woorden. Tot nu toe kwamen ze daar altijd mee weg en konden ze iemand anders de rekening presenteren. Maar die tijd is voorbij. Europa beleeft nu zijn Boulevard of Broken Dreams.'
'De bevoorrechte klasse van Nederland is niet opgezet met mijn boek omdat ik toon dat er een kloof bestaat tussen hun mooie woorden van eerlijkheid en rechtvaardigheid en hun daden. Ik trek hun vuilnisbak open, het boek heet niet voor niets Poubelle.'
Jan Timmermans
Pieter Waterdrinker (1961) is bekend als journalist en Ruslanddeskundige, een man van de wereld, maar tevens is hij een begenadigd romanschrijver. In een doorwrocht en doorleefd proza (barokke stijl) beschrijft hij het leven van hoofdpersonage Wessel Stols. Deze geeft zijn zaak eraan en hij en zijn vrouw trekken eerst naar Frankrijk om te schrijven. Dit speelt zich af in het eerste deel van het boek. Zijn huwelijk blijft kinderloos en door een bedenkelijke investering gaat de helft van zijn vermogen in rook op. Na het mislukte avontuur komt hij in Rusland terecht om daar dan zijn vurige wens vorm te geven. Door een sprongetje in de tijd van twaalf jaar treffen we Wessel Stols later in het boek aan in de Oekraïne als Europarlementariër: enig opportunisme is hem niet vreemd. Daar belandt hij in de verwikkelingen rondom de oorlog in Oost-Oekraïne. Ondertussen schetst Waterdrinker een onthutsend beeld van zowel het Westen als het Oosten van Europa. Het beeld van de vuilnisbak (la poubelle) van de wereld is nooit ver weg in deze gedreven en vitale roman.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.