Let op mijn woorden
Griet Op de Beeck
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, © 2018 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : OPDE |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, © 2018 |
VOLWASSENEN : ROMANS : OPDE |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, © 2018 |
VOLWASSENEN : ROMANS : OPDE |
Dirk Leyman
rt/aa/07 m
'Het gaat mij om het contrast tussen wie we proberen te zijn, willen lijken te zijn, wie we laten uitschijnen te zijn en wie we echt zijn. Hoe we met elkaar praten en wat we graag zouden willen zeggen, maar niet durven of kunnen.'
U raadt het al. Dit is een mondvol zinnen van Griet Op de Beeck, gevat in haar typisch cryptische meng-Vlaams dat in Nederland zo 'schattig' wordt bevonden. Nee, ze zijn niet afkomstig uit haar zopas van de persen gerolde Boekenweeknovelle, wel uit een interview met La Op de Beeck in het Algemeen Dagblad. Maar het had gekund. Want in de novelle Gezien de feiten haalt ze dit thema wederom in vol ornaat van stal. Heus, het is nooit te laat om gelukkig te worden, als je maar niet bij de pakken blijft zitten en je verleden onverschrokken in de ogen kijkt.
De Bond Zonder Naam is nooit veraf bij Op De Beeck. Je vraagt je af waarom de organisatie haar nog niet als voltijds ambassadeur heeft gecharterd. Op pagina 52 staat de simpele boodschap nog eens klip en klaar: 'Ge weet toch wat mensen als ze gaan sterven het meest betreuren? De dingen die ze onuitgesproken hebben gelaten, de keuzes die ze niet hebben gemaakt, de mooie kansen die ze zichzelf hebben ontzegd, de foute constructies die ze in stand hebben gehouden, meestal omdat ze bang waren en ze niet eens onderkennen.'
De bejaarde Olivia is de wandelende illustratie van dit adagium. Wanneer haar man Ludo komt te overlijden, beseft ze pas goed hoezeer ze zichzelf heeft tekortgedaan in dat matte huwelijk. Maar haar dochter Roos is ontroostbaar over de dood van haar geïdealiseerde vader. En dat zit Olivia in de weg om haar bestaan in een andere bedding te gieten. Toch wil ze uitbreken. Ze kiest voor ontwikkelingshulp in een door burgeroorlog geteisterd land.
Al snel raakt Olivia er in bekoring van haar ngo-collega Daniël, een charmante, oudere zwarte man in wie ze een zielsverwant treft. Hoeft het gezegd dat dochter Roos nog meer moord en brand gaat schreeuwen als ze lucht krijgt van de nog aarzelende verhouding? Maar Olivia zet door, ook als de omstandigheden tegenzitten. Langeafstandsrelaties, het is geen sinecure. Het drijft Olivia tot verwarring: 'Zij was zoveel mensen nu, allemaal met een hoofd vol gedachten.'
Afleggertje
Op de Beeck tapt uit een welbekend vaatje. Een aantal plotwendingen zijn rommelig uitgevoerd, terwijl Roos wel zeer karikaturaal door de dagen stapt. Er wordt gezucht, gezweet, gehuild. En men zit veel op de toiletpot, peinzend in dat kleinste kamertje, waar zich een paar sleutelscènes afspelen.
Pas aan het eind van Gezien de feiten laat Op de Beeck meer ambiguïteit toe. Maar daarmee zijn de meubels niet gered. Ongetwijfeld bedient ze haar trouwe fans op hun wenken met dit boekje 'over het wapen dat liefde kan zijn, als ze echt is tenminste'. Als staalkaart van haar oeuvre - wat een boekenweekgeschenk toch pretendeert te zijn - blijft het een voorspelbaar afleggertje.
Matthijs de Ridder
rt/aa/09 m
Griet Op de Beeck weet met haar boeken enorm veel lezers te raken. En dat is goed. De literatuur hoeft immers niet alleen door wereldvreemde zonderlingen te worden bevolkt. Herkenbaarheid en betrokkenheid zijn belangrijke functies van literatuur. Maar het mag wel wat meer zijn. Op de Beeck is zelf de eerste om dat te beamen. Ze toont zich in interviews dankbaar dat zoveel lezers zich in haar teksten herkennen en er zelfs troost aan ontlenen. Maar om die reden schrijft ze haar boeken niet. 'Ik schrijf de boeken die ik móet schrijven, die voor mij belangrijk en dringend voelen', zei ze afgelopen weekend in Trouw. En in het AD bekende ze dat ze weleens bang was dat de emotie die ze oproept bij haar lezers zou kunnen 'afleiden van de literaire kwaliteiten' van haar boeken.
Ook Gezien de feiten, het Boekenweekgeschenk dat komende week zijn weg zal vinden naar enkele honderdduizenden lezers, zal bij velen weer heel wat losmaken. Het verhaal draait om Olivia, een eenenzeventigjarige vrouw die op de eerste pagina van de novelle de kist met daarin het lichaam van haar man in een lijkwagen ziet verdwijnen. Dat is het moment waarop ze beseft dat voortaan alles anders zal zijn. De dagen erna komt daar het besef bij dat ze niet alleen een echtgenoot verloren, maar ook een zekere mate van vrijheid herwonnen heeft. De vlam gaat in een verzameling prullaria van haar man, waar zij zelf geen nood aan heeft. En de rouw, die ze eerst heftig voelde opzetten, verandert snel in de drang om eindelijk eens te gaan doen wat ze zelf wil. Als de zoon van de buren naar Afrika vertrekt om daar te gaan helpen in een dorpsschooltje, heeft ze maar een halve suggestie nodig. Olivia gaat mee.
Tegeltjeswijsheden
Op de achtergrond klinkt ondertussen voortdurend het gezeur van Olivia's dochter, Roos, die haar rouw duidelijk heel anders beleeft. Ze vindt het maar niks dat haar moeder zes weken naar Afrika gaat. Als Olivia daar ook nog eens Daniel leert kennen, een vriendelijke local, die al gauw de liefde van haar leven blijkt te zijn, is Roos al helemaal niet meer te houden.
' This above all, to thine own self be true,' laat Op de Beeck zich bij wijze van motto door Shakespeare ondersteunen. Dat is inderdaad waar het in Gezien de feiten om draait. Olivia kan niet anders dan trouw zijn aan zichzelf en ondanks de tegenwerking door familie en vrienden voor haar nieuwe liefde kiezen. Probleem is echter dat dit er vanaf de eerste pagina zo dik bovenop ligt, dat je als lezer al snel verveeld raakt en tegeltjeswijsheden begint te tellen. En dt-fouten, want ondanks het feit dat op de colofonpagina nog eens staat uitgelegd hoe de ge-vorm ook alweer vervoegd wordt, gebeurt dit niet overal correct: 'ge kwam' staat er, in plaats van 'ge kwaamt', 'gij hielp' in plaats van 'gij hielpt', enzovoort.
Het verhaal dat zich in Gezien de feiten ontvouwt, is ondertussen gemakkelijk te voorspellen. De beste leeshouding is die van de emotioneel betrokken lezer. Die zal eens te meer houvast hebben aan dit verhaal. De rest houdt zich in het beste geval langs de zijlijn op, Olivia aanmoedigend om zo snel mogelijk met Daniel de koffer in te duiken. Ze heeft het namelijk verdiend.
Maar is er ook dat beetje 'meer' te rapen, waar Op de Beeck expliciet op inzet? Niet echt. Gezien de feiten is een brave uitwerking van wat Polonius in Hamlet zo kernachtig heeft geformuleerd. Dat in zichzelf verleent de tekst uiteraard niet automatisch literaire waarde. Het feit dat het happy end in extremis nog wordt vermeden evenmin.
Arjan Peters
rt/aa/10 m
De oude Olivia (71) is 49 jaar getrouwd geweest met een vreselijke vent, Ludo, die eindelijk de pijp uit is. Op zijn aandringen had ze haar baan als schooljuf opgezegd, en aan seks deed hij zelden. Daar had ze zich bij neergelegd. 'De zon gaat op, de zon gaat onder', schrijft Griet Op de Beeck. Zo passief was Olivia, bijna een halve eeuw. Waarom?
Na Ludo's begrafenis geeft ze spulletjes weg aan een centrum dat in contact staat met een ngo. Ze besluit mee te gaan als vrijwilliger naar Afrika, om getraumatiseerde kinderen les te geven. Aldaar valt ze voor de gepensioneerde zwarte weduwnaar Daniel (65), die leuke liedjes zingt en haar een fijne massage geeft. Als ze weer terug is in België, komt Daniel zelfs over, en een van de eerste woordjes die hij leert is Westmalle, die olijkerd.
In kwezeligheid doet Griet niet voor haar personage onder. Te midden van de arme kinderen voelde Olivia 'al dat onaanvaardbare waarvan ze besefte dat ze het alleen maar kon aanvaarden'. Of deze, over het verliefde stel: 'Ze stapten zomaar op een trein en merkten wel waar ze uitkwamen, op hun leeftijd was dat betaalbaar.' Het zal godverdomme eens wat kosten!
Nadat ze voor de tweede keer met deodorant onder haar oksels heeft gerold, is Olivia klaar voor een liefdesnacht. 'Iets kunnen doen is zoveel beter dan niks kunnen doen.' O ja? Griet had beter niks kunnen doen.
*
Redactie
De Boekenweek 2018 is van zaterdag 10 tot en met zondag 18 maart. Het Boekenweekgeschenk is van Griet Op de Beeck. Griet Op de Beeck (1973) brak door met haar debuutroman ‘Vele hemels boven de zevende’ (2013). Sindsdien heeft zij al drie bestsellers op haar naam staan, die in zes talen zijn vertaald. Met meer dan 700.000 verkochte boeken is zij een van de bestverkopende Nederlandstalige auteurs van dit moment. De Vlaamse schrijfster was tien jaar lang dramaturg in het theater. Daarna ging ze schrijven voor Humo en De Morgen. Haar eerste roman werd onder andere genomineerd voor de AKO Literatuurprijs en won de Bronzen Uil Publieksprijs 2013. ‘Kom hier dat ik u kus’ (2014), haar tweede boek, werd door het boekenpanel van De Wereld Draait Door verkozen tot ‘Boek van de Maand’, werd genomineerd voor de NS Publieksprijs 2015 en staat inmiddels meer dan honderd weken in de CPNB Bestseller 60. Van deze beide boeken zijn de filmrechten verkocht. Ook haar derde boek ‘Gij nu’ (2016) was een succes, het werd genomineerd voor de NS Publieksprijs 2016. Met haar goed bekeken optreden in het tv-programma Zomergasten in 2016, veroverde Op de Beeck de harten van vele Nederlandse kijkers en lezers. Het Boekenweekgeschenk wordt in 2018 voor het eerst ook in het Fries* uitgegeven.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.